«نماینده‌ی زنان دارای معلولیت در گفت‌وگوهای صلح حضور داشته باشد»
زنان دارای معلولیت، همواره در موارد مختلفی، از جمله فراهم‌آوردن امکانات آموزشی خواستار توجه دولت شده‌اند. با گرم‌شدن بحث‌های مربوط به صلح، زنان دارای معلولیت در بلخ، از دولت می‌خواهند تا در مذاکرات صلح به آنان نیز سهم داده شود .پروانه سما صمدی، مسئول انجمن اجتماعی زنان دارای معلولیت در بلخ، در گفت‌وگویی با شبکه‌ی جامعه‌ی مدنی و حقوق بشر(ازاین به بعد “شبکه”) می‌گوید، بانوان دارای معلولیت، از جمله اصلی‌ترین زیان‌دیده‌های جنگ استند؛ زیرا دلیل معلولیت آنان جنگ است، از همین‌رو از دولت می‌خواهند تا نماینده‌ی زنان دارای معلولیت را نیز در ترکیب هیات مذاکره‌کننده جای دهند.
شبکه: تا چه اندازه به نتایج گفت‌وگوهای صلح خوش‌بین استید؟
صمدی: اگر گفت‌وگوها پشت پرده و پنهانی نباشد و صدای زنان، به ویژه زنان دارای معلولیت شنیده شود، می‌توان به نتایج این روند امیدوار بود، اما اگر مذاکرات در پشت پرده صورت بگیرد، این صلح همه‌شمول نخواهد بود.
یکی از نگرانی‌های این نهاد، چون دیگر گروه‌های زنان، قربانی‌شدن تلاش‌های زنان است. به گفته‌ی بانو صمدی، زنان دارای معلولیت، بیشتر از هرکس دیگر، نگران نادیده‌گرفتن شدن دست‌آوردهای‌شان استند.
شبکه: دلیل معلولیت بانوان در بلخ بیشتر چه است؟
صمدی: دلیل بیشترین معلولیت‌ها در بین بانوان بلخ، جنگ است و افراد دارای معلولیت از سوی دولت، به دو گروه جنگی و غیرجنگی تقسیم شده‌اند و امتیازات آنان متفاوت است.
بانو صمدی به این باور است که تقسیم‌بندی افراد دارای معلولیت از سوی دولت برای آنان نوعی محدودیت به شمار می‌رود «به باور من، معلولین غیر جنگی هم، به نوعی قربانیان جنگ به شمار می‌روند؛ زیرا دلیل بسیاری از آن‌ها نیز جنگ است؛ عدم دسترسی زنان باردار به خدمات صحی در دوران جنگ و تاثیرات روانی جنگ و خشونت بر آنان، می‌تواند از دلایل ایجاد معلولیت برای کودکان باشد.»
شبکه: امتیازات افراد دارای معلولیت جنگی و غیر جنگی چیست؟
صمدی: افراد دارای معلولیت جنگی، سالانه 60 هزار افغانی از دولت معاش دریافت می‌کند، اما به افراد دارای معلولیت غیرجنگی، هیچ امتیازی داده نمی‌شود.
به گفته‌ی بانو صمدی، افراد دارای معلولیت، با دشواری‌های زیادی روبه‌رو استند و با این حال همواره در انزوا قرار گرفته‌اند، آنان از سوی جامعه و گاهی نیز از سوی خانواده با بی‌توجهی روبه‌رو می‌شوند. بانو صمدی می‌افزاید، این زنان گاهی به دلیل معلولیت نمی‌توانند در ادارات کار کنند و در کنار آن، در بخش آموزش نیز مشکلاتی دارند.
شبکه: مشکلات آنان در بخش آموزش چیست؟
صمدی: یکی از بزرگترین مشکلات، این است که بیشتر مکاتب از ثبت نام افراد دارای معلولیت خودداری می‌کنند و پذیرفتن چنین دانش‌آموزانی را «دردسرساز» می‌خوانند. این باعث می‌شود که اعتماد به نفس این افراد از بین برود و از آموختن دل‌سرد شوند.
با این حال، به گفته‌ی بانو صمدی، برخی نهادها با راه‌اندازی برنامه‌های آموزشی دراین بخش فعالیت می‌کنند و آمادگی‌های لازم برای رفتن به مکتب را به افراد دارای معلولیت آموزش می‌دهند «چون این افراد همیشه در انزوا بوده‌اند، از اجتماع هراس دارند. این برنامه به آنان کمک می‌کند تا اعتماد به نفس خود را باز یابند.»
شبکه: با وجود این‌که روند آموزشی زنان دارای معلولیت، با دشواری همراه است، دست‌آوردهای این افراد چیست؟
صمدی: یکی از مهم‌ترین دست‌آوردهای این زنان در بخش ورزش بوده است، زنان دارای معلولیت در چند تیم مختلف ورزشی عضو استند که از آن جمله تیم ویلچر بسکتبال این بانوان موفق شده است در چندین مسابقه‌ی کشوری و آسیایی مقام‌های خوبی به دست بیاورند.
بانو صمدی می‌گوید، زنان دارای معلولیت در بلخ، فعالیت قابل توجهی در بخش حرفه و فن ندارند؛ زیرا سرمایه و بازار لازم برای آنان وجود ندارد، وی می‌افزاید، دولت باید دراین بخش با آنان همکاری کند.
به گفته‌ی این مسئول، آنان درخواستی مبنی بر حضور نماینده‌شان در مذاکرات صلح به وزارت دولت در امور صلح فرستاده‌اند و امیدوارند پاسخ مثبت دریافت کنند تا بتوانند به طور مستقیم و حضوری خواسته‌های‌شان را در این نشست سرنوشت‌ساز مطرح کنند.