زنان نباید وادار به پذیرفتن کم‌ترین‌ها شوند
شماری از فعالان مدنی به این باورند که بی‌توجهی به موضوع حقوق زنان در مذاکرات صلح، ممکن است شرایطی را به وجود بیاورد که در آن، جلو دست‌رسی کامل زنان به حقوق شان گرفته شود.
واثق حسینی، از فعالان مدنی در بامیان، در گفت‌وگویی با شبکه‌ی جامعه‌ی مدنی و حقوق بشر (شبکه) می‌گوید، اگر اعضای زن هیئت مذاکره‌کننده‌ی دولت در گفت‌وگوهای صلح، حفظ حقوق زنان را به عنوان یکی از خطوط سرخ خود عنوان نکنند، زنان افغانستان در آینده با مشکلاتی روبه‌رو خواهند شد. «زنان نصف جمعیت کشور را تشکیل می‌دهند و حقوق شان، باید خط سرخ مذاکرات باشد؛ اگر چنین نباشد، زنان روزی مجبور خواهند شد به حداقل‌ها قناعت کنند.»
شبکه: به نظر شما اعضای زن تیم مذاکره‌کننده‌ی دولت توانایی دفاع از حقوق زنان را دارند؟
حسینی: اگرچه اعضای تیم، افراد کارکشته و سابقه‌داری استند؛ اما حضور نسل جوان در ترکیب تیم کم‌رنگ است. اگر از نسل جوان و کسانی که مسلط به علم امروزی استند در ترکیب تیم حضور می‌داشت، از حقوق زنان به صورت بهتری دفاع می‌شد؛ چون نسل قدیم در مورد بعضی مسایل؛ مثل جوانان آرمانی فکر نمی‌کنند؛ زیرا قبلا سختی دیده اند و به هر شرایطی قناعت خواهند کرد.
شبکه: حضور زنان در مذاکرات صلح، چه تاثیری بر کیفیت این روند دارد؟
حسینی: حضور زنان در این گفت‌وگوها به کلیت آن کمک می‌کند. مشارکت بانوان به این دلیل تاثیرگذار است که حساس‌ترین موضوع در ایدیولوژی طالبان مساله‌ی زنان است. اگر طالبان در این مورد انعطاف نشان دهند و حضور زنان در جامعه را بپذیرند، در موضوعات دیگر نیز منعطف خواهند بود.
شبکه: به نظر شما در دیدگاه طالبان نسبت به زنان تغییری آمده است؟
حسینی: طالبان به اسلام با تعبیر سخت‌گیرانه‌ی خود شان اعتقاد دارند و جایگاه لیبرال و دموکراتیک زنان برای شان قابل قبول نیست؛ اما این گروه مجبور است برای جلب توجه جامعه‌ی بین‌المللی بعضی مسایل را بپذیرد. به هر حال در کلیت دیدگاه طالبان نسبت به زنان، تغییری نیامده است؛ به همین دلیل در صورت توافق صلح و مشارکت این گروه در حکومت، مسایلی چون نوع پوشش زنان و عدم حضور آنان در اجتماع، مطابق با قوانین طالبان، از چالش‌های بزرگ زنان خواهد بود.
شبکه: بسیاری به این باورند که تفکر رهبران سیاسی طالبان با طالبان خط جنگ، متفاوت است. در این صورت به نظر شما آیا مذاکره با گروهی که به نوعی مخاطب مستقیم دولت نیست، نتیجه‌ی مطلوبی خواهد داشت؟
حسینی: به نظر من هیئت رهبری طالبان به گونه‌ی عمیق بر موقعیت خود مسلط است و ارتباطاتی با کشورهای خارجی و حامیان خود دارد؛ اما شمار زیادی از طالبانی که در خط جنگ استند؛ حتا در مورد مذاکرات آگاهی هم ندارند و به اصطلاح فی سبیل‌الله جهاد می‌کنند. اگر روند صلح به فرجام برسد می‌تواند تعداد قابل توجهی از آنان را با خود هم‌راه و آنان را مهار کند تا دیگر به سنگرها نروند، اگرچه تعدادی از آنان قابل تغییر نخواهند بود؛ زیرا هم‌راهی با دولتی که توسط یک کشور خارجی حمایت می‌شود، برای آنان پذیرفتنی نیست.
شبکه: به نظر شما موفقیت تیم مذاکره‌کننده‌ی دولت به چه چیز بستگی دارد؟
حسینی: برای موفقیت در گفت‌وگوها، دولت باید استقلال خود را حفظ کند و به تیم طالبان زیاد میدان ندهد. جنگ برای ما دشوار و برای طالبان آسان است، آنان در مسیر جنگ استند و ما این مسیر را پیموده ایم و در راه صلح استیم.
به گفته‌ی آقای حسینی، برای اطمینان از پابندی طالبان به تعهدات شان، باید یک ضمانت اجرایی وجود داشته باشد، در غیر این صورت طالبانی که اکنون از بیرون به دولت حمله می‌کنند؛ وقتی در حکومت شریک شوند، بسیار به آسانی قادر به سرنگون‌کردن آن خواهند بود.