پیشگفتار
مطالب این کتاب، که عمدتاً صبغۀ نظری ـ اجتماعی دارد، محصول مقالاتی است که توسط جمعی از فرهیخته‌گان و اندیشمندان این آب و خاک، در سمپوزیم ملی «راه‌های برون‌رفت از خشونت خانواده‌گی» ارائه گردید.
این سمپوزیم، به تأریخ، از سوی شبکۀ جامعۀ مـــــــــدنی و حقوق بشر افغانستان (CSHRN)، در ولایت هرات سازماندهی و برگزار شد و در آن عده‌یی از صاحبنظران ـ که از قبل مأمور گشته بودند تا پیرامون محورهای مختلف خشونت خانواده‌گی، به تحقیق بپردازند ـ ماحصلِ پژوهشهای خویش را به خوانش گرفتند. این سمپوزیم که در موضوع خود نخستین سمپوزیمی بود که در این خطه برگزار میشد، مورد استقبال وافر علاقه‌مندان قرار گرفت. از این رو شبکۀ جامعۀ مدنی و حقوق بشر افغانستان بر آن شد تا مقالات عرضه شده در این همایش را به چاپ رساند.
امّا از آنجایی که این مقالات، عمدتاً به زبان آکادمیک به نگارش درآمده بود و برای مخاطب عامِ جامعه فهم‌پذیر نبود، شبکه برآن شد تا این مقالات را ساده‌سازی نموده و از صبغۀ تیوریک محض بیرون آورد و واقعیتهای عینی جامعۀ افغانی را نیز در آنها بازتاب دهد. روی این ملحوظ، شبکه، از گروهی از نویسنده‌گان مقالات دعوت به عمل آورد تا در راستای تحقق این مطلوب و بازنویسی این مقالات دست به کار شوند. اعضای این گروه کاری عبارت بودند از محمد داؤود منیر، کارشناس ادبیات و استاد دانشگاه هرات، خانم وسیمه بادغیسی، کارشناس حقوق و علوم سیاسی و استاد دانشگاه هرات، عبدالکبیر صالحی، کارشناس علوم اسلامی و علی احمد کاوه، کارشناس ارشد جامعه شناسی و استاد دانشگاه هرات.
این گروه کاری مأموریت خویش را از خوانش این مقالات به عنوان منابع اولیۀ کتاب حاضر آغاز کردند، امّا خیلی زود دریافتند که اکتفا به این مقالات، برای برآورده ساختن مطلوب فوق، کافی نیست. بناءً اعضای گروه، در راستای نگارش این کتاب، از منابع دیگری نیز بهره بردند، که عمده‌ترین‌شان عبارت بود از منابع علمی ـ تحقیقاتی، قانون‌نامه‌های حقوقی ـ جزایی، پژوهش‌نامه‌های تحلیلی، گزارشهای مؤسسات و سازمانهای غیردولتی ملی و بین‌المللی و دیگر منابع نوشتاری و الکترونیک.
همچنین گروه نگارش این کتاب، گردهمایی‌هایی را در سه نوبت، در بارۀ خشونت خانواده‌گی و عوامل و راهکارهای مقابله با آن، برگزار کردند، که در آن جمعی از فرهیخته‌گان و صاحبنظران حضور یافتند و در مورد محورهای فوق به بحث و تبادل نظر پرداختند.
روال کار این گردهمایی‌ها بدین گونه بود که یکی از اعضای گروه، روند بحثها و گفتگوها را مدیریت نموده، به سمت و سوی مطلوب هدایت مینمود و عضو دیگر، نظرات حاضران گردهمایی را چکیده‌نویسی میکرد، تا در کنار منابع پُرشمار دیگر و در فرایند نگارش بخشهای مختلف کتاب، مورد استفاده قرارگیرد ـ البته بدون ذکر نام صاحبنظران. استفاده از چکیده‌نگاشته‌های فوق، اعضای گروه را قادر ساخت که خشونت خانواده‌گی را از زوایا و چشم‌اندازهای مختلف مورد توجه قرار داده، به طور نسبی، همۀ جوانب آن را بکاوند.
این کتاب، حاوی یک مقدمه و چهار فصل است. مقدمۀ نسبتاً کوتاه این کتاب، نکاتی را در پیوند با سیر تأریخی خشونت، تعریف خشونت در اسناد حقوقی بین‌المللی و گونه‌های مختلف خشونت، احتوا میکند. در فصل اول کتاب، به خشونت خانواده‌گی پرداخته شده و به تأریخچۀ آن نیم‌نگاهی انداخته شده است. در فصل دوم، انواع خشونت خانواده‌گی در جغرافیای جامعۀ افغانی، مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. فصل سوم، به بررسی علل و عوامل چندگانه‌یی اختصاص یافته که باعث بسیاری از خشونتهای خانواده‌گی اند و هر عامل با درنظرداشت زمینۀ تأریخی، اجتماعی و فرهنگی افغانستان بررسی شده است. در فصل پایانی، راهکارهایی به منظور پیشگیری از خشونت خانواده‌گی و پاسخگویی به آن در جامعۀ افغانی پیشنهاد و سفارش شده است.
در پایان وظیفۀ خود میدانیم از تمام کسانی‌که در راستای به انجام رسانیدن این برنامه ما را یاری نموده‌اند و با اظهارنظرهای سازندۀ خویش بر غنامندی آن افزوده اند، صمیمانه سپاسگزاری نماییم. همچنین لازم است از دفتر ساحوی کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان در شهر هرات، که گزارشهای دو سال اخیر خویش را در اختیار ما قرار دادند، قدردانی نماییم.
به امید آنکه این اندک، مورد قبول علاقمندان قرار گیرد و به نقد ناقدان ناصح، کاستیها و کژیهای آن رفع گردد و در نهایت، در فرایند نهادینه‌سازی گفتمان خشونت‌پرهیزی در جامعۀ افغانی مؤثر افتد.
