به نامِ خداوند آگاه و دادگر
اعلامیۀ شبکۀ جامعۀ مدنی و حقوق بشر افغانستان
در پیوند به ضرورت بهبودِ روابطِ سیاسی و اقتصادی میانِ دولت افغانستان
و جامعۀ بینالمللی
۲۷ سرطان ۱۳۹۲، برابر با ۱۸ جولای ۲۰۱۳
کابل ـ افغانستان
کشور ما در یکی از مهم ترین دورانهای تحولاتِ خطیر در زندهگی سیاسی خویش قرار گرفته است. این تحولاتِ شگرف، پیوندِ گسستناپذیری را با جریانات و حوادث بین المللی ایجاد کردهاند. هراسافگنان بینالمللی، جغرافیایی را که کشور ما در آن قرار گرفته به یکی از پرتنشترین مناطقِ جهان مبدل کرده است. با تأسف، نبود همکاری فعال منطقهیی سبب گردیده است که این جغرافیای مهم سیاسی نتواند صاحب نظم و امنیت گردیده و ثبات لازم را به کشور ما به بار آورد. تنشهای ناشی ازین ناهمآهنگی سبب شده است، تا منازعات و تشنجها در افغانستان، بیشتر از هر زمانِ دیگر، جانِ هموطنان بیگناه ما را بگیرد.
در همچو وضعیت بحرانی، روابط دولت افغانستان با جامعۀ بینالمللی را میتوان روابط دشوار و چالشبرانگیز، تعریف و تفسیر کرد. با وجود امضای پیمانهای متعدد استراتیژیک با دولتهای جهان، پیامدهای سالمی که بتواند زمینهساز صلح و رفع تشنج باشد، مشاهده نمیگردد. معطلسازی امضای موافقتنامۀ امنیتی میان دولتهای افغانستان و ایالات متحدۀ امریکا، بیباوری را نسبت به پیامدهای پیمانهای استراتیژیک، بیشتر ساخته است. این درحالیست که زمان به شدت در گذر بوده و تعلل و تعطیل در همباوری استراتیژیک، به زیان هردو دولت به شمار میرود.
درین اواخر رویکردِ رسانهها و نهادهای فکری و سیاسی کشورهای اروپایی، امریکایی و سایر دوستان بینالمللی افغانستان، نسبت به آیندۀ کشور ما رو به تغییر است. این رویکردِ جدید میتواند پیامدهای «ناخوشآیندی» نسبت به آیندۀ افغانستان داشته باشد. این تصور، که رهبری افغانستان، ضرورت همگرایی و ارادۀ بینالمللی تحت رهبری ایالت متحدۀ امریکا را در منطقه درک نمیتواند، در افکار عمومی کشور های ذیدخل در سرنوشت افغانستان، راه پیدا کرده است. در چنین وضعیتی، نگرانی بزرگی وجود دارد که امتیاز بزرگ بینالمللیِ افغانستان به هدر رفته و به کشورهای همسایۀ ما سپرده خواهد شد و افغانستان بار دیگر به برادرِ کوچکِ دولتهای همسایه مبدل خواهد گردید.
این رویکردهای غیر قابل انتظار، تشویش عمیق جامعۀ مدنی افغانستان را سبب گردیده است. شبکۀ جامعۀ مدنی و حقوق بشر افغانستان به این باور است که آیندۀ ثبات و امنیت افغانستان، پیوندِ گسستناپذیری با نقش جامعۀ جهانی در افغانستان و منطقه دارد. تحدید و ضعف حضور جامعۀ بینالمللی در افغانستان، سببِ بحرانهای دامنهدار در افغانستان میگردد. در یک چنین وضعیت، در گام نخست، بحران سیاسی به سراغ افغانستان خواهد آمد و سپس بحرانهای اقتصادی و اجتماعی، دامنگیر سرزمین ما خواهد شد.
شبکۀ جامعۀ مدنی و حقوق بشر افغانستان، که متشکل از ۱۱۲ نهاد مدنی است، به این باور است، که رهبری دولت افغانستان، نیاز مبرمی به دیالوگِ سازنده و مفید با جامعۀ جهانی، بهویژه با ایالات متحدۀ امریکا و اتحادیۀ اروپا دارد. از واکنشهای دیپلماتیکِ رهبرانِ این دولتها بر میآید که رهبری دولت افغانستان، تمایل به دیالوگِ سازنده ندارد و این امر سبب گردیده است که مناسبات دوستانۀ افغانستان با غرب کمرنگ گردد. بر بنیاد رسانههای غربی، سردی روابط میان افغانستان و غرب، بحث خروج کامل نیروهای بینالمللی را پس از سال ۲۰۱۴ به بار آورده و حمایت رزمی نظامیان بینالمللی از نیروهای افغان را زیر پرسش برده است.
از سوی دیگر، رهبری دولت، شُرکای بینالمللی افغانستان را به سوءاستفاده از قضیۀ افغانستان، متهم میکند. این ناهمآهنگی میان دولت افغانستان و جامعۀ بینالمللی، ضربۀ شدیدی به افغانستان نوین میزند و جبران آن خیلی سنگین، دشوار و حتا ناممکن تلقی میگردد.
شبکۀ جامعۀ مدنی و حقوق بشر افغانستان به این باور است، که کشور ما شانس بزرگی را تجربه میکند. این فرصت بزرگ، همانا حمایت بیسابقۀ جامعۀ جهانی از کشور ما است. این حمایت، زمانی میسر است که دولت افغانستان به پارتنر اُرگانیک و فعال جامعۀ بینالمللی مبدل گردد. درین مرحلۀ حساس، نباید «خارجیستیزی» و یا «غربستیزی»، به عنوانِ شعارهای «ملیگرایانه»، در فرهنگ سیاسی ما ترویج یابد. افغانستان و جامعۀ جهانی به همدیگر نیازمندند و این نیازمندی، باید به نکـتۀ عطفِ توجه و دیالوگِ سازنده میان دو طرف، مبدل گردد.
بنابر حساسیت این مسألۀ مهم و خطیر، شبکۀ جامعۀ مدنی و حقوق بشر افغانستان، از رهبری دولت افغانستان و نمایندهگان جامعۀ بینالمللی، مصرانه میطلبد، تا هرچه زودتر، برای رفع ناهمآهنگی و بهبود برنامههای سیاسی و اقتصادی، گفتوشنود سازنده و فعالی را راهاندازی نمایند. این گفتوشنودها باید بر بنیاد درک متقابل، احترام به منافع متقابل، ارادۀ ملتها و قوانین قبول شدۀ بینالمللی، راه اندازی گردد.
جامعۀ مدنی افغانستان امیدواراست تا دولت افغانستان، در حمایت و همکاری جامعۀ بینالمللی، فضای امن، ثبات و صلح را برای مردم کشور، فراهم گرداند.
شبکۀ جامعۀ مدنی و حقوق بشر افغانستان، از دولتهای جهان، که به نمایندهگی از مردمان خویش، مردم افغانستان را در چنین شرایط دشوار حمایت مینمایند، ابراز قدردانی نموده و امیدوار است این همکاریها به شکل سازندهتر، ادامه یابد.
به امیدِ افغانستان با ثبات و مترقی!