«در گفت‌وگوهای صلح، زنان نباید قربانی شوند»
بحث نادیده‌گرفته شدن حقوق و دست‌آوردهای زنان در گفت‌وگوهای صلح، از جمله نگرانی‌های بزرگ آنان است. برخی از فعالان حقوق زن در بغلان از چندی به این سو، با شعار «ما به عقب برنمی‌گردیم» این نگرانی را ابراز کرده‌اند. روینا رییسی، رییس انجمن فصل نوین در بلخ، در گفت‌وگویی با شبکه‌ی جامعه‌ی مدنی و حقوق بشر (ازاین به بعد، “شبکه”) می‌گوید، در موضوعات مربوط به صلح، نباید دست‌آوردهایی که زنان با زحمت‌های بسیار به دست آورده‌اند، نادیده گرفته و قربانی شود.
شبکه: به نظر شما چه موضوعاتی مربوط به زنان باید در گفت‌وگوهای صلح مورد بحث قرار بگیرد؟
رییسی: از نکات مهم در مورد زنان این است که حق تحصیل و کار نباید از آنان گرفته شود. این حقوق در اسلام و قانون اساسی کشور برای زنان در نظر گرفته شده است؛ پس دروازه‌ی مکاتب نباید به روی دختران بسته شود و آنان باید حق کار کردن داشته باشند.بانو رییسی با اشاره به ترکیب تیم مذاکره‌کننده، می‌گوید، در موضوعی مهم چون گفت‌وگوهای صلح، کسانی را شامل می‌کنند که نمی‌توانند از تمام زنان دفاع کنند، اما در کل حضور زنان در سیاست بسیار کم و به شکل نمایشی است «خواست ما این است که از این پس، زنان را به اساس شایستگی‌شان در یک موضوع سهم بدهند، استعداد و توانایی آنان را در نظر بگیرند و در موضوعات مهم به آنان اجازه‌ی حرف‌زدن بدهند.»
شبکه: با توجه به آنچه گفتید، فکر می‌کنید زنان در تیم مذاکره‌کننده، گزینه‌های درستی برای نمایندگی نیستند؟
رییسی: کسانی که از طریق گروه‌ها و احزاب در آنجا سخن می‌گویند، طبیعی است که به سود همان گروه یا تیم، حرف می‌زنند و نمی‌توانند از مردم عام، به‌ویژه زنانی که در این سال‌ها قربانی داده‌اند، نمایندگی کنند. تنها کسی می‌تواند از زنان نمایندگی کند، که به هیچ حزبی وابسته نباشد .به باور بانو رییسی، اگر تیم، با ترکیب کنونی (تنها پنج زن) به پیش برود، زنان چیزهای زیادی را از دست خواهند.
شبکه: به نظرتان اگر توافق لازم بین دو تیم صورت نگیرد، چه خواهد شد؟
رییسی: امکان دارد محدودیت‌هایی ایجاد شود، به ویژه برای کسانی چون ما، که در بخش قضا کار می‌کنند؛ زیرا طالبان قبلا هم فعالیت زنان در این بخش را نقد کرده بودند. زنان خبرنگار و بانوانی که در سیاست فعالیت دارند نیز با مشکلات و محدودیت‌هایی روبه‌رو خواهند شد. به صورت کلی، فکر نمی‌کنم آزادی فکری و اختیاراتی که اکنون داریم، آن زمان داشته باشیم .به گفته‌ی بانو رییسی، زنان در بغلان، در حال حاضر نیز، با مشکلات مختلفی از جمله مشکلاتی امنیتی روبه‌رو استند که در برخی موارد، آنان را از فعالیت باز می‌دارد «گاهی به دلیل نا امنی نمی‌توانیم برنامه‌های آگاهی‌دهی را خارج از شهر، حتی در نزدیک‌ترین نقطه‌ی شهر تطبیق کنیم. تنها منطقه‌ی امن برای فعالیت‌های زنان، بخش محدودی از شهر پلخمری مرکز بغلان است.»
شبکه: زنان در بغلان، بیشتر در چه بخش‌هایی پیشرفت داشته‌اند؟
رییسی: زنان در بخش تحصیلی نسبت به گذشته رشد زیادی کرده‌اند. همچنان در بخش اقتصادی، زنان با وجود کمبود زمینه‌ی فروش صنایع دستی، در نمایشگاه‌هایی که در بغلان برگزار می‌شود، کارهای دستی‌شان را به صورت انفرادی به فروش می‌رسانند، اگر زمینه‌ی رشد زنان در تمامی بخش‌ها، به ویژه این دو حیطه برای زنان فراهم شود، نتیجه‌ی خوبی خواهد داشت .به باور این فعال حقوق زنان، وضعیت زنان پس از مذاکرات صلح، بستگی به چگونگی توافق دولت با طالبان دارد؛ اینکه دو طرف چه تعداد از خواسته‌های یکدیگر را می‌پذیرند و از چه خواسته‌هایی برای رسیدن به توافق می‌گذرند.