مؤسسۀ جامعۀ مدنی و حقوق بشر، در هماهنگی با شورای عالی صلح، برنامۀ گسترده‌یی را زیرِ نام «تقویت نقش زنان در پروسۀ صلح»، در حوزه‌های شمال و شمال‌شرق، صفحات مرکزی افغانستان، حوزۀ جنوب‌شرق، حوزۀ غرب، حوزۀ شرق و حوزۀ مرکز، راهاندازی کرد.
در این کنفرانس‌ها، نماینده‌گانِ شوراهای ولایتی، فعالانِ حقِ زن، فعالان حقوق بشر و جامعۀ مدنی، فعالانِ صلح، علما و دانشمندانِ دینی، استادانِ دانشگاه‌ها و فعالانِ احزابِ سیاسی، شرکت کرده بودند. در پایانِ هر کنفرانس، شرکت کننده‌گان، قطع‌نامه‌یی را صادر کرده و خواست‌های‌شان را از مراجعِ مربوطه، پیرامونِ تقویتِ نقشِ زنان در روندِ صلح، مطرح کردند.
به تأریخِ ۲۳ میزانِ ۱۳۹۱ ، برابر با ۱۴ اکتوبرِ ۲۰۱۲ ، مؤسسۀ جامعۀ مدنی و حقوق بشر، «کنفرانسِ ملّیِ تقویتِ نقشِ زنان در پروسۀ صلح» را در هوتل صافی لند مارکِ شهرِ کابل، با اشتراک ۳۰۰ تن از نماینده‌گانِ نهادهای بین‌المللی و اقشارِ مختلفِ مردم از سی و چهار ولایتِ کشور، راهاندازی کرد.
برنامه به ساعتِ ۸:۳۰ صبح، با تلاوتِ آیاتی از قرآن عظیم‌الشأن، آغاز گردید. سپس، با نشر سرودِ ملیِ جمهوری اسلامی افغانستان، همۀ شرکت‌کننده‌گان، به پا خاستند.
در بخشِ سخنرانی‌های رسمی، آقای محمدمعصوم استانکزی، رییس دبیرخانۀ شورای عالی صلح، پیام جلالتمآب حامد کرزی، رئیس جمهورِ دولت اسلامی افغانستان را به خوانش گرفت.
آقای محمد نعیم نظری، رئیسِ اجرایی شبکۀ جامعۀ مدنی و حقوق بشر، پیرامونِ ضرورتِ راه‌اندازیِ این برنامۀ مهم و فعالیت‌هایی که تاکنون از سوی شبکۀ جامعۀ مدنی و حقوق بشر پیرامونِ تقویتِ نقشِ زنان در روند صلح، راهاندازی شده است، معلومات ارایه کرد.
سپس، قاضی محمد امین وقاد، معاونِ شورای عالیِ صلح، بانو سیما سمر، رئیسِ کمیسیونِ مستقلِ حقوقِ بشر افغانستان، آقای جیمز رود هیور، معاونِ نمایندۀ شورای حقوقِ بشرِ سازمانِ مللِ متحد در افغانستان، آقای روح الله نیکپا، مدال‌آور المپیک و سفیر صلح افغانستان و بانو مژگان مصطفوی، معینِ وزارتِ امورِ زنان، ضمنِ قدردانی از کارکردهای شبکۀ جامعۀ مدنی و حقوقِ بشرِ افغانستان، سخنرانی‌های جالبی پیرامونِ تقویتِ نقشِ زنان در روند صلح، ایراد کردند.
در بخشِ دومِ برنامه، نماینده‌گانِ کنفرانس‌های منطقه‌ییِ حوزه‌های مختلفِ کشور، توصیه‌های کنفرانس‌های منطقهیی را به خوانش گرفتند.
قابلِ یادآوریست که اعضای کمیتۀ تسویدِ «قطعنامۀ کنفرانسِ ملیِ تقویتِ نقشِ زنان در پروسۀ صلح»، که عبارت بودند از بانو طیّبه خاوری، نمایندۀ حوزۀ صفحاتِ مرکزی، بانو نادیه باوری، نمایندۀ حوزۀ جنوب‌شرق، بانو توراج، نمایندۀ حوزۀ شرق، بانو مهناز فیروز، نمایندۀ حوزۀ غرب، بانو شکریه اصیل، نمایندۀ حوزه‌های شمال و شمال‌شرق، بانو مونسه حسن، نمایندۀ حوزه‌های مرکز و جنوب، بانو آرزو قانع، نمایندۀ کنفرانسِ ملی، آقای ملک ستیز، مشاورِ ارشد در شبکۀ جامعۀ مدنی و حقوق بشر و آقای محمد نعیم نظری، رئیسِ اجراییِ شبکۀ جامعۀ مدنی و حقوق بشر، برنامه را با دقتِ تمام، از آغاز تا انجام، موردِ نظارت قرار داده و یادداشت‌های لازم را انجام دادند.
اینک، متنِ نهاییِ قطع‌نامه را که از سوی کمیتۀ تسوید، تهیه گردیده و به تأییدِ تمامیِ اشتراک‌کننده‌گانِ کنفرانس رسیده است، به نشر می‌رسانیم.
………………………………………………
به نامِ خداوندِ دادگر و توانا
قطعنامۀ کنفرانسِ ملی در پیوند با تقویّت نقشِ زنان در پروسۀ صلح
۲۳ میزان ۱۳۹۱ برابر با ۱۴ اکتوبر ۲۰۱۲
کابل ـ افغانستان
صلح، یکی از مهم‌ترین نیازمندی‌های مردم افغانستان است. صلح، زمینۀ آن را فراهم می‌سازد تا مردم کشور ما، در فضای بهتری برای توسعۀ اقتصادِ ملی، ایجاد دولتِ ملی و سرانجام، برای تحکیمِ وحدتِ ملی، گام بگذارد. صلح، یکی از ارشاداتِ مهم دین مبین اسلام است. خداوند متعال، بنده‌گانش را به صلح فرا می‌خواند و پیامبر اکرم (ص)، مسلمانانِ جهان را به صلح و هم‌دیگرپذیری رهنمایی کرده است. تأمینِ صلح، از خواست‌های قبول‌شدۀ ملّی و بین‌المللی نیز به شمار می‌آید. دولتِ افغانستان، به نماینده‌گی از مردمِ کشور، باید خواست‌های ملّت را تمثیل کرده و ارادۀ آن‌ها را در تأمین صلح، اجرایی سازد.
از مدّتِ سه سال بدین‌سو، دولتِ افغانستان، در حمایتِ جامعۀ بین المللی، برای تأمینِ صلح، تلاش‌های گسترده‌یی را به راه انداخته است. ایجادِ شورای عالیِ صلح، برای فراهم‌آوریِ زمینه‌های مساعد در جهت صلح و امنیت، یکی از این گام‌های مهم به شمار می‌آید.
با آن که دستورِ کارِ صلح، به یکی از مهم‌ترین عملکردهای دولت مبدل گردیده است؛ امّا با تأسف، دشمنانِ برنامه‌های صلح، راه را برای ادامۀ این روند، محدود کرده‌اند. به نظر می‌رسد که مداخلاتِ بیرونی در روندِ صلح، نقشِ منفی را در این راستا بازی کرده است.
زنان، نیمی از پیکر جامعۀ ما را تشکیل می‌دهند. زنان، قربانیانِ اصلیِ جنگ‌های متداوم در افغانستان بوده و با تأسف، موردِ خشونتِ همیشه‌گی قرار گرفته‌اند. نقشِ زنان در روندِ صلح، از اهمّیتِ به‌سزایی برخوردار است. زنان، مانندِ مردان، باید زمینه‌های مساعدی برای مشارکت در روندِ صلح داشته باشند. خواست‌های زنان، باید در برنامه‌های سیاسیِ دولت و استراتیژی‌های بین‌المللی، مدِ نظر گرفته شوند و ارادۀ آن‌ها در این روند، به یک اصل مبدل گردد. گفتمانِ گسترده یی که از سوی شورای عالیِ صلح و شبکۀ جامعه مدنی و حقوق بشر افغانستان، از ولایاتِ کشور آغاز شد، با تدویرِ «کنفرانسِ ملیِ تقویتِ نقشِ زنان در پروسۀ صلح»، ادامه پیدا کرده است. در این گفت‌و‌شنود ملی، نماینده‌گانِ تمامِ ولایت‌های کشور، اعم از نماینده‌گانِ علمای دینی، نهادهای جامعۀ مدنیِ که در راستای حقوقِ زن فعالیت دارند، زنانِ برجسته و فعالِ کشور، روشن‌فکران، نماینده‌گانِ نهادهای اکادمیک، رسانه‌ها و فعالانِ حقوق بشر، شرکت داشتند. جریانِ گفت‌و‌شنودها که در شش زونِ کشور راه اندازی شد، نشان می‌دهد که ارادۀ گسترده و مشروع، برای فعال‌سازیِ نقشِ زنان، در سراسرِ کشور وجود داشته است و نماینده‌گانِ مردم، برای فعال‌سازیِ نقشِ زنان، مشارکتِ فکری و عملی دارند.
توصیه‌هایی که از نماینده‌گانِ زون‌ها در کنفرانسِ امروز طرح گردید نشان می‌دهد، که طرحِ نقشِ بیشترِ زنان در برنامه های صلح، مشروعیتِ ملیِ خود را به دست آورده است.
کمیتۀ تسویدِ قطعنامۀ کنفرانسِ ملی، توصیه‌های تمامِ حوزه‌ها و ولایاتِ کشور را موردِ بررسی قرار داده و آن را توحید کرده است. این توصیه‌ها، در سندِ مشترک و واحدی تهیه شده است، که خدمتِ شما پیشکش می‌شود:
- اشتراک کننده‌گانِ گفتمانِ فراگیرِ ملی در ولایات و کابل پیشنهاد می‌کنند، تا علمای محترمِ دینی، با استفاده از نفوذِ بااهمّیتِ خویش، بر تقویتِ نقشِ زنان در تأمینِ صلح در افغانستان، تلاشِ بیشتر نمایند و با شواری عالیِ صلح و نماینده‌گانِ جامعۀ مدنیِ کشور، همکاری کنند. علمای دینی می‌توانند با طرحِ ارزش‌های دینِ مبینِ اسلام، در تقویتِ احترام به نقشِ مهمِ زنان در تأمینِ صلح، برنامه‌های سودمندی را پیشکش کنند. کنفرانسِ ملی پیشنهاد می‌کند تا وزارتِ محترمِ ارشاد، حج و اوقاف، شورای عالیِ صلح و جامعۀ مدنی افغانستان، برنامه های سودمندی را برای تقویتِ نقشِ زنان در تحکیمِ صلح، ترتیب نموده و آن‌را عملی سازند. بر بنیادِ این برنامه، باید علمای دینیِ کشور، در مجامعِ دینی و برنامه‌های ترویجیِ خویش، اهمّیتِ نقشِ زنان در تحکیمِ صلح را به یکی از برنامه‌های مهمِ خویش مبدل کنند.
- اشتراک کننده‌گانِ کنفرانس‌های تمام حوزه‌ها و ولایات توصیه کرده‌اند، تا در زمینۀ تفهیمِ قطعنامۀ ۱۳۲۵ شورای امنیتِ سازمانِ مللِ متحد، که در پیوند با نقشِ زنان در تأمینِ صلح و امنیت صادر شده است، کار گسترده‌یی صورت بگیرد و برای تطبیقِ این قطع‌نامه، کمپاینِ گسترده‌یی راهاندازی شود. جریانِ گفت‌وگوها در تمامِ ولایاتِ کشور نشان می‌دهد که اجرایی‌شدنِ این قطع‌نامه، می‌تواند در تأمینِ حقوقِ بشر و تحکیمِ صلح، سهمِ بارزی را ادا کند. تطبیق‌شدنِ این قطع‌نامه، نظارت از نقشِ زنان در برنامه‌های صلح و میزانِ جندر در تصمیم‌گیری‌های سیاسی را تقویت می‌کند. کنفرانسِ ملی، پیشنهاد می‌کند تا برنامۀ ویژه‌یی در راستای ظرفیت‌پروریِ نهادهای دولتی و مدنی، در پیوند با قطعنامۀ ۱۳۲۵ شورای امنیتِ سازمانِ مللِ متحد، راهاندازی شود. کنفرانس پیشنهاد می‌کند تا شبکۀ جامعۀ مدنی و حقوق بشر افغانستان و شورای عالی صلح، برنامۀ مشترکی را برای تطبیقِ فیصله‌های این قطعنامۀ مهم، راهاندازی کنند.
- تعمیمِ و ترویجِ حقوقِ زنان، بر بنیادِ تعهداتِ ملی و بین‌المللیِ افغانستان، یکی از نکاتِ مهم در فعال‌سازی نقشِ زنانِ کشور در پیوند به صلح، به شمار می‌آید. جریانِ کنفرانس‌های محلی و منطفه‌یی نشان داد که کمیتِ کثیری از زنان، به ویژه در ولایت‌ها و نقاطِ دوردستِ کشور، به برنامه های آموزشی پیرامونِ حقوقِ زن و نقشِ آنان در تحکیمِ صلح، نیازِ مبرم دارند. کنفرانسِ ملی، پیشنهاد می‌کند تا شبکۀ جامعۀ مدنی و حقوق بشر افغانستان، به نماینده‌گی از جامعۀ مدنی، همراه با شورای عالیِ صلح، برنامه‌های گستردۀ آگاهی‌دهی را، پیرامونِ نقشِ زنان در تحکیمِ صلح، راهاندازی کنند. این برنامه‌ها، باید به زبانِ ساده و روشن، در همکاریِ نزدیکِ علمای دینی، در سراسرِ کشور راهاندازی گردند.
- ده سالِ گذشته، چارچوبۀ مفیدی را برای تقویتِ نقشِ زنان در جامعه، تعریف و مشخص کرده است. قانونِ اساسیِ افغانستان و برخی از قوانینِ ناشی از آن، بر نقشِ بااهمّیتِ زنان در جامعه، صحّه گذاشته است. چارچوبه‌های قانونی در افغانستان، آزادی‌های مدنی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی برای زنان را تضمین کرده است. در قطع‌نامه‌های کنفرانس‌های کابل و زون‌ها، با صراحت آمده است، که حقوق و آزادی‌های زنان، بیاید قربانیِ معاملاتِ سیاسی گردد و باید نقشِ زنان در روندِ تحولاتِ جدید در کشور، نادیده گرفته نشود. مخالفانِ مسلح تلاش می‌کنند تا نقشِ زنان را بی‌اهمّیت جلوه داده و از دست‌آوردهای زنان در ده سالِ اخیر، صرف نظر کنند. کنفرانسِ ملی پیشنهاد می‌کند تا شورای عالیِ صلح، نقشِ مشروع و بااهمّیتِ زنان را جداْ درنظر داشته و این نقش را قربانیِ معاملاتِ سیاسی نگردانند. کنفرانس، پیشنهاد می‌کند تا تمامِ نهادهای جامعۀ مدنی، برای حمایت از دست‌آوردهای ده سالِ اخیر در پیوند به آزادی‌های مدنی و سیاسیِ زنان، دادخواهی کنند و نگذارند که این نقشِ بااهمّیت، به حاشیه کشانیده شود.
- کنفرانس‌های محلّی و منطقهیی، تحکیمِ حاکمیتِ قانون را به عنوانِ یکی از مهم‌ترین پیشنهادهای خویش، به دولتِ افغانستان، مطرح کرده‌اند. محکمه‌های صحراییِ اخیر، نشان می‌دهند که دشمنانِ مسلحِ نظام در افغانستان، چه‌گونه ارزش‌های حقوقِ زن و کرامتِ انسانیِ آنان را زیر پا کرده و به آن‌ها اهانت می‌کنند. شلاق‌زدنِ زنان در ملای عام، سنگ‌سار کردنِ زنان، به گونۀ بسیار وحشیانه و تیرباران کردنِ زنان، به فجیع‌ترین شکل ممکن، نمونه‌هایی از این‌گونه برخوردهای غیرِانسانی به شمار می‌آیند. این برخوردهای ضدِانسانی، سبب می‌شوند تا مشارکتِ زنان در حیاتِ سیاسی و اجتماعی محدود گردد و صدمۀ شدیدی بر ارزش‌ها و کرامتِ حقوقیِ زنان وارد گردد. کنفرانسِ ملی، به دولتِ افغانستان پیشنهاد می‌کند تا مجریانِ این جنایاتِ نابخشودنی را شناسایی کرده و آنان را به پنجۀ قانون بسپارند.
- شرکت‌کننده‌گانِ کنفرانسِ حوزۀ صفحاتِ مرکزیِ کشور، تشویشِ عمیقِ‌شان را نسبت خرابیِ امنیت در این منطقه، ابراز داشتند. دشمنانِ کشور، در این اواخر، جنایاتِ نابخشودنیِ را در مسیرِ راه کابل ـ بامیان، مرتکب شدند و امنیتِ این منطقه را شدیداً صدمه زده‌اند. کنفرانسِ ملی، پیشنهاد می‌کند که شورای عالی صلح، هرچه زودتر، کمیتۀ صلحِ ولایتِ بامیان را ایجاد نماید و برنامه‌های مذاکره و مفاهمه پیرامونِ صلح را در این ولایت نیز آغاز کند. شرکت کننده‌گانِ کنفرانسِ منطقهیی صفحاتِ مرکزی، نبودِ اشتغال در مناطقِ مرکزی را یکی از عواملِ اساسیِ ناامنی‌های اخیر می‌داند و از دولتِ افغانستان می‌خواهد تا برای تأمینِ ثباتِ بیشترِ این مناطق و به منظورِ جلوگیری از بی‌ثباتی‌های بیشتر، برنامه های اساسیِ اشتغال‌زایی در این مناطق را راه اندازی کند.
- اشتراک کننده‌گانِ کنفرانس‌های محلیِ زونهای جنوب و شرقِ کشور، تأکید و تشویشِ عمیقِ شان‌را نسبت به حملاتِ راکتی پاکستان در ولایاتِ شرقیِ کشور ابراز داشتند و آن‌را برخلافِ موازینِ بشری و بین المللی دانسته، تأکید می‌نمایند که دولتِ افغانستان، باید هرچه زودتر، جلوِ این مداخلات را بگیرد و زمینه را برای تفاهم و مذاکره با دولتِ پاکستان، مساعد گرداند.
- شرکت کننده‌گانِ کنفرانسِ زونهای شمال و شمال‌شرق، پیشنهاد نموده اند، تا احزابِ سیاسیِ کشور، در راستای تأمینِ نقشِ زنان در زندگیِ سیاسی، اقتصادی و اجتماعیِ کشور، سهمِ بیشتر بگیرند و بر اهمّیتِ این نقش در پیوند به تقویتِ صلح، برنامه ریزی نمایند. کنفرانسِ ملی، از همۀ احزابِ سیاسی می‌طلبد، تا به رعایتِ تعادل و میزانِ جنسیتی، در برنامه های سیاسیِ شان، توجه نموده، به نقشِ زنان در سیاست‌گزاری‌های خویش، اهمّیت قایل گردند.
- شرکت کننده‌گانِ کنفرانسِ محلیِ حوزۀ غربِ کشور، بر تأسیس و فعال شدنِ «شبکۀ زنان برای صلح» تأکید داشته و به کنفرانسِ ملی توصیه کرده اند، تا شورای عالیِ صلح و شبکۀ جامعۀ مدنی و حقوق بشرِ افغانستان، در برنامه های کاریِ خویش، ایجاد و فعال‌سازیِ این شبکه را بگنجانند.
- جریانِ گفت‌و‌شنود گسترده در کابل و ولایات نشان می‌دهد که نقشِ زنان در برنامه‌های شورای عالیِ صلح، کم‌رنگ بوده و نیاز به تقویتِ بیشتر دارد. شرکت‌کننده‌گانِ کنفرانس‌های محلّی تأکید داشتند که تقویتِ نقشِ زنان در برنامه‌های سیاست‌گزاری، مذاکره و مفاهمه پیرامونِ صلح و برنامه‌های اجراییِ شورای عالیِ صلح، می‌تواند بر تأمینِ خواست‌های زنان، مفید و کارا محسوب شود؛ بنابراین، کنفرانسِ ملی، به شورای عالیِ صلح پیشنهاد می‌کند تا در مفاهمه با جامعۀ مدنیِ افغانستان، کمیتِ زنانِ فعال، برجسته و متخصص را، در ساختارهای خویش، تقویت کند. تقویتِ نقشِ زنان باید دربرگیرندۀ ازدیادِ کمیتِ زنان در شورای عالیِ صلح، دارالانشای شورای عالیِ صلح و کمیته‌های ولایتی و دارالانشاء‌های کمیته های ولایتی صلح باشد.
- رسانه‌های کشور می‌توانند نقشِ مهمی را در تقویتِ نقشِ زنان پیرامونِ برنامه‌های صلح، بازی کنند. برنامه های رادیویی و تلویزیونی می‌توانند بهترین وسیله برای تفهیمِ نقشِ زنان در پروسۀ صلح و رفعِ خشونت باشد. این اصل، از سوی تمامیِ اعضای شرکت‌کننده در کنفرانس‌های محلّی پیشنهاد شده است. کنفرانسِ ملی، از تمامِ رسانه های کشور می‌خواهد تا پیرامونِ نقشِ بااهمّیتِ زنان در تأمینِ صلح و امنیت، برنامه‌های ویژه‌یی را راهاندازی کنند و زنان را در این برنامه‌های مهم، مشارکتِ بیشتر دهند.
- صلح، به یکی از اجنداهای مهم در استراتیژی‌های بین‌المللی مبدل شده است. نقشِ استراتیژی‌های بین‌المللی در تحکیمِ صلح و امنیت در کشور، از اهمّیتِ زیادی برخوردار است. شرکت‌کننده‌گانِ کنفرانسِ ملی، از نماینده‌گانِ جامعۀ بین‌المللی در افغانستان و به ویژه از حامیانِ برنامه‌های حقوق بشر و حقوق زنان در افغانستان می‌خواهد، تا برنامه‌های تقویتِ نقشِ زنان در پروسۀ صلح را حمایت کنند و در این زمینه، مردمِ افغانستان را یاری رسانند؛ زیرا حمایتِ جامعۀ بین‌المللی از ارزش‌های حقوق بشری زنان و تقویتِ زنان در روندِ صلح، به نیازِ اساسیِ افغانستان مبدل شده است.
- در زمینۀ تقویتِ نقشِ زنان در تحکیمِ صلح و امنیت، نیازِ مبرم وجود دارد تا برنامه‌های دولتِ افغانستان، در پرتوِ فیصله‌های قطعنامۀ ۱۳۲۵ شورای امنیتِ سازمانِ مللِ متحد، با ساختارهای سازمانِ مللِ متحد، هم‌آهنگ گردد. کنفرانسِ ملی، پیشنهاد می‌کند، تا دفترِ نماینده‌‌گیِ سازمانِ مللِ متحد در افغانستان، دیالوگِ سازنده و مفیدی را میانِ دولتِ افغانستان و ساختارهای بین‌المللی، راهاندازی کند و جامعۀ مدنی افغانستان را در این برنامۀ وسیع، شریک سازد. این برنامه، می‌تواند ارادۀ سیاسیِ دولتِ افغانستان را در جهتِ تقویتِ نقشِ زنان در برنامه‌های صلح، تحکیم بخشد.
این قطع‌نامه، به آدرسِ دولتِ افغانستان، جامعۀ مدنیِ افغانستان، رسانه‌های افغانستان، احزابِ سیاسی و نهادهای بین المللی در افغانستان فرستاده می‌شود. شرکت‌کننده‌گانِ این کنفرانس، از تمامِ مخاطبانِ خویش تقاضا می‌کنند، تا خواست‌های این قطع‌نامه را درنظر داشته و ارادۀ مشروعِ مردمِ افغانستان را درنظر بگیرند. توصیه‌های این قطع‌نامه، با درنظرداشتِ فرصت‌ها و امکاناتِ موجود، توسطِ شورای عالیِ صلح و شبکۀ جامعۀ مدنی و حقوق بشر افغانستان، به اجرا درمی‌آید.
به امیدِ تأمینِ صلحِ عادلانه و پایدار در افغانستان و جهان!