دسترخوان فراخ دولت و دست کوتاه ملت؛ برخی نیازمندان جایی دَور دسترخوان ملی ندارند
گزارش شبکه جامعه مدنی و حقوق بشر از چگونگی توزیع کمک‌های مربوط به برنامه "دسترخوان ملی" در ولایات
هم‌زمان با آغاز نخستین دور توزیع کمک‌های مربوط به برنامه «دسترخوان ملی» برای خانواده‌های نیازمند در کشور، شبکه جامعه مدنی و حقوق بشر به عنوان چتری برای نهادهای مدنی در افغانستان، طرحی را با هدف نظارت بر چگونه‌گی تطبیق این برنامه روی دست گرفته است. در راستای این طرح برای اطمینان از شفافیت روند توزیع کمک‌ها، چگونه‌گی دسترسی مردم به بسته‌های کمکی در ۱۶ ولایت به شمول کابل مورد نظارت و بررسی قرار می‌گیرد. بر بنیاد گزارش هماهنگ‌کننده‌گان شبکه جامعه مدنی و حقوق بشر در این ۱۶ ولایت، تعداد زیادی از خانواده‌های نیازمند در برخی از این ولایت‌ها از کمک‌ها بی‌بهره مانده‌اند.
این در حالی است که هم‌زمان با آغاز روند توزیع کمک‌ها پس از حدود شش ماه از افتتاح برنامه، روزنامه ۸صبح به نقل از مسوولان گزارش داد که قرار است این کمک‌ها تا سه ماه پس از آغاز روند، در اختیار تمام خانواده‌های نیازمند در کشور قرار گیرد. هم‌چنین طبق این گزارش، دلیل تاخیر در عملی شدن این طرح، مشکلات امنیتی، دور بودن برخی از ولایت‌ها و کامل نبودن فهرست نیازمندان عنوان شده بود.
هماهنگ‌کننده‌گان شبکه جامعه مدنی و حقوق بشر در تلاش‌اند تا از راه‌های رسمی و غیررسمی اطلاعات مربوط به توزیع کمک‌ها را به دست بیاورند، از شفافیت این روند اطمینان حاصل کنند و در صورت مشاهده هرگونه تخطی و فساد در جریان آن، موضوع را گزارش دهند. تا کنون موارد مختلفی از عدم شفافیت در رساندن کمک‌ها به خانواده‌های نیازمند در ولایت‌های مختلف گزارش شده که قرار ذیل است:
ولایت لوگر:
- ربوده شدن یک موتر حامل بسته‌های کمکی برنامه دسترخوان ملی توسط طالبان؛
- سوء‌استفاده وکیلان گذر از کمک‌ها: برخی از وکیلان گذر در روستای «التمور» ولایت لوگر متهم‌اند که از ۱۰۰ بسته کمکی که مسوولیت فرستادن آن به خانواده‌های ساکن در نقاط دورافتاده را دارند، تنها ۱۰ بسته آن را ارسال کرده و ۹۰ بسته باقی‌مانده را برای خود انبار کرده‌اند. بر‌اساس گزارش‌ها از این ولایت، در میان فهرست خانواده‌های نیازمند نام افرادی نیز وجود دارد که مدت‌ها است در مناطق مورد نظر زنده‌گی نمی‌کنند.
- سوء‌استفاده از بودجه اختصاص داده شده برای کرونا؛ بر‌اساس گزارش هماهنگ‌کننده شبکه جامعه مدنی و حقوق بشر، چندین مقام دولتی در ولایت خوست، از جمله معاون والی، رییس صحت عامه، سکرتر والی و نماینده امنیت ملی متهم به سوء‌استفاده از بودجه اختصاص داده شده برای کرونا هستند. گفته می‌شود این قضیه به صورت رسمی به مقام‌های ولایتی گزارش داده شده است.
- توقف روند توزیع کمک‌ها در ولسوالی‌های تولک و شهرک: بر‌اساس گزارش هماهنگ‌کننده شبکه جامعه مدنی و حقوق بشر در ولایت غور، طالبان با تهدید تسهیل‌کننده‌گان محلی در این ولایت، به آنان دستور توقف روند توزیع کمک‌ها را داده‌اند.
- توقف روند توزیع کمک‌ها در شش ولسوالی ولایت پکتیا: هماهنگ‌کننده شبکه جامعه مدنی و حقوق بشر به نقل از انجنیر صفرمحمد طوطاخیل، مسوول برنامه میثاق شهروندی در ولایت پکتیا، می‌گوید که در ولسوالی‌های احمدآباد، سیدکرم، میرزکه، سمکنی، وزی زدران و شواک توزیع کمک‌های دسترخوان ملی به دلیل مشکلات امنیتی متوقف شده است.
- توزیع کمک به خانواده‌های فاقد شرایط: تعدادی از خانواده‌های نیازمند در نواحی ۱۰ و ۱۵ شهر هرات، بسته‌های کمکی را دریافت نکرده‌اند و در عوض، این بسته‌ها به خانواده‌هایی که شرایط و ملاک‌های تعیین شده توسط برنامه دسترخوان ملی را ندارند، توزیع شده است.