مرزهای جغرافیایی و بی‌مرزی شایعات؛ عواملی که باعث نگرانی از انتشار بیشتر کرونا شده است
از آغاز شیوع ویروس کرونا در افغانستان، مانند سایر کشورهای متاثر از این ویروس، همواره نگرانی‌هایی در رابطه با انتشار هرچه بیشتر آن و افزایش شمار مبتلایان وجود داشته است. یکی از عواملی که نگرانی از انتشار ویروس کرونا در کشور را افزایش داده، وجود مرزهای مشترک با کشورهایی چون ایران است که آمار مبتلایان به کرونا و مرگ‌و‌میر در نتیجه ابتلا به این ویروس در آن، در سطح بالایی قرار دارد. موضوع دیگر وجود شایعاتی در مورد عوارض جانبی و خطرناک بودن واکسین کرونا است که در بسیاری از ولایات باعث خودداری مردم از دریافت آن می‌شود.
این نگرانی‌ها در حالی مطرح می‌شود که بر‌اساس گزارش هماهنگ‌کننده شبکه جامعه مدنی و حقوق بشر در هرات، به نقل از داکتر احمد امیرنژاد، مسوول سرویلانس ریاست صحت عامه این ولایت، روزانه ۲ تا ۳ هزار مسافر از طریق مرز اسلام‌قلعه از ایران وارد افغانستان می‌شوند.
چنان‌که در آغاز نیز اشاره شد، موضوع دیگری که باعث نگرانی از افزایش آمار ابتلا به ویروس کرونا شده، وجود شایعاتی مبنی بر خطرناک بودن واکسین کرونا و در کنار آن، ناآگاهی مردم در مورد این واکسین است که باعث می‌شود از دریافت آن خودداری کنند. گزارش‌های هماهنگ‌کننده‌گان شبکه جامعه مدنی و حقوق بشر از ولایت‌های ذیل حاکی از چگونه‌گی روند تطبیق واکسین در این ولایات است:
بامیان
در ولسوالی‌های سیغان و کهمرد این ولایت، برخی مردم حاضر به دریافت واکسین نشده و دلیل آن را روزه‌داری عنوان کرده‌اند. در مواردی نیز برخی شوراها، از جمله شورای انکشافی سوماره به واکسیناتوران اجازه تطبیق واکسین نداده و مدعی شده‌اند که این واکسین عوارض جانبی در پی دارد. از سویی، گزارش‌ها از این ولایت می‌رساند که از ۹ هزار و ۱۴۳ تن که دوز اول واکسین را دریافت کرده‌اند، تنها ۷۸۶ تن حاضر به دریافت دوز دوم آن شده‌اند. این در حالی است که ۲ هزار و ۳۵۰ دوز واکسین از مجموع واکسین‌های کمک شده به این ولایت، باقی مانده است.
جوزجان
گزارش‌ها از این ولایت می‌رساند که تعداد کارمندان شفاخانه ۲۰ بستر جوزجان که ۴۲ تن بود، طبق فرمان ریاست جمهوری به ۱۷ تن کاهش یافته است. این کارمندان با این‌که در پنج ماه اخیر هیچ معاشی دریافت نکرده‌اند، هنوز در حال فعالیت در این شفاخانه هستند.
تخار
تمام ۸۴ کلینیک صحی این ولایت به دلیل اعتراض کارمندان صحی به تاخیر در پرداخت معاش، به مدت سه روز بسته بودند که در نهایت، این کارمندان با وعده وزارت صحت عامه برای حل مشکل یاد شده، به کار بازگشتند.
پکتیا
برخی از مردم در این ولایت، هنوز هم به دلیل وجود شایعاتی در مورد خطرناک بودن واکسین کرونا، حاضر به دریافت این واکسین نیستند.
غور
هماهنگ‌کننده شبکه از ولایت غور گزارش می‌دهد که برخی مردم در این ولایت به دلایلی حاضر به دریافت واکسین کرونا نیستند؛ باور بعضی از مردم به باطل شدن روزه در صورت دریافت واکسین، سطح پایین آگاهی مردم در رابطه با واکسین کرونا و هم‌چنین شایعات در مورد عوارض جانبی این واکسین از جمله این دلایل است. از سویی، بر‌اساس گفته مسوولان، طالبان تیم‌های واکسین چند مرکز صحی در ولایت غور را تهدید کرده‌اند و به همین دلیل تیم‌های واکسین در مناطق ناامن فعال نیستند. این در حالی است که ممکن است تاریخ مصرف واکسین‌های کمک شده به این ولایت، بگذرد.
کلینیک‌هایی که تیم‌های واکسین آن بنا بر تهدیدات طالبان غیرفعال است:
کمنج BHC (مربوط ولسوالی شهرک)
زرنی BHC (مربوط ولسوالی تیوره)
قلعه گوهر BHC (مربوط ولسوالی ساغر)
شویج CHC (مربوط مرکز ولایت)
آخری BHC (مربوط ولسوالی ساغر)
بره‌خانه BHC (مربوط مرکز ولایت)
سنگان BHC (مربوط ولسوالی پسابند)
سرهلنگ BHC (مربوط ولسوالی تیوره)
ولسوالی جدید التاسیس مرغاب BHC
لوگر
مسوولان صحت عامه در این ولایت گفته‌اند تنها شفاخانه‌هایی که در مناطق خارج از نفوذ طالبان موقعیت دارند، خدمات واکسین را ارایه می‌کنند.
لغمان
پایین بودن سطح آگاهی مردم در رابطه با اهمیت واکسین کرونا و شایعاتی مبنی بر عوارض جانبی آن، از عواملی است که باعث می‌شود شماری از مردم در این ولایت از دریافت این واکسین خودداری کنند.
هرات
گزارشی متفاوت از ولایت هرات می‌رساند که تعداد مراجعهکنندهگان به مراکز واکسین در سطح این ولایت نسبت به گذشته افزایش یافته و دلیل آن در برخی موارد بالا رفتن سطح آگاهی مردم نسبت به اهمیت واکسین کرونا عنوان شده است. این در حالی است که بر‌اساس این گزارش در مرکز تطبیق واکسین شفاخانه حوزوی هرات که از جمله اصلی‌ترین مراکز در این ولایت به شمار می‌رود، شمار کارمندان صحی کافی نیست و با توجه به افزایش مراجعهکنندهگان، نیاز به افزایش کارمندان صحی احساس می‌شود. از سویی، گفته می‌شود که شمار افراد مبتلا به نوع جهش‌یافته ویروس کرونا نیز در این ولایت به صورت قابل توجهی افزایش یافته است.
گزارش‌های مشابه از چند ولایت مختلف در رابطه با خودداری مردم از دریافت واکسین کرونا نشان می‌دهد که افزایش آگاهی عامه در رابطه با اهمیت دریافت واکسین کرونا یک نیاز جدی برای مقابله با این ویروس و پیش‌گیری از انتشار بیشتر آن به شمار می‌رود و تاثیر آگاهی مردم بر آمار مراجعه آنان به مراکز تطبیق واکسین در ولایت هرات، تاییدی بر اهمیت این نیاز است.