«حقوق و آزادی‌های زنان باید حفظ شود»
شماری از آگاهان می‌گویند، حفظ حقوق و آزادی‌های شهروندان، به‌ویژه زنان از موضوعاتی است که باید در مذاکرات صلح بر آن تاکید شود.
مبین‌الله ایماق، مسئول موسسه‌ی دیده‌بان آزاد افغانستان در گفت‌وگویی با شبکه‌ی جامعه‌ی مدنی و حقوق بشر (شبکه) می‌گوید: «اعضای زن تیم مذاکره‌کننده باید به این نکته تاکید کنند که اگر قرار است قانون اساسی تعدیل شود، این تعدیل نباید به نحوی باشد که حقوق آنان نادیده گرفته شود.»
شبکه: به نظر شما حفظ کدام حقوق باید بیشتر مورد تاکید قرار گیرد؟
ایماق: قانون اساسی کشور حامی زنان است، باید هر آن‌چه این قانون به عنوان یک شهروند برای زنان در نظر گرفته است در حکومت پس از توافق صلح حفظ شود. زنان افغانستان امروز از آزادی برخوردارند؛ آنان کار می‌کنند، درس می‌خوانند، درس می‌دهند، داکتر استند، برای زنان دیگر خدمات ارائه می‌کنند و در بخش اقتصادی نیز فعالیت دارند، این‌ها دست‌آوردهایی است که باید برای حفظ آن تلاش شود.
شبکه: به باور شما تیم مذاکره‌کننده‌ی دولت، به‌ویژه اعضای زن آن توانایی نمایندگی از زنان و دفاع از حقوق آنان را دارند؟
ایماق: من از آغاز هم با ترکیب این تیم مخالف بودم و حالا نیز مخالف استم؛ زیرا به باور من اعضای این تیم توان مذاکره با طالبان را ندارند و اگر این ترکیب تغییر نکند احتمالا به نتیجه‌ای نخواهیم رسید، این مذاکره به افرادی نیاز دارد که بتوانند طالبان را قناعت بدهند و از نظام امروزی افغانستان و دست‌آوردهای مردم دفاع کنند. ما افراد نخبه‌ای داریم که گزینه‌های بهتری برای عضویت در هیئت مذاکره‌کننده‌ی دولت بودند و می‌توانستند تیم مقابل را قانع کنند.
شبکه: به نظر شما حضور زنان در گفت‌وگوهای صلح تا چه اندازه می‌تواند بر موقف طالبان در رابطه با آنان تاثیرگذار باشد؟
ایماق: صحبت‌هایی که از دوتن از زنان مطرح عضو تیم مذاکره‌کننده‌ی دولت شنیدیم بسیار ناامیدکننده است؛ آنان می‌گویند آن‌چه انتظار داشته‌اند اتفاق نیفتاده و چیزی که انتظار شنیدن آن را از نمایندگان طالبان داشتند نشنیده‌اند.
شبکه: به نظر شما گفت‌وگو با گروهی که پیشینه‌ی خوبی، به‌ویژه در رابطه با زنان ندارد به جایی خواهد رسید؟
ایماق: با در نظرداشت آن‌چه ما از این گروه شنیدیم، دیدگاه آنان در رابطه با زنان هیچ‌وقت تغییر نخواهد کرد و فکر می‌کنم در صورت مشارکت در قدرت بار دیگر محدودیت‌هایی را برای زنان وضع کنند، از جمله این‌که ممکن است جلو تحصیل و کار آنان گرفته شود، اگرچه ممکن است این‌بار محدودیت‌ها را با روش‌های متفاوتی وضع کنند. طرف دولت باید پالیسی‌های مشخصی داشته باشد تا با سهیم‌شدن طالبان در قدرت راه تطبیق قانون بسته نشود و دست‌آوردهای شهروندان نیز حفظ شود، در غیر این‌صورت قوانین طالبان تطبیق خواهد شد و محدودیت‌هایی را به وجود خواهد آورد.
شبکه: به عنوان یک شهروند آگاه آیا این محدودیت‌ها برای شما قابل قبول است؟
ایماق: این محدودیت‌ها برای ما پذیرفتنی نیست؛ زیرا ما نزدیک به دو دهه با یک تفکر متفاوت زندگی کرده‌ایم و تاریخ سیاه پیش از آن برای ما آزاردهنده است، آن زمان ما در خلاء قانون و آگاهی می‌زیستیم و امروز متمدن‌تر و خوب‌تر زندگی می‌کنیم. ما حق داریم زیر سایه‌ی قوانین کنونی کشور و در یک فضای صلح‌آمیز زندگی کنیم، در حالی که قبلا از هیچ حقی برخوردار نبودیم.
شبکه: ارزیابی‌تان از آن‌چه تا کنون در گفت‌وگوهای صلح گذشته است چیست؟ تا چه اندازه می‌توان به یک نتیجه‌ی مطلوب امیدوار بود؟
ایماق: من زیاد به این مذاکرات خوش‌بین نیستم و دلیل آن این است که نمایندگان طالبان و دولت افغانستان در دوحه مذاکره می‌کنند و افراد طالبان اینجا در افغانستان در حال انجام جنایت استند و در واقع خلاف مذاکره عمل می‌کنند. من قبلا به این گفت‌وگوها خوش‌بین بودم و دلیلش این بود که فکر می‌کردم طالبان حداقل در جریان مذاکرات آتش‌بس می‌کنند یا حداقل خشونت‌ها را کاهش می‌دهند، اما متاسفانه از آغاز گفت‌وگوها تا کنون خشونت‌های این گروه افزایش یافته است. حالا باید منتظر نتیجه‌ی قطعی انتخابات امریکا بود تا ببینیم آیا دولت امریکا طبق میکانیزم جدیدش آماده‌ی صلح با طالبان است یا نه.
آقای ایماق می‌گوید، یکی از نگرانی‌ها در رابطه با روند صلح در کشور این است که، به احتمال زیاد این روند تا زمانی که طالبان جایگاه خود را در قدرت نیابند ادامه خواهد داشت و این گروه تسلیم نخواهد شد. وی می‌افزاید، این جنگ جنگی نیست که به زودی پایان یابد.