کارکردهای مؤسسۀ جامعۀ مدنی و حقوق بشر در زمینۀ قطعنامۀ ۱۳۲۵ شورای امنیتِ سازمانِ مللِ متحد

مؤسسۀ جامعۀ مدنی و حقوقِ بشر، به تأریخ ۸ حملِ ۱۳۹۰ خورشیدی، برابر با ۲۸ مارچِ ۲۰۱۱ میلادی، برنامۀ ویژه یی را زیرِ نامِ «تقویتِ تساویِ جنسیتی» راه اندازی نمود. هدفِ این برنامه، نظارت از وضعیت و دادخواهی جهتِ زمینه سازی برای تطبیقِ مفادِ قطعنامۀ ۱۳۲۵ شورای امنیتِ سازمانِ مللِ متحد بود، که به همکاریِ مالی ASGP ، راه اندازی گردید.
Report-1این برنامه، که برای هفت ماه طراحی گردیده بود، سه ولایتِ کشور، یعنی کابل، پروان و بامیان را تحتِ پوشش قرار داد و در هر ولایت، به تعدادِ ۱۰۰ خانم، با استفاده از یک معیارِ مشخص شناسایی شد. سپس، در هر ولایت، افرادِ یاد شده، به گروه دادخواه و گروه مشاورین، تقسیمات گردیدند.
گروه دادخواه، در هر یک از ولایاتِ یادشده، متشکل از ۷۵ خانمِ تحصیل کرده بود، که به دلایلی شغلِ رسمی نداشتند. این برنامه، به منظورِ بلند بردنِ سطحِ آگاهیِ آنان از قطعنامه ها، به ویژه آگاهی از قطعنامۀ ۱۳۲۵ شورای امنیتِ سازمانِ مللِ متحد و سایرِ تعهدات و مسؤولیتهای دولتِ افغانستان در قبالِ تعهداتِ بین المللی، و نیز پیرامونِ «شناختِ دادخواهی» و «روشهای دادخواهی»، راه اندازی گردیده بود.
گروه مشاورین، در هر یک از ولایاتِ یادشده، متشکل از ۲۵ خانمِ فعال در زمینۀ حقِ زن، که در اداراتِ دولتی یا غیرِدولتی، مصروفِ کار و اشتغال بود. این گروه، به گونۀ منظم، در برنامه های گفتمانِ مؤسسۀ جامعۀ مدنی و حقوقِ بشر اشتراک کردند. هدف از این گفتمانها، بلند بردنِ سطحِ مهارتِ خانمها، دریافتِ اطلاعات و دیدگاههای آنان پیرامونِ قطعنامۀ ۱۳۲۵ شورای امنیتِ سازمانِ مللِ متحد و به گفتمان کشاندن موضوعات بود، تا آنان بتوانند اطلاعاتِ لازم را در پیوند با پالیسیها و برنامه های دفاترِ شان در راستای تساویِ جنسیتی و قطعنامۀ ۱۳۲۵ شورای سازمانِ مللِ متحد، جمع آوری نموده و این معلومات را بعد از گفتگو و مباحثاتِ گسترده، به دسترس گروه دادخواه، بگذارند.
Report-2جمع آوریِ چنین معلومات، از یک سو آگاهیِ خانمها را در موردِ پالیسیها و برنامه های دفاترِ شان بلند میبرد و از سوی دیگر، بحث و گفتگو روی این پالیسیها، مهارتهای آنان را بلند میبرد تا بتوانند در مجالسِ تصمیمگیریِ دفاترِ شان، فعالانه سهم بگیرند. همچنان، گروه دادخواه، بر مبنای این معلوماتِ ارایه شده از سوی «گروه مشاورین»، «گروه دادخواه»، فعالیتهای دادخواهیِ شان را برای اعادۀ حقوقِ شان، طرحریزی میکردند، که « اعلامیۀ گروه دادخواهان و حامیانِ قطعنامۀ ۱۳۲۵ شورای امنیتِ سازمانِ مللِ متحد در ولایتِ بامیان، پیرامونِ تطبیقِ مفادِ قطنامۀ ۱۳۲۵ و انتقالِ مسؤولیت از نیروهای بین المللی به نیروهای داخلی»، نمونه یی از فعالیتهای عملیِ این بخش شمرده میشود.
همچنان، در این برنامه، «گروه حامیانِ قطعنامۀ ۱۳۲۵ شورای امنیتِ سازمانِ مللِ متحد» در سطحِ سه ولایتِ یاد شده، شکل گرفت، که نقشِ بسیار عمده یی را ایفا میکرد. این گروه، که متشکل از رؤسای تعدادی از نهادهای دولتی و غیرِدولتی بود، در هر دو ماه، تشکیلِ جلسه میداد و معلومات و یافته هایی را که از فعالیتهای تمامیِ بخشهای برنامه به دست آمده بود، دریافت میکردند و پیرامونِ رفعِ چالشها، نظریاتِ شان را ارایه میکردند.
برنامه های یادشده، که برمبنای استراتیژیِ مؤسسۀ جامعۀ مدنی و حقوقِ بشر، طراحی شده بود، ساحاتِ کلیدیِ زیر را دربر داشت:
۱- هماهنگی: در این ساحه، تلاش شد تا خانمهای تحصیل کرده یی که مشغولِ کارِ رسمی نمیباشند، با خانمهایی که عملآ در نهادهای دولتی یا غیرِدولتی مصروفِ کار استند، در سطحِ ولایتِ شان، هماهنگ شوند. همچنان، هرکدام، با خانمهای دو ولایتِ دیگر و با نهادهای جامعۀ مدنیِ ولایاتِ یاد شده، هماهنگ گردیدند؛
۲- ظرفیت پروری: در این ساحه، تلاش گردید تا ۳۰۰ خانم از ولایاتِ فوق الذکر، در زمینۀ «قطعنامه های سازمانِ مللِ متحد و نقشِ آن در حقوق و مناسباتِ بین المللی»، « قطعنامۀ ۱۳۲۵ شورای امنیتِ سازمانِ مللِ متحد، که پیرامونِ نقشِ زنان در تحکیمِ صلح و امنیتِ بین المللی، صادر گردیده است»، «جنسیت (جندر)»، «چستیِ دادخواهی»، «روشهای دادخواهی»، «دادخواهی در عمل»، «لابی کردن ( Lobbying )»، «اعلامیه چیست و چگونه شکل میگیرد؟»، «نامۀ سرگشاده چیست و چگونه شکل میگیرد؟» و … با راه اندازیِ کارگاهها و گفتمانها، ظرفیت پروری شوند.
۳-  آگاهی عامه: در این ساحه، برنامه های مسلسل و سیستماتیکِ رادیویی، که به گونۀ هفته وار نشر میشد، نقشِ بسیار مهمی را در بلند بردنِ سطحِ آگاهیِ زنان، مسؤولینِ نهادهای دولتی، مسؤولین و اعضای نهادهای جامعۀ مدنی و سایرِ بازیگرانِ کلیدی، در سه ولایتِ یاد شده ایفا کرد.
Report-7این برنامه ها، که از سوی مؤسسۀ جامعۀ مدنی و حقوق بشر تهیه و تنظیم میشد، با اشتراکِ اعضای «گروه دادخواه»، «گروه مشاورین»، «گروه حامیان»، «متخصصین و اساتیدِ دانشگاه»، «مسؤولینِ اداراتِ دولتی»، «فعالانِ انفرادیِ حقوقِ بشر»، «فعالانِ اجتماعی»، «فعالانِ سیاسی»، «علمای دینی» و … توسطِ رادیوهای محلیِ سه ولایت به نشر رسید. عناوینِ برنامه های یاد شده، قرارِ زیر است:
 •  قطعنامه های سازمانِ مللِ متحد و نقشِ آن در حقوق و مناسباتِ بین المللی؛
•  قطعنامۀ ۱۳۲۵ شورای امنیتِ سازمانِ مللِ متحد، که پیرامونِ نقشِ زنان در تحکیمِ صلح و امنیتِ بین المللی؛
•  نقشِ جامعۀ مدنی در تعمیمِ ارزشهای قطعنامۀ ۱۳۲۵ شورای امنیتِ سازمانِ مللِ متحد؛
•  نقشِ وزارتِ امور زنان در تعمیمِ ارزشهای قطعنامۀ ۱۳۲۵ شورای امنیتِ سازمانِ مللِ متحد؛
•  نقشِ فعالانِ حقوقِ بشر، در تعمیمِ ارزشهای قطعنامۀ ۱۳۲۵ شورای امنیتِ سازمانِ مللِ متحد ؛
•  نقشِ پولیس، در تعمیمِ ارزشهای قطعنامۀ ۱۳۲۵ شورای امنیتِ سازمانِ مللِ متحد ؛
•  دولتها، به عنوانِ مجریانِ اساسیِ قطعنامۀ ۱۳۲۵ شورای امنیتِ سازمانِ مللِ متحد ؛
•  نقشِ رسانه ها در ترویج و تعمیمِ ارزشهای قطعنامۀ ۱۳۲۵ شورای امنیتِ سازمانِ مللِ متحد؛
•  چرا قطعنامۀ ۱۳۲۵ شورای امنیتِ سازمانِ مللِ متحد اهمّیتِ جهانی و ملی پیدا کرده است؟
•  چگونه میتوان مفادِ قطعنامۀ ۱۳۲۵ شورای امنیتِ سازمانِ مللِ متحد را به زبانِ ساده در آورد و به درونِ خانواده ها کشانید؟
•  نقشِ فعالانِ سیاسی و اجتماعی در تعمیم و ترویجِ قطعنامۀ شماره ۱۳۲۵ شورای امنیتِ سازمانِ مللِ متحد؛
•  معلمین، چه نقشی را در ترویج و تطبیقِ قطعنامۀ ۱۳۲۵ شورای امنیتِ سازمانِ مللِ متحد دارند ؛
•  چگونه باید دادخواهی کرد؛
•  حکومتها و برنامه های عمل؛
•  چرا قطعنامۀ ۱۳۲۵ شورای امنیتِ سازمانِ مللِ متحد، برای افغانها اهمّیتِ ملی دارد؟
•  نقشِ یوناما و سایرِ نهادهای ناشی از سازمانِ مللِ متحد، پیرامونِ قطعنامۀ شماره ۱۳۲۵ شورای امنیتِ سازمانِ مللِ متحد ؛
•  چگونه میتوان میزانِ جنسیتی را در پرتوِ قطعنامۀ ۱۳۲۵ شورای امنیتِ سازمانِ مللِ متحد فراهم گردانید؟
•  چگونه میتوان ذهنیتِ اجتماعی را برای فعال سازیِ نقشِ زنان در تأمینِ صلح و امنیت در کشور تغییر داد؟
•  پژوهش و تحقیق پیرامونِ صلح پروری و نقشِ زنان در آن؛
•  دخترانِ جوان، پیشاهنگانِ صلح، ثبات و امنیت در افغانستان ؛
•  چگونه میتوان مفاد و محتوای قوانینِ ملی را با قوانینِ بین المللی هماهنگ کرد؟
•  چگونه میتوان خشونت زدایی را به فرهنگِ زنان و جامعه مبدل کرد؟
•  نقشِ علما و فعالانِ دینی، در ترویجِ فرهنگِ صلح پروری در میانِ مردم، به ویژه در موردِ فعال سازیِ نقشِ زنان در تعمیمِ صلح و امنیت در کشور؛
•  آیا پس از محدود شدنِ نقشِ جامعۀ جهانی، تعهداتِ دولتِ افغانستان به قوانینِ بین المللی، از جمله به قطعنامۀ ۱۳۲۵ شورای امنیتِ سازمانِ مللِ متحد صدمه خواهد دید؟
•  چالشهای پیشروی تطبیقِ قطعنامۀ ۱۳۲۵ شورای امنیتِ سازمانِ مللِ متحد، در افغانستان؛
•  «کنفرانسِ بین المللیِ افغانستان در بُن» و نقشِ زنان در تأمینِ صلح و امنیت؛
•  شعارِ سیاسیِ حقوقِ زنان، در پرتوِ قطعنامۀ ۱۳۲۵ شورای امنیتِ سازمانِ مللِ متحد، به واقعیت مبدل میگردد؛
•  نقشِ پارلمان در نظارت بر فیصله های قطعنامۀ ۱۳۲۵ شورای امنیتِ سازمانِ مللِ متحد و تصویبِ قوانینِ مفید در پیوند با این قطعنامه.
 ۴نظارت: در این ساحه، ۳۰۰ خانم، در سه ولایت، «چگونگیِ جمع آوریِ معلومات»، «چگونگیِ به بحث گرفتنِ معلوماتِ مذکور» و «تحلیلِ وضعیت» را آموختند، تا بتوانند و «موضوع و نحوۀ دادخواهیِ» خویش را مشخص سازند.
Report-5
۵- دادخواهی: در این ساحه، ۳۰۰ خانم، با گرفتنِ آموزشها در زمینۀ دادخواهی و دانستنِ روشهای دادخواهی، بعضی از روشها را به تمرین گرفتند و مؤسسۀ جامعۀ مدنی و حقوقِ بشر مطمین گردید، که این گروهها، از هماهنگی و ظرفیتِ قابلِ ملاحظه یی برخوردار گردیده است و در صورتِ سرمایه گزاریِ بیشتر، گروه های یادشده، میتوانند به گروههای بسیار اثرگذار، مبدل گردند.
نتایج و دستاوردهای برنامه
این برنامه، در ظرف هفت ماه توانست، به نتایجِ زیر دست یابد:
•  بلند بردنِ سطحِ آگاهیِ زنان از حقوقِ قانونی و شرعیِ شان و انتقالِ این آگاهیها به محیط و دیگر اعضای خانواده های شان؛
•  آموختنِ راههای عملیِ دادخواهی در جامعۀ افغانی و نقشِ زنان در این زمینه؛
•  شبکه سازی بینِ زنان و ایجادِ رابطۀ جدید با نهادهای مدنی و دولتی؛
•  اشتغالِ چند زن در سه ولایتِ متذکره، در اثرِ همکاری و شناختِ شان با گروههای مشاورین؛
•  ایجادِ کمیسیونِ زنان در ولایتِ پروان، تحتِ ریاستِ ذکیه سنگین، نمایندۀ مردمِ پروان در شورای ملی، به منظورِ بررسیِ کارکردهای مقاماتِ دولتی و غیرِدولتی پیرامونِ رشدِ زنانِ ولایتِ پروان و هماهنگیِ بیشتر با ریاستِ امورِ زنانِ این ولایت؛
•  ایجادِ انگیزه برای زنان، در مشارکتهای سیاسی و اجتماعی؛
•  علاقمند ساختنِ زنان برای دادخواهی در زمینۀ احقاقِ حقوقِ شان؛
•  بلند رفتنِ آگاهیِ بازیگران، در پیوند با اهمّیتِ قطعنامۀ ۱۳۲۵ شورای امنیتِ سازمانِ مللِ متحد.
Report-4پیشنهادات بر اساسِ یافته های برنامه
•  باید برنامه های بیشتر، برای بلند بردنِ آگاهیِ عامه و به ویژه آگاهیِ نهادهای جامعۀ مدنی و نهادهای دولتی، طراحی گردد؛
•  برنامه های ظرفیت پروری برای نهادهای جامعۀ مدنی و نهادهای دولتی، در پیوند با ساختنِ پالیسیهایی که بتواند برای ایجادِ تساویِ جنسیتی در اداراتِ افغانستان جوایگو باشد، راه اندازی گردد؛
•  برای ساختنِ یک «برنامۀ عملِ ملی در پیوند با قطعنامۀ ۱۳۲۵ شورای امنیتِ سازمانِ مللِ متحد»، تدابیرِ جدی گرفته شود؛
•  برنامه های دادخواهی برای کاریابی و ایجادِ سیستمی که بتواند حقِ اقتصادیِ زنان را تضمین کند، ضرورت است؛
•  دادخواهی برای تطبیقِ پالیسیِ تبعیضِ مثبت، برای آوردنِ تساویِ جنسیتی در ادارات، به ویژه در ساختارِ پولیس ملی و سیستمِ قضاییِ کشور؛
•  دادخواهی برای جلبِ امکانات و منابعِ کافی برای رشد و ارتقای ظرفیتِ زنان در افغانستان و حمایتِ جامعۀ جهانی از برنامه های درازمدتِ جامعۀ مدنی، برای بلند بردنِ ظرفیتِ زنان.

دیدگاهتان را بنویسید