چگونه‌گی مبارزه دولت با کرونا؛ تهدیدات امنیتی و کمبود امکانات صحی نگران‌کننده است
از آغاز تطبیق برنامه دسترخوان ملی در سراسر کشور، تهدیدات امنیتی همواره یکی از موانع اجرای این برنامه در ولایت‌های گوناگون بوده است. این تهدیدات در چندین ولایت باعث توقف جریان توزیع کمک‌ها شده است و در نتیجه، شمار زیادی از خانواده‌های نیازمند نتوانسته‌اند به بسته‌های کمکی دولت دسترسی پیدا کنند. از سویی، کمبود امکانات صحی برای رسیده‌گی به بیماران کرونا، با وجود افزایش آمار مبتلایان، مشکل جدی دیگری است که جریان مبارزه دولت با همه‌گیری را به چالش کشیده است. چنان‌که پیش‌تر اشاره شد، تهدیدات امنیتی تا کنون عمدتاً از تطبیق برنامه دسترخوان ملی جلوگیری کرده، اما در یکی از آخرین موارد، این تهدیدها شکل جدی‌تری به خود گرفته است. یافته‌های شبکه جامعه مدنی و حقوق بشر گویای این است که اخیراً دو تن از توزیع‌کننده‌گان کمک‌های برنامه دسترخوان ملی در ولایت لوگر توسط طالبان ربوده شده‌اند. ظفرخان، مسوول برنامه دسترخوان ملی در ولایت لوگر، می‌گوید که این دو تن در جریان توزیع بسته‌های کمکی در ولسوالی خوشی این ولایت ربوده شده‌اند. وی می‌افزاید که برنامه دسترخوان ملی در این ولایت فعلاً متوقف است. در همین حال این برنامه در چند ولایت دیگر از جمله هلمند، ننگرهار و جوزجان نیز به دلیل مشکلات امنیتی و کمبود بودجه متوقف است. چنان‌که اشاره شد، کمبود امکانات صحی از دیگر موضوعاتی است که با وجود افزایش شمار مبتلایان به کرونا در کشور، به عاملی برای نگرانی تبدیل شده است.آن‌چه در ادامه می‌خوانید، گزارش مختصری از نظارت هماهنگ‌کننده‌گان شبکه جامعه مدنی و حقوق بشر بر وضعیت شفاخانه‌ها و روند تطبیق واکسین در چند روز اخیر است.
پکتیا
هماهنگ‌کننده شبکه جامعه مدنی و حقوق بشر در ولایت پکتیا، در گزارشی از نظارت بر شفاخانه کووید-۱۹ این ولایت می‌گوید که بیماران به صورت کلی از خدمات درمانی این شفاخانه راضی‌اند، اما شکایت‌هایی در رابطه با وضعیت بهداشتی شفاخانه وجود داشته است.
هماهنگ‌کننده شبکه به نقل از عنایت صمیم، مدیر اداری شفاخانه کووید-۱۹ ولایت پکتیا، می‌گوید که شمار مبتلایان به کرونا و آمار مرگ‌ومیر بر‌اثر ابتلا به این ویروس در این ولایت افزایش یافته است. گفته شده که در مجموع ۴۲ بیمار در این شفاخانه بستری‌اند که وضعیت ۱۵ تن از آنان وخیم خوانده شده است. به گفته آقای صمیم، بیشتر بیماران در شفاخانه کووید-۱۹ پکتیا، از ولسوالی‌های زرمت و سمکنی هستند. وی رفت‌و‌آمد بین ولسوالی چمکنی/سمکنی و پاکستان در روزهای عید را یکی از دلایل افزایش آمار مبتلایان به کرونا در این ولایت عنوان کرده است. از سویی، طبق گزارش هماهنگ‌کننده شبکه، با در‌نظرداشت افزایش شمار بیماران در این ولایت، تعداد کارمندان شفاخانه کووید-۱۹ این ولایت کافی نیست.
بامیان
یکی از مشکلات گزارش شده از این ولایت، تعداد ناکافی کارمندان صحی است. هماهنگ‌کننده شبکه جامعه مدنی و حقوق بشر در بامیان می‌گوید که ده پرستار در شفاخانه کووید-۱۹ و ده کارمند در بخش تطبیق واکسین فعال‌اند. این در حالی است که گفته شده شماری از مردم از ولایت‌های همسایه بامیان نیز برای بستری کردن بیماران‌شان به این ولایت می‌آیند. مشکل دیگر در شفاخانه کووید-۱۹ ولایت بامیان کمبود آکسیجن است که گفته شده است در نتیجه قراردادی با ولایت دایکندی تا اندازه‌ای حل خواهد شد.
جوزجان
دور اول واکسین در این ولایت به پایان رسیده و تطبیق دور دوم در جریان است. تا کنون ۶ هزار و ۶۷۹ تن در این ولایت دور اول واکسین کرونا و ۲ هزار و ۴۰۲ تن دور دوم آن را دریافت کرده‌اند.
هلمند
وضعیت صحی در ولایت هلمند نگران‌کننده خوانده شده است. در حال حاضر نزدیک به ۴۵ بیمار مبتلا به کرونا در شفاخانه کووید-۱۹ ولایت هلمند بستری‌اند.
ننگرهار
از آغاز موج سوم کرونا تا کنون، آمار مبتلایان به این ویروس در حال افزایش است. شفاخانه کووید-۱۹ ولایت ننگرهار دارای ۵۰ بستر است و ظرفیت رسیده‌گی به بیماران بیشتر را ندارد. این در حالی است که شمار بیماران کرونا در این ولایت رو به افزایش است.
تخار
گزارش‌ها از این ولایت می‌رساند که با وجود افزایش روزافزون شمار مبتلایان به کرونا، برخی مردم هنوز هم خطر این بیماری را آن‌چنان که باید، جدی نمی‌گیرند. گفته شده است که شمار زیادی از مردم هنوز هم بدون رعایت نکات بهداشتی، در مکان‌های پر‌رفت‌وآمد حضور پیدا می‌کنند. از سویی، ابتلای دوباره شماری از دریافت‌کننده‌گان واکسین به بیماری کرونا، باعث شده است که دید شماری از مردم ولایت تخار به تاثیر مثبت واکسین تغییر کند.
بر‌اساس گزارش‌ها، شفاخانه کووید-۱۹ تخار نیز مانند شفاخانه‌های چندین ولایت دیگر، با مشکل کمبود آکسیجن روبه‌رو است.
غور
هماهنگ‌کننده شبکه در این ولایت گزارش می‌دهد که نزدیک به یک هفته پیش، از میان ۶۰ تن که آزمایش کرونا دادند، نتیجه آزمایش ۴۱ تن مثبت بوده که وضعیت صحی ۱۵ تن از آنان وخیم گزارش شده است. این در حالی است که شمار بسترهای شفاخانه کووید-۱۹ غور که پیش از این ۱۰ پایه بود، به ۲۰ بستر افزایش یافته و شمار کارمندان آن نیز ناکافی است. از سویی، به گزارش هماهنگ‌کننده شبکه در ولایت غور، شفاخانه کووید-۱۹ این ولایت با کمبود آکسیجن مواجه است. بر‌اساس این گزارش، در حال حاضر این شفاخانه ۱۴۰ بالون آکسیجن دارد و وزارت صحت عامه وعده ۱۶۰ بالون دیگر را نیز داده است.
گفته شده است که خلاف روزهای آغازین روند تطبیق واکسین در ولایت غور، اکنون مردم دید مثبتی نسبت به دریافت واکسین کرونا دارند و به باور بسیاری، این تغییر نتیجه شیوع موج سوم کرونا و در کنار آن، تبلیغات تلویزیونی در این مورد بوده است.
موج سوم کرونا در افغانستان با افزایش روزافزون شمار مبتلایان همراه بوده و کمبود امکانات صحی در کشور، نگرانی‌های ناشی از این وضعیت را بیشتر کرده است.
از سویی، در چنین شرایط حساسی که بسته‌های کمکی دولت می‌تواند تا اندازه‌ای شهروندان نیازمند را حمایت کند، تهدیدات امنیتی هنوز هم در برخی نقاط کشور به عنوان مانعی بزرگ بر سر راه تطبیق برنامه‌های کمکی دولت قرار گرفته است.