شبکۀ جامعۀ مدنی و حقوق بشر از آوان فعالیتهای خویش در زون غرب، برنامه هایی را برمحور گفت و شنود گسترده میان نهاد های جامعۀ مدنی، نهاد های حکومتی شامل در زمینۀ حقوق بشر، فعالین حقوق بشر و روشنفکران در شهر هرات راه اندازی نموده واز فبروری سال ۲۰۰۷ بدین سو، برنامه های آموزشی، آگاهی دهی و هم آهنگی را میان نهاد های جامعۀ مدنی و حقوق بشر در شهر هرات دایر کرده است.
در راستای این هدف، شبکۀ جامعۀ مدنی و حقوق بشر افغانستان در همکاری و همیاری نظرات و تحلیل های نهاد های مدنی ، روشنفکران و فعالین حقوق بشر درولایت هرات، تصمیم به ارائۀ پروگرام های مفید آگاهی دهی و اطلاع رسانی بخاطر کاهش خشونت خانواده گی در هرات گرفت. بدین گونه شبکۀ جامعۀ مدنی و حقوق بشر افغانستان سمپوزیم تحلیلی حقوق بشر را زیر نام راه های بیرون رفت از خشونتهای خانواده گی به تاریخ ۴ جوزا ۱۳۸۸ برابر با ۲۵ می ۲۰۰۹ در شهر هرات راه اندازی نمود. سمپوزیم در هوتل پنج ستارۀ هرات با حضور نهاد های جامعۀ مدنی، نهاد های حکومتی فعال در زمینۀ حقوق بشر، روشنفکران، نخبه گان و علمای دینی در صبح روز دوشنبه شروع به کار نمود. این سمپوزیم استوار بر ۸ عنوان مقاله ازمنظرهمه سونگر، خشونت را به عنوان یک پدیدۀ ناهنجار در بستر اجتماعی اش مورد تحلیل و بررسی قرار داد.
نخستین بخش سمپوزیم با سخنرانی های رسمی داکتر همایون عزیزی رئیس شورای ولایتی هرات، انجنیر عبدالقادر رحیمی رئیس دفتر ساحوی زون غرب کمسیون حقوق بشرافغانستان، خانم ثریا پرلیکا، عضو بورد شبکۀ جامعۀ مدنی و حقوق بشر افغانستان به انجام رسید. سپس ملک ستیز، کارمند ارشد در مرکز مطالعات جهانی و حقوق بشر، مقالۀ مضمونی سمپوزیم تحلیلی را تحت عنوان «خشونت از دیدگاه حقوق مدنی – سیاسی» ارائه کرد. مقاله از دیدگاه حقوقی و جامعه شناختی به تعریف انواع خشونتهای خانواده گی پرداخت و سپس روی انواع خشونت و عوامل پیدایش خشونت مکث نمود.
نخستین جلسۀ سمپوزیم، تحت ریاست آقای شعیب غوریانی استاد دانشگاه هرات پیرامون «شناسایی عوامل خشونتهای خانوادگی» دایر گردید. سپس تحت این بحث سه عنوان مقالۀ تحلیلی زیر نام های “خشونت خانواده گی چیست؟” توسط محترم علی احمد کاوه، استاد دانشگاه هرات ، “علل و عوامل اساسی خشونتهای خانواده گی” توسط محترم داکترمحمداسماعیل درمان خبرنگار بی بی سی و “خشونت علیه زن در ادبیات” توسط محترم محمد داوود منیر، استاد دانشگاه هرات ارائه گردید. درختم این جلسه، بحث های گرمی در چهارچوب مقاله ها صورت گرفت.
جلسۀ دوم سمپوزیم تحت ریاست الحاج محمد صدیق توکلی، رئیس مجمع مدنی بنام “خشونت خانواده گی و تأثیرت آن بر اجتماع” راه اندازی گردید. سپس بانو وسیمه بادغیسی، استاد دانشگاه هرات مقاله اش را تحت نام “خشونت خانواده گی، زمینه ساز خشونت اجتماعی” وخانم مژگان عثمان استاد دارالعلوم شاه ولی الله دهلوی،مقاله اش را زیر نام “خشونت خانواده گی از دیدگاه اسلام” پیشکش نمودند که با مباحث گرمی ادامه یافت.
جلسۀ نهایی سمپوزیم را خانم نادیا نجفی ریاست نمود که به مبحث راهکارهای برون رفت از خشونت درهرات اختصاص یافته بود. در آغاز آقای مسعود حسن زاده، نویسنده و خبرنگار، مقاله اش را تحت عنوان “نقش رسانه ها در کاهش خشونتهای خانواده گی” پیشکش نمود. مقالۀ دوم این جلسه را آقای محمد ناصر رهیاب، استاد دانشگاه هرات تهیه نموده بود ؛اما نسبت مریضیی که عاید حالشان گردید ، نتوانست پیشکش نماید. مقاله توسط دبیرخانه به شرکت کنندگان سمپوزیم توضیح گردید.
درین بحث ها تذکر بعمل آمد که خشونت به عنوان یک پدیدۀ انحرافی اجتماعی و جامعه شناختی، ناشی از علل و عوامل متعدد مانند فقر اقتصادی، فقراخلاقی، فقرفرهنگی، حاکمیت باور ها و قوانین خشن نسبت به هم نوع می باشد. نوع خشونت خانوادگی که راه را برای تخطی های حقوق بشری در ساختار و نهاد خانواده هموار می سازد، ریشه در بافت و نحوۀ تکامل اجتماعی جامعه دارد که نقش فعال و سازندۀ زنان را از جامعه حذف کرده و به وجود آورنده خشونت ساختاری در جامعه می گردد.
شرکت کننده گان این سمپوزیم تاکید کردند که نبود برنامه های سالم فعال سازی نقش زنان، عدم حمایت لازم نهاد های قانون گذار از قربانیان حشنونت، نبود برنامه های مفید آموزشی در راستای آگاهی دهی به مردم و عدم نقش فعال علمای دینی برای تبیین زشتی خشونت های خانواده گی، از جمله عومل مهمی درافزایش خشونت های خانواده گی اند.
در این سمپوزیم، تحلیلگران و پژوهشگران، در مقاله های خویش تأکید کردند که شناخت دقیق پدیدۀ خشونت خانواده گی مبتنی بر تحلیل ها و نظریات روشنفکران و نخبه گان، حجم بزرگی از راهکارها را در تطبیق برنامه ها، یاری و کمک خواهد کرد. بر محور این دیدگاه چه باید کرد های سمپوزیم، به صورت کلی از فحوای مقاله ها و نظرات چنین بر می آمد که دولت افغانستان باید در حمایت جامعۀ بین المللی، سکتور های خصوصی و سکتور سیاسی جامعه، برنامه های دراز مدت و کوتاه مدت را در احیاء و پرورش توانایی های زنان ارائه و تطبیق نماید. از جهتی، یکسری اقدامات هم شکل و همسان برای پیشگیری و حذف خشونت علیه زنان و اجرای کامل قوانین ملی و بین المللی حمایتی از زنان، می تواند مفید و کارساز باشد. هم چنان فعالیت اکادمیک نهاد های پژوهشی کشور در پهلوی دولت، برای رفع نمود های خشونت از ادبیات و فرهنگ کشور می تواند ارزنده ومؤثر باشد. شبکۀ جامعۀ مدنی و حقوق بشر، ضمن استقبال از تحلیل های اشتراک کننده گان ، اعلام نمود که در همیاری با نهاد های جامعۀ مدنی و هم آهنگ با نهاد های دولتی، رسانه ها و … برای کاهش خشونت خانواده گی در هرات، راهکارها و برنامه های مفیدی را ارائه خواهد کرد.
دراخیر پیام شرکت کننده گان سمپوزیم که توسط دبیر خانۀ شبکۀ جامعۀ مدنی تهیه گردیده توسط نعیم نظری هماهنگ کنندۀ برنامه های شبکۀ جامعۀ مدنی و حقوق بشرقرائت گردید.
دید عمیق و تیز نویسنده گان به سوژۀ نوشته های شان، ارائۀ تحلیل ها و پیشنهادات واقع بینانۀ شرکت کننده گان و فضای صمیمانۀ بر گرفته از دیگر پذیری و هم پذیری، ازنکات مثبت این سمپوزیم بود.