«هر بهایی برای صلح نخواهیم پرداخت»
احتمال طرح‌شدن برخی محدودیت‌ها از سوی طالبان در مورد حقوق زنان و نگرانی از پذیرفته‌شدن آن از سوی تیم دولت در گفت‌وگوهای صلح، به یکی از موضوعات مورد بحث در میان فعالان حقوق زن تبدیل شده است. برخی از این فعالان می‌گویند، صلحی که در نتیجه‌ی ایجاد محدودیت‌هایی در رابطه با حقوق زنان به میان بیاید برای آنان پذیرفتنی نیست و آنان حاضر نیستند هر قیمتی برای صلح بپردازند.
مریم آروین بارکزی، فعال حقوق زن و استاد دانشگاه، در گفت‌وگویی با شبکه‌ی جامعه‌ی مدنی و حقوق بشر (از این به بعد «شبکه») می‌گوید، در صورتی که پس از توافقات صلح به حقوق اساسی مردم احترام گذاشته شود و تساوی حقوق زن و مرد در نظر گرفته شود، می‌توان با مشارکت طالبان در قدرت کنار آمد. «شماری می‌گویند ما به هر قیمتی خواهان صلح استیم، اما من به این باور نیستم، ما نمی‌توانیم هر قیمتی برای صلح بپردازیم. چه تضمینی وجود دارد که صلح همیشگی در کشور تامین می‌شود، ضمانت اجرایی برای صلح همیشگی در افغانستان وجود ندارد و ما نمی‌توانیم صلح را به هر قیمتی بپذیریم.»
شبکه: به نظر شما تیم مذاکره‌کننده ظرفیت و توانایی دفاع از حقوق اساسی شهروندان را دارد؟
بارکزی: با اینکه مردم حق دارند بدانند در گفت‌وگوها چه می‌گذرد، اما متاسفانه مذاکرات پشت درهای بسته صورت می‌گیرد؛ به همین دلیل باید تا اعلام نتیجه‌ی گفت‌وگوها منتظر بمانیم تا بدانیم تیم مذاکراتی دولت تا چه اندازه توانسته است از حقوق اساسی شهروندان دفاع کند. بهتر بود موضوعاتی که مربوط به شهروندان کشور است با مردم به اشتراک گذاشته می‌شد.
به باور بانو آروین، باید به مردم افغانستان، به‌ویژه زنان اطمینان داده شود که حقوق اساسی‌شان نادیده گرفته نمی‌شود، به‌ویژه اینکه حقوق زنان باید از خطوط سرخ تیم مذاکره‌کننده باشد.
شبکه: دیگر چه موضوعاتی باید از خطوط سرخ دولت باشد؟
بارکزی: تمام حقوق اساسی شهروندان که شامل حق تحصیل، حق کار، آزادی‌های مدنی و حق اشتراک در اجتماعات است، باید از خطوط سرخ تیم مذاکره‌کننده‌ی دولت باشد. آگاهی زنان افغانستان از حقوق‌شان افزایش یافته است و آنان می‌خواهند همان‌گونه که در حال حاضر دوشادوش مردان کار می‌کنند، پس از توافقات صلح نیز حق کار در اجتماع را داشته باشند.
شبکه: به نظر شما با توجه به دیدگاهی که طالبان نسبت به حضور زنان در اجتماع دارند، چنین چیزی ممکن است؟
بارکزی: اخبار غیر رسمی حاکی از این است که طالبان بر تفکیک جنسیتی در مکاتب و دانشگاه‌ها تاکید می‌کنند، در حالی‌که در شرایط کنونی افغانستان که تمام شهروندان حق کار و تحصیل دارند، جدا کردن محیط‌های آموزشی و کاری امکان‌پذیر نیست. عدم تعهد طالبان در موارد مختلف، نشان می‌دهد که طرز تفکرشان تغییر نکرده است و من بسیار نگران این موضوع استم، اما اگر با یکجا شدن‌شان با حکومت، تغییری در بنیاد حکومت به میان نیاید، مشکلی پیش نخواهد آمد.
شبکه: سهم زنان در تیم مذاکره‌کننده چه‌قدر برای‌تان قابل قبول است؟
بارکزی: به نظر من بهتر بود پیش از نهایی‌شدن فهرست اعضای این تیم، با نهادهای جامعه‌ی مدنی، احزاب سیاسی و فعالان حوزه‌ی زنان نشست‌های مشورتی برگزار می‌شد تا مشخص می‌شد چه‌کسی به نمایندگی از کدام گروه می‌تواند در گفت‌وگوها شرکت کند، اما ترکیب کنونی هیئت با مصلحت به میان آمده است. حضور فرزندان رهبران سیاسی به نمایندگی از جوانان و همچنین گزینش زنان تیم، مثال خوبی از آن است. در هر حال امیدواریم این تیم بتواند از حقوق مردم افغانستان به درستی دفاع کند.
شبکه: چه‌قدر به نتایج این گفت‌وگوها خوش‌بین استید؟
بارکزی: امیدواریم کسانی که به نمایندگی از افغانستان در مذاکرات حضور یافته‌اند، تا حد نهایی برای رسیدن به یک نتیجه‌ی مطلوب تلاش کنند. اعضای این گروه، صرف نظر از اینکه از چه راهی در آن عضو شده‌اند، باید برای دفاع قاطعانه از حقوق اساسی شهروندان تلاش کنند تا نتیجه‌ی گفت‌وگوها به عقب‌گرد افغانستان منجر نشود.
این فعال حقوق زن می‌گوید، یکی از نگرانی‌های کنونی در رابطه با گفت‌وگوهای صلح این است که مذاکرات پشت درهای بسته پیش می‌رود و معلومات در مورد آن با رسانه‌ها در میان گذاشته نمی‌شود. به باور وی موضوع مهم دیگری که به یک نگرانی تبدیل شده، این است که ضمانتی برای تامین صلح پس از توافقات وجود ندارد.