زنان و ارادهی پیشرفت پس از گفتوگوهای صلح؛تنها حفظ دستآوردها کافی نیست
شماری از فعالان حقوق زن به این باورند که اگرچه زنان افغانستان پس از سقوط طالبان، با وجود شرایط دشوار دستآوردهای زیادی داشتهاند، اما این دستآوردها برای آنان کافی نیست و برای حضور معنادار در حوزههای مختلف به پیشرفت نیاز دارند.
نفیسه دانش، فعال حقوق زن در گفتوگویی با شبکهی جامعهی مدنی و حقوق بشر (از این به بعد«شبکه») میگوید، دستآوردهای زنان پس از توافقات صلح باید تقویت شود. «طالبان باید درک کنند که ما میخواهیم در مذاکرات صلح راه را برای حقوق و آزادیهای بیشتر زنان باز کنیم»
شبکه: در کنار حفظ و تقویت دستآوردها، خواستهای دیگر زنان که باید در گفتوگوها مورد بحث قرار بگیرد، چیست؟
دانش: توقف خشونتها یکی از این خواستها است؛ زیرا زنان از جمله گروههاییاند که بیشترین قربانی را در جنگ دادهاند. خواست دیگر ما این است که دختران و زنان با خیال آسوده به مکتب و دانشگاه بروند، امنیتشان تامین باشد و امکانات بیشتری به آنان داده شود.
شبکه: ارزیابی شما از میزان آگاهی زنان ساکن ولایات از حقوقشان چیست؟
دانش: وقتی با بانوان در مناطق دوردست در مورد حقوق زن صحبت میکنیم، یک حالت تهاجمی به خود میگیرند و ما را تهدید میکنند. آنان میگویند حرفهای ما در اسلام نیست. این زنان از حقوق خود به صورت درست آگاهی ندارند. برخی زنان در ولایتهایی چون ننگرهار، پکتیا و کنر زندگی خوبی ندارند و دلیل آن رسوم ناپسندی چون ازدواج اجباری، بد دادن و موارد دیگر است.
بانو دانش میافزاید، زنان در پایتخت و بزرگشهرها وضعیت بهتری نسبت به مناطق دوردست و روستاها دارند و به همین دلیل دولت باید در کنار شهرها، به این مناطق نیز توجه کند و حقوق و مزایایی که برای زنان شهرنشین در نظر گرفته میشود، در دسترس زنان مناطق دور و روستاها هم قرار بگیرد.
شبکه: نگرانیهای عمدهی شما در رابطه با توافقات صلح چیست؟
دانش: اگرچه امیدواریم که صلح تامین و آرامش برقرار شود، اما فکر میکنم یک بازی در پشت صحنه جریان دارد، ما نباید شاهد یک صلح نمادین باشیم. نگرانی دیگر من در رابطه با دادن سهم به کشورهای منطقه در مذاکرات است؛ اگر قرار است صلح واقعاً بین طرفهای افغان باشد، افغانها باید صلح کنند و به هیچ کشور دیگری سهم داده نشود. نگرانی دیگر من و تمام زنان این است که طالبان اجازهی حضور زنان در اجتماع را ندهند، این هرگز برای ما قابل قبول نیست.
شبکه: به نظر شما چه مسائلی باید از خطوط سرخ تیم دولت در مذاکرات باشد؟
دانش: مسئلهی کار و تحصیل زنان باید از خطوط سرخ دولت باشد. همچنان خشونت و تبعیض علیه زنان باید متوقف شود. اگر زنی تحصیلکرده باشد میتواند به فرزند خود نیز آموزش بدهد. از آنجایی که زنان بیش از نیمی از جمعیت کشور را تشکیل میدهند، باید بسیاری از خطوط سرخ در مذاکرات صلح مربوط به حقوق آنان باشد.
به باور بانو دانش، دولت باید از حق کار زنان حمایت کند و در صورت حضور طالبان در ترکیب حکومت، پستهای بلند حکومتی به رقابت آزاد گذاشته شود.
شبکه: به نظر شما طالبان پس از مذاکرات بر توافقات متعهد خواهند ماند؟
دانش: یکی از نگرانیهای بزرگ شهروندان پابند نبودن طالبان به تعهداتشان پس از توافقات صلح است. برای اطمینان از عملیشدن این تعهدات، نه تنها ایالات متحدهی امریکا، بلکه جامعهی جهانی باید از روند مذاکرات صلح نظارت کند و در صورتی که توافقی صورت میگیرد، باید از سوی آنان تضمین شود. در بخش تضمین تعهدات نقش کشورهای اسلامی نیز سازنده است.
به گفتهی این فعال حقوق زن، در صورت مشارکت طالبان در حکومت، تحمیلشدن قوانین افراطی این گروه در رابطه با زنان، برای بانوان قابل قبول نخواهد بود.