نعیم نظری،
هماهنگ کنندۀ اجرایی شبکۀ جامعۀ مدنی و حقوق بشر افغانستان
وزارت امور خارجۀ افغانستان، از بهترین کتابهایی که از سوی نویسندگان و پژوهشگارن افغان، در زمینـه های سیاست خارجی و روابط بین المللی، تهیه گردیده و در فاصلۀ زمانی ۱۳۸۱ تا ۱۳۸۷ خورشیدی، به نشر رسیده اند، استقبال نموده و به آثار برتر، جوایز و تقدیر نامه های ارزشمند اهدا نمود.
وزارت امورخارجۀ افغانستان، برای اولین بار جشنوارۀ گزینش بهترین کتاب را در عرصۀ سیاست خارجی، روابط بین المللی،
تأریخ معاصر افغانستان و حقوق و سیاست، زیر نام «جایزۀ عالی علامه محمود طرزی» راه اندازی نمود.
در محفل با شــکوهی، که عــصر روز پنجشنبه ۱۳ مارچ ۲۰۰۹، در سالون کنفرانسهای وزارت امور خارجۀ افغانستان، به همین مناسبت راه اندازی گردیده بود، برخی از اعضای کابینه، تعدادی از اعضای شورای ملی، هیئتهای کورد دیپلوماتیک و نویسندگان و روشنفکران افغانستان حضور داشتند.
در این محفل، دکتور رنگین دادفر سپنتا، وزیر امور خارجۀ کشور، در سخنرانی افتتاحیۀ خویش، گفت: «این جشنواره به نام دانشمند بزرگ، روزنامه نگار و پدر روشنگری معاصر افغانستان، علامه محمود طرزی، راه اندازی گردیده است. وزارت امور خارجۀ کشور افتخار دارد که میزبان چنین جشنوارۀ ارزشمندی است».
برنامۀ گزینش بهترین آثار چاپ شده، از سوی مرکز مطالعات ستراتیژیک وزارت امور خارجه، راه اندازی گردیده بود و آثار، از سوی گروه داوران متشکل از کارشناسان امور ملی و بین المللی، مورد ارزیابی قرار گرفته بود. درین جشنواره ۱۲۵ عنوان کتاب، نامزد شده بودند، که ۸۱ عنوان آن، به مرحلۀ دوم راه یافتند. سپس هیئت داوران، از آن جمع، شش عنوان کتاب را به مرحلۀ بهترین آثار چاپ شده، معرفی نمودند. همچنان، هیئت داوران، یک عنوان کتاب را به عنوان کتاب برتر در زمینۀ حقوق بشر، معرفی کردند.
دکتور داؤود مرادیان، رییس مرکز مطالعات ستراتیژیک وزارت امور خارجه، در مورد اهمیت این برنامه گفت: «این جشنواره دارای سه هدفمندی است: نخست، شناساندن کارکردهای بهتر پژوهشگران افغان؛ دوم، تشویق دست اندرکاران امور پژوهش و تحقیق؛ سوم، ایجاد فرهنگ کتاب خوانی در کشور. وزارت امور خارجۀ کشور امیدوار است تا این برنامه ها در سالهای آینده نیز ادامه یابند».
سپس، نمایندگان هیئت داوران، معیارهای ارزیابی و گزینش را مطرح نمودند و برترین آثار سال را به معرفی گرفتند.
در عرصۀ ســیاست، اثر عبدالغــفار فراهی، در عرصــۀ حقوق و سیاست، اثر صــادق دهقان، در عرصۀ حقوق بین المللی، اثر ملک ستیز، در عرصۀ اسلام و جهانی شدن، اثر عبدالقیوم سجادی، در عرصۀ حقوق بشر، اثر آقای غلام حیدر علامه و در عرصۀ حقوق اساسی، اثر عبدالعلی محمدی، به جوایز عالی «علامه محمود طرزی»، نایل آمدند.
ملک ستیز، نویسنده و پژوهشگر امور بین المللی و یکی از برنده گان مقام برتر این جشنواره، در زمینه می گوید: «من کتاب بیجاشدگان، مهاجرین و پناهندگان را از پژوهشی آغاز کردم که در یکی از کنفرانسهای تحقیقی شبکۀ جامعۀ مدنی و حقوق بشر افغانستان مطرح گردید. این پژوهش، که مورد استفادۀ وزارت امور مهاجرین، دفتر کمیساریای عالی سازمان ملل متحد در امور پناهندگان و نهادهای جامعۀ مدنی قرار گرفت، از سوی شبکۀ جامعۀ مدنی و حقوق بشر افغانستان به شکل کتابی در آمد و به چاپ رسید. جای بسا افتخار است که این اثر، به عنوان کتاب پژوهشی برتر برگزیده شد. افتخارات گستردۀ این اثر به شبکۀ جامعۀ مدنی و حقوق بشر، به ویژه بخش نشرات و اطلاعات آن متعلق است».
راه اندازی این برنامه مورد حمایت نویسندگان افغانستان قرار گرفته و نقش مهمی را در راه ایجاد فرهنگ تحقیق و پژوهش بازی می نماید. از سوی دیگر، راه اندازی همچو برنامه ها، افغانستان را به عنوان کشوری که کمتر به پژوهش و تحقیق گام گذاشته است، به سوی نظام تخصص و کارایی می کشاند. ترغیب و تشویق دانشمندان مشهور کشور، زمینه های کار و تلاش بیشتر را برای دست اندرکاران جوان کشور نیز مساعد می سازد.
شبکۀ جامعۀ مدنی و حقوق بشر افغانستان افتخار دارد، که از طریق نشر کتاب ارزشمند خویش، تأثیرات گستردۀ اجتماعی را باعث گردیده است. بخش نشرات شبکه، به همه برندگان این جشنواره موفقیت آرزو کرده، تلاش می نماید تا با ارایۀ آثار ارزشمند، برای ترویج و تعمیم حقوق بشر، در خدمت هموطنان خویش قرار گیرد.