نویسنده: Sayed Hussain Hussainy

ساختار جوامع سنتی، به‌ویژه تفکرات تندروانه از موانعی بر سر راه فعالیت‌های زنان خوانده شده است. جامعه‌ی افغانستان نیز به عنوان یکی از این جوامع با داشتن افکار افراطی باعث ایجاد مشکلاتی بر سر راه تحصیل و فعالیت زنان شده است.آصفه کریمی، نماینده‌ی ولایتی دفتر مشارکت زنان در بدخشان، در گفت‌وگویی با شبکه‌ی جامعه‌ی مدنی و حقوق بشر (شبکه) می‌گوید، آنان در بدخشان به عنوان فعالان زن با مشکلات گوناگونی روبه‌رو استند و موانع زیادی بر سر راه‌شان وجود دارد.شبکه: لطفا کمی در مورد این مشکلات توضیح بدهید.کریمی: کار در بدخشان بسیار دشوار است؛ چون مردم این‌جا افکار و باورهای گوناگون دارند. یکی از مشکلات زنان فعال در این‌جا این است که اگر فعالیتی انجام دهند و بخواهند عکسی از خود را با شرح آن فعالیت در شبکه‌های اجتماعی به اشتراک بگذارند عکس آنان به عنوان تصویر یک شخص «بد» استفاده می‌شود، خود من هم در این مورد تجربه دارم؛ در این اواخر یک برنامه‌ی آگاهی‌دهی در یکی از ولسوالی‌ها برگزار کرده بودیم، پس از پایان‌یافتن برنامه و پیش از این‌که به مرکز برسم عکس‌های من در صفحه‌های اجتماعی پخش شده بود و شماری در بخش نظریات دشنام داده بودند، درست است که شاید خانواده‌ی من مشکلی با این موضوع نداشته باشد، اما بسیاری از خانواده‌ها این اجازه را به فرزندان‌شان نمی‌دهند که عکسی از خود در شبکه‌های اجتماعی به اشتراک بگذارند و به همین دلیل برای برخی زنان مورد استفاده قرار گرفتن عکس‌شان در فضای اجتماعی به یکی از موانع فعالیت آنان تبدیل شده است، هرچند شاید مشکل عکس به نظر دیگران کوچک بیاید، اما تعداد بسیار زیادی از زنان شاغل، به‌ویژه فعالان مدنی و کسانی که فعالیت‌های حقوقی انجام می‌دهند به این دلیل که عکس یا شماره‌ی تماس‌شان مورد استفاده قرار گرفته است از کارهای‌شان دست کشیده‌اند. از سوی دیگر در این اواخر افراد گروهی به…

در این کنفرانس که روز شنبه 3 عقرب برابر با 24 اکتوبر از سوی شبکه جامعه مدنی و حقوق بشر و موسسه حقوق بشر و محو خشونت برگزار شده بود، 70 تن به شمول نمایندگان اقلیت‌های قومی سادات، قزلباش و اقلیت مذهبی شیعه اسماعیلیه، والی بامیان، نماینده شواری ولایتی، نماینده قوماندانی امنیه، آمر امور سرحدات و قبایل، رییس کمیسیون حقوق بشر، آقای عبدالودود پدرام رییس اجرایی موسسه حقوق بشر و محو خشونت، فعالان جامعه مدنی، خبرنگاران، استادان، دانشجویان و فرهنگیان اساتید دانشگاه، محصلین  و فرهنگیان حضور داشتند. در آغاز برنامه آقای اسماعیل ذکی، به نمایندگی از شبکه جامعه مدنی و حقوق بشر و مؤسسه حقوق بشر و محو خشونت، پیرامون اهداف کنفرانس و تحقیقات انجام شده توسط این دو مؤسسه در 9 ولایت کشور صحبت کرد و یک گزارش تحقیقی را ارائه کرد. پس از آن محترم سید انور رحمتی، والی بامیان پیرامون موضوع کنفرانس صحبت کرد و ضمن قدر دانی از تدویر کنفرانس، گفت، صلح خواست تمام مردم افغانستان است و حکومت تلاش دارد تا با استفاده از هر فرصت ممکن برای ایجاد صلح، زمینه‌سازی کند. وی افزود، رهایی طالبانی که جانی‌ترین آدم‌ها بودند، خود حسن نیت دولت افغانستان را نشان می دهد و آنان با تمام توان از دست آوردهای نزدیک به دو دهه دفاع می‌کنند. در بخش بعدی کنفرانس محترم محمدسجاد محسنی، سخنگوی شورای علمانی بامیان در رابطه با مدارا و همدیگرپذیری از دیدگاه اسلام صحبت کردند. وی در بخشی از سخنانش گفت: "در تمام ادیان الهی و مذاهب اسلامی صلح جایگاه خاصی داشته و به عنوان یک اصل مطرح است. اسلام همواره به مدارا و همزیستی مسالمت آمیز تأکید دارد و پیروان خود را به روادای و گذشت توصیه می کند". بعد از آن محترم آقای حاجی اسدی، نماینده شورای ولایتی در سخنرانی که داشتند، بر حفظ وحدت و یکپارچگی بین تمام اقشار جامعه…

شبکه‌ی جامعه‌ی مدنی و حقوق و موسسه‌ی حقوق بشر و محو خشونت، کنفرانس یک روزه‌ای زیر عنوان «حضور معنا دار اقلیت‌های آسیب‌پذیر در روند صلح افغانستان» را به تاریخ 28 میزان 1399 برابر با 19 اکتوبر 2020 در شهر فیض‌آباد، مرکز ولایت بدخشان افغانستان برگزار کردند.در این کنفرانس ۸۰تن به شمول مقام‌های دولتی، وکلای شورای ولایتی، فعالان جامعه‌ی مدنی، موسفیدان و بزرگان اقوام قرغز، واخی، گجر، بلوچ، نورستانی و سادات اشتراک کرده بودند. شماری از استادان و دانشجویان دانشگاه‌های دولتی و غیردولتی نیز در این جلسه حضور داشتند.اخترمحمد خیرزاده معاون والی بدخشان، بانو عارفه نوید رییس کمیسیون مستقل حقوق بشر بدخشان، آقای محمد ذاکر آرین، وکیل شورای ولایتی، آقای آدینه‌محمد امینی، رییس دانشگاه برنا، آقای سایس نوری استاد دانشگاه بدخشان، آقای صفی الله ظریفی، استاد دانشگاه بدخشان و خانم برگ گل خلیلی استاد دانشگاه بدخشان از سخنرانان این نشست بودند.در آغاز برنامه آقای علی پیام نادری، پژوهش‌گر موسسه‌ی حقوق بشر و محو خشونت، یافته‌های تحقیق «صدای اقلیت‌های آسیب‌پذیر در روند صلح» را ارائه کرد.در بخش دیگر این برنامه که به کنفرانس خبری اختصاص یافته بود، خانم استوری یزدان‌پرست معاون جامعه‌ی مدنی بدخشان، آقای عبدالرحمن محمودی از متنفذان قوم بلوچ، آقای سلطان محمد رییس شورای قرغزهای واخان، آقای زاهد مدیر هماهنگی کوچی های بدخشان و آقای سیدجواد دروازیان هماهنگ‌کننده‌ی شبکه‌ی جامعه‌ی مدنی و حقوق بشر در بدخشان، در پنل این کنفرانس حضور داشتند.در آغاز، اعلامیه‌ی شبکه‌ی جامعه‌ی مدنی و حقوق بشر، توسط هماهنگ‌کننده‌ی این شبکه در بدخشان خوانده و به پرسش‌های اشتراک‌کنندگان پاسخ داده شد.قابل یادآوری است که این برنامه توسط اتحادیه‌ی اروپا (میکانیزم حمایت اتحادیه اروپا از پروسه صلح افغانستان) حمایت می‌شود طنین صدای صلح از بدخشان، در بحبوحه‌ی جنگ اکتبر 20, 2020 بدون دیدگاه شبکه‌ی جامعه‌ی مدنی و حقوق و موسسه‌ی حقوق بشر و محو خشونت، کنفرانس یک روزه‌ای زیر عنوان «حضور معنا دار اقلیت‌های آسیب‌پذیر در…

جوانان افغانستان به عنوان بخش بزرگی از جمعیت کشور، مانند دیگر شهروندان نگرانی‌هایی در رابطه با نتایج گفت‌وگوهای صلح دارند. برخی از فعالان جوانان به این باورند که در حکومت پس از گفت‌وگوهای صلح نباید مانعی برای رشد این گروه وجود داشته باشد. شیرمحمد تاجدار، فعال جوانان، در گفت‌وگویی با شبکه‌ی جامعه‌ی مدنی و حقوق بشر (ازاین به بعد «شبکه») می‌گوید از مهم‌ترین مسائل برای آنان حفظ دست‌آوردهای جوانان پس از مذاکرات صلح است. «در سال‌های اخیر جوانان پیشرفت‌های زیادی داشته و به موفقیت‌های زیادی دست یافته‌اند. این دست‌آوردهای آنان پس از گفت‌وگوهای صلح نیز باید حفظ شود.» شبکه: مشارکت طالبان در قدرت چه تاثیری بر فعالیت‌های جوانان، به‌ویژه دختران جوان خواهد داشت؟ تاجدار: بدیهی است که دید سنتی طالبان چالش‌هایی برای جوانان، مخصوصا دختران ایجاد خواهد کرد، اما بانوان به عنوان بخش بزرگی از جمعیت کشور و اعضای فعال جامعه می‌توانند از حقوق خود دفاع کنند تا بتوانند در بخش‌های سیاسی، اجتماعی و فرهنگی نقش فعال داشته باشند. شبکه: کدام موضوعات مربوط به جوانان باید در مذاکرات مورد بحث قرار بگیرد؟ تاجدار: در نخست، باید در رابطه با فعالیت و ایجاد زمینه‌ی کار بحث شود و حقوقی که در سال‌های اخیر به آنان داده شده حفظ شود. حضور نمایندگان جوانان در گفت‌وگوهای صلح فرصت خوبی است تا بتوانند خود را به اثبات برسانند و از حقوق خود دفاع کنند. آقای تاجدار می‌افزاید، جوانانِ دیگر می‌توانند با استفاده از موقعیت، نشست‌ها و گفتمان‌هایی را با جوانانی که تفکر تندروانه دارند برگزار کنند تا از این طریق با افکار یکدیگر آشنایی پیدا کنند و کوشش کنند از این راه، تلاش‌ها برای تحقق صلح و بهبود زندگی شهروندان را تقویت کنند. شبکه: آیا گفت‌وگو با گروهی که پیشینه‌ی خوبی ندارند و زنان در دوران حاکمیت‌شان آسیب‌های فراوانی دیده‌اند، به نتیجه‌ی درستی خواهد رسید؟ سرنوشت زنان پس از توافق با این…

یکی از نگرانی‌های بزرگ مربوط به نتایج گفت‌وگوهای صلح، ایجاد محدودیت‌هایی در بخش حقوق زنان است. شماری به این باورند که اگر طالبان منع حضور زنان در جامعه و تحصیل آنان را به آموزه‌های دینی ربط بدهند، به هیچ‌صورت درست نیست؛ زیرا چنین حقوقی در دین برای زنان در نظر گرفته شده است و سلب آن از سوی این گروه، برای هیچ‌کس قابل قبول نیست.عبیدالله فیضی، رییس انجمن جوانان در ولسوالی سرخرود ولایت ننگرهار، در گفت‌وگویی با شبکه‌ی جامعه‌ی مدنی و حقوق بشر (از این به بعد «شبکه») می‌گوید، آنان طرف‌دار آزادی زنان طبق قانون و شریعت استند و حقوقی که اسلام برای زنان در نظر گرفته است، قابل انکار نیست «از آن‌جا که می‌دانیم آموزش و پرورش در اسلام، بر مرد و زن فرض است، این‌که طالبان بگویند زنان حق تعلیم و تحصیل ندارند، برای هیچ‌کس قابل قبول نیست. همچنان بر اساس قوانین افغانستان، زنان و مردان حق رای یکسان دارند و در کل از حقوق برابر برخوردارند.»شبکه: آیا با شریک‌شدن طالبان در قدرت، فعالان حقوق زن می‌توانند آزادانه فعالیت کنند؟فیضی: با گذشت زمان مشخص خواهد شد که طالبان تا چه اندازه با این موضوع موافقت می‌کنند. با این حال امیدواریم که طالبان مشکلی با فعالیت زنان نداشته باشند.شبکه: به نظر شما نقش زنان در مذاکرات صلح چه‌قدر رضایت‌بخش است؟فیضی: زنان در فرهنگ ما از جایگاه بالایی برخوردار استند، در برخی مناطق کشور، زنان به عنوان میانجی برای حل مشکلاتی که بین مردم پیش می‌آید وارد عمل می‌شوند. نقش صلح‌آفرینی زنان در مذاکرات هم به همین اندازه غیر قابل انکار است. ما از زنان تیم مذاکره‌کننده حمایت می‌کنیم و می‌دانیم که آنان می‌توانند از حقوق خود دفاع کنند.شبکه: آمادگی و توانایی گروه مذاکره‌کننده‌ی صلح را چگونه ارزیابی می‌کنید؟فیضی: متاسفانه شماری از اعضای تیم مذاکره‌کننده‌ی دولت در نشست افتتاحیه، توانایی کافی برای افهام و تفهیم مسائل از خود…

پس از دوره‌ی طالبان، فرصت‌های کاری و حضور در اجتماع و سیاست کم و بیش برای زنان افغانستان مهیا شد و این روند در سال‌های اخیر سیر صعودی پیدا کرد. اکنون با آغاز مذاکرات صلح، زنان نگران‌اند که یک‌بار دیگر چون دوره‌ی طالبان وادار به کناره‌گیری از فعالیت‌های سیاسی و اجتماعی شوند.نظیفه شریفی، روزنامه‌نگار، در گفت‌وگویی با شبکه‌ی جامعه‌ی مدنی و حقوق بشر(از این به بعد«شبکه») می‌گوید، نگرانی آنان این است که زنان پس از توافق صلح به حاشیه رانده شوند و نتوانند مثل امروز در بخش‌های گوناگون مشارکت داشته باشند. «خط سرخ ما باید حفظ ارزش‌هایی که با کار کردن و زحمت‌کشیدن در اجتماع به دست آورده‌ایم باشد. ما زنان افغانستان در سال‌های گذشته قربانی زیادی داده‌ایم. ما به راحتی به این‌جا نرسیده‌ایم که حالا روی دست‌آوردهای ما معامله صورت گیرد و به حاشیه رانده شویم، برگشتن به دوران سیاه طالبانی برای ما قابل قبول نیست.»شبکه: به عنوان یک روزنامه‌نگار ارزیابی شما از دیدگاه شهروندان زن به نتایج گفت‌وگوهای صلح چیست؟شریفی: بر بنیاد آن‌چه هنگام مصاحبه با بسیاری از زنان، به‌ویژه زنان تخاری می‌شنویم، آنان زیاد به نتایج این گفت‌وگوها امیدوار نیستند. نگرانی برخی از این زنان این است که روی دست‌آوردهای آنان معامله شود؛ زیرا این همان چیزی است که طالبان می‌خواهند.شبکه: به نظر شما حضور زنان در میز مذاکره تا چه اندازه می‌تواند بر موقف طالبان تاثیرگذار باشد؟شریفی: یکی از دلایل نگرانی بیشتر زنان، به‌ویژه در تخار ترکیب هیئت مذاکره‌کننده‌ی دولت در گفت‌وگوهای صلح است. من به این باورم که از میان زنانی که عضو تیم مذاکره‌کننده استند، شاید تنها یک‌تن از ظرفیت خوبی برخوردار باشد و بتواند قاطعانه از حقوق زنان دفاع کند، فکر می‌کنم اگر پیش از آغاز گفت‌وگوها در ترکیب این هیئت تجدید نظر صورت می‌گرفت بهتر بود. باید زنانی با ظرفیت بالاتر در این بخش انتخاب می‌شدند تا می‌توانستند به گونه‌ی…