«جای خالی نمایندگان جامعهی مدنی در مذاکرات صلح، فرصتهای زیادی را از زنان خواهد گرفت»
از زمان تعیین اعضای هیات مذاکره کنندهی صلح، افزون بر انتقاد برخی، در رابطه با نا برابر بودن تعداد اعضای زن و مرد، نبود نمایندگان جامعهی مدنی در میان اعضای زن این هیات نیز به موضوعی مورد بحث تبدیل شده است. حمیرا ثاقب، رییس خبرگزاری زنان افغانستان، در گفتوگویی با شبکهی جامعهی مدنی و حقوق بشر(از این به بعد، “شبکه”)، با بیان این مطلب میافزاید، با وجود تلاشهای حکومت برای منسجمکردن زنان، با نگاهی به ترکیب گروه زنان در هیات مذاکرهکننده، جای خالی جامعهی مدنی، خبرنگاران و دیگر گروههای زنان به وضوح به چشم میخورد، «گرچه زنان عضو این هیات، به ارزشهای زنان متعهد استند، اما آنان از آدرسهای گوناگون سیاسی در این تیم عضو شدهاند و اولویت بحث آنان، خواستههای سیاسی خودشان است؛ بنابراین اگر در این ترکیب تجدید نظر صورت نگیرد، زنان گروههای دیگر، چیزهایی را از دست خواهند داد.»
چنانکه در آغاز اشاره شد، نا برابری در تعداد نمایندگان زن و مرد در ساختار هیات مذاکرهکننده نیز از مسایلی است که از سوی برخی آگاهان مورد انتقاد قرار گرفته است، بانو ثاقب در این مورد میگوید، از آنجایی که رویکرد جنگ و صلح معمولا مردانه تعبیر میشود، زنان دراین بحث همیشه به حاشیه رانده میشوند، در حالی که زنان میتوانند دراین بخشها تاثیر خوبی داشته باشند «از آنجا که زنان بیش از نیمی از جمعیت کشور را تشکیل میدهند و آُسیبهای زیادی از جنگ دیدهاند، میتوانند بین دو طرف مذاکره اعتمادسازی کنند و اگر نادیده گرفته شوند، گفتوگوها به صلح پایدار راه نخواهد یافت.»
شبکه: با توجه به آنچه گفتید، انتظارات مهم زنان از گفتوگوهای صلح چیست؟.
ثاقب: انتظار زنان در مهمترین و نخستین گام، آتشبس و توقف جنگ است، پس از آن، حق اشتراک در کارهای اجتماعی، مشارکت سیاسی، اجتماعی و اقتصادی و تحصیل، از خواستههای آنان است. روی دست گرفتن مکانیزمهایی که حقوق بشر و حقوق انسانی در آن تضمین و رعایت شود از دیگر انتظارات آنان است. به گفتهی بانو ثاقب، فساد اداری و نامصونبودن محیط کار، از جمله مشکلات دیگری است که زنان برای از بینرفتن آن، در انتظار تحقق صلح استند «محیط کار فاسد یا نا امن، گاهی باعث میشود زنان از کار کردن دست بکشند یا با نام مستعار فعالیت کنند.» به باور این مسئول، زنان خبرنگار، از جمله افرادیاند که آسیبپذیری زیادی ازاین مشکلات دارند.
شبکه:دلیل آسیبپذیری زنان خبرنگار چیست؟
ثاقب: بانوان خبرنگار با بیشتر قضیهها به صورت مستقیم درگیراستند. گاهی دختران جوانی که برای تهیهی خبر به ادارات دولتی میروند، با رفتارهای نا مناسب برخی کارمندان روبهرو میشوند و گاهی نیز به دلیل نگاه جنسیتی، معلومات کامل در اختیار آنان قرار نمیگیرد. از سویی، به دلیل وجود موانعی چون افراطیت، شمار زنان خبرنگار در سالهای اخیر کاهش یافته است. به گفتهی رییس خبرگزاری زنان افغانستان، مصونسازی محیطهای کاری و آموزشی و باز بودن فضای سیاسی و اجتماعی، از مهم ترین خواستههای زنان خبرنگار از گفتوگوهای صلح است.
شبکه: تا چه اندازه به نتیجهی این مذاکرات خوشبین استید؟
ثاقب: روند صلح افغانستان، کمتر به دست مردم افغانستان است و بیشتر بازیگران منطقهای و بینالمللی در آن نقش دارند، اما مردم افغانستان باید تلاش کنند با بسیج مردمی، جز بازیگران اساسی باشند، در غیر اینصورت دیگران برای آنان تصمیم خواهند گرفت و مردم بازنده خواهند بود. به باور بانو ثاقب، تغییر نگاه طالبان به زنان افغانستان و بهبود شرایط زندگی زنان در کشور، بستگی به جدیت حکومت و مردم در رابطه با خواستههایشان در گفتوگوهای صلح دارد و اینکه بتوانند حتی بازیگران بینالمللی را مجاب کنند که بحث مردم افغانستان یک بحث مهم و ضروری است، در نتیجه با این جدیت و بسیج مردمی، طالبان که یک سوم قضیه استند، وادار میشوند بسیاری از خواستههای اساسی مردم را بپذیرند.