نویسنده: Sayed Hussain Hussainy

نویسنده: محمد فهیم نعیمی جامعۀ مدنی یکی از ساختارهای مدرن در دل دولتهای امروزیست، که با دموکراسی دارای رابطۀ انداموار می باشد. جامعۀ مدنی و دموکراسیهای امروزی مکمِل همدیگر اند؛ بسترهایی برای رویش و پویش ارزشهای مدرن اند. این دو ساختار، در واقع، برای تحقق ارزشهایی چون آزادی، برابری، تساهل، پلورالیسم و ... در جوامع مدرن به میان آمده اند. رابطۀ تنگاتنگی میان جامعۀ مدنی، به عنوان ساختار مدرن و پلورالیسم (کثرتگرایی)، به عنوان ارزش مدرن وجود دارد. جامعۀ مدنی، بستری مناسبی است برای شکلگیری پلورالیسم و پلورالیسم ارزشیست که با موجودیت نهادهای جامعۀ مدنی می تواند در جامعه گسترش یافته و حضور خود را حفظ نماید. جامعۀ مدنی از سازمانهای اجتماعی، اتحادیه های غیردولتی، احزاب سیاسیی بیرون از حکومت، باشگاههای ورزشی، بعضاً خانواده ها (که از توان تأثیرگذاردن بر سیاستهای حکومت برخوردار باشند) و تمام آن نهادهایی که از کارکرد جامعۀ مدنی (تأثیرگذاردن بر پالسیها و برنامه های حکومت، جهت اصلاح آن به نفع مردم) برخوردار باشند، تشکیل می گردد. جامعۀ مدنی تشکلهای خودگردان و خود انگیختۀ شهروندان است، که مناسبات «مدنی» را میان شهروندان، شهروندان و دولت شکل می دهد؛ مناسباتی که به اساس آن برای هر مشکلی راه حل «مدنی» (راه حل غیر خشونت آمیز و عادلانه از طریق بحث و گفتگو) جستجو می گردد. گروههای شهروندان با تیپها و گرایشهای خاص، به گونۀ مثال: حقوقدانان، جوانان، زنان و... در نهادهای مدنی گردهم می آیند و نهادهای ظاهراً متفاوتی را برای مقاصد همگون (دست یافتن به حقوق و آزادیهای شهروندی، تأثیر گذاردن بر حکومتها و...) تأسیس می کنند. بدین ترتیب، نهادهای جامعۀ مدنی، تمثیلی از پلورالیسم در جامعه است. چون جامعۀ مدنی تصویر واحد از گرایشات، خواسته ها و تلاشهای گروهها و دسته های متفاوت شهروندان است، زمینۀ عملی برای به نمایش درآمدن ارزش پلورالیسم است؛ زمینه یی است برای مطرح شدن خواسته ها، نظریات…

عباس فراسو مقدمه: دولتها برای اعمالِ قدرت و تأمینِ منافعِ ملیِ خود، همواره از راهها و روشهای مختلف در روابطِ بین الملل کمک گرفته اند. از جملۀ این ابزارها، یکی هم «دیپلوماسی» است، که امروزه چنان با اهمیت و حیاتی شده است، که بسیاری از مسایلِ دیگر، به عنوانِ ابزار برای دیپلوماسیِ بهتر و قدرمندتر به کار می روند. یکی از این ابزارها، در کنارِ ابزارهای دیگر، «رسانه» است، که راه را برای پیروزیهای دیپلوماتیک، به منظورِ تأمینِ منافعِ ملی و تقویتِ سیاستِ خارجیِ یک کشور، بیشتر باز می کند. دیپلوماسی چیست؟ برای دانشواژۀ دیپلوماسی، تعارفِ مختلف مطرح بوده است؛ ولی تبارشناسیِ واژۀ دیپلوماسی ( Diplomacy ) برای فهمِ بیشتر از این اصطلاح، مهم و ارزنده است. چنانچه در تبار شناسیِ این واژه، چنین آمده است: «واژۀ دیپلوماسی، در اصل از فعلِ یونانیِ دیپلم ( Diploum ) گرفته شده است، که به معنای تا کردن می باشد. کلمه دیپلما، که از فعلِ مذکر مشتق گردیده، حاکی از نوشتۀ تا شده یا طومار مانندی است، که به هرکس که اعطاء می گردید، از امتیازاتِ خاصی برخوردار می شد. بعدها این کلمه به منشور یا سندی، که به فرستادگانِ دولتها داده می شد، اطلاق گردید. به تدریج با مبادلۀ افزونترِ این اسناد، لزومِ استخدامِ افرادِ مجربی، که به نگاهداری و تنظیم آنها بپردازند، بیشتر احساس شد و از آن پس، آنها را دیپلمات( Diplomat ) و حرفۀ آن ها را دیپلماسی نام نهادند.»[۱] تا هنوز ، تعریفهای زیاد، از دیپلوماسی، صورت گرفته است؛ ولی به گونۀ خلاصه و به خاطرِ یک تلقیِ مشخص از آن، می توان در اینجا به این تعریف بسنده کرد: دیپلوماسی، عبارت از راههای به کارگیریِ ابزارهای مختلفِ اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و تکنالوژیکی، در سیاستِ خارجی، برای تأمینِ منافعِ ملی و یا اداره و مدیریتِ روابطِ بین المللی در جهتِ تأمینِ منافع ملی است. [۲] رسانه…

نویسنده: کوهکن همه می دانیم که افغانستان، دارای مشکلات سیاسی، اقتصادی و امنیتی است. این مشکلات، بدون شک، موانعی بر سر راه تشکیل جامعۀ مدنی در کشور ایجاد می کنند؛ در این زمینه، یک سلسله موانع فرهنگی ـ ارزشی نیز موجود اند، که ایجاد و شکلگیری جامعۀ مدنی را به بن بست مواجه می سازد. مشکلات و موانع فرهنگی، که بیشتر جنبۀ ارزشی دارند، نسبت به موانع و مشکلات سیاسی، اقتصادی و امنیتی بنیادی تر می باشند. زیرا وضعیت سیاسی، اقتصادی و امنیتی افغانستان می تواند به سادگی متحول گردند؛ در حالی که برای تغییرات فرهنگی، نیاز به زمان و سرمایۀ بیشتر است. جامعۀ مدنی، از گذشته های دور تا عصر حاضر، تعاریف گوناگونی برداشته است. جامعۀ مدنی، به عنوان نیرویی که فاصله میان شهروندان و دولت را پُر می نماید، محصول دوران مدرن است. بعد از به میان آمدن دولتهای مدرن، فاصله میان دولت و شهروندان، توسط جامعۀ مدنی به خوبی پُر گردید. به همین دلیل جامعۀ مدنی را پُلی میان مردم (شهروندان) و دولت می دانند. در جوامع مدرن، جامعۀ مدنی، به عنوان ساختار عمده و اساسی در کنار دولت، کارکردهای ویژه یی را به عهده دارد. جامعۀ مدنی، ساختار مدرن است. طبعاً در درون این ساختار، ارزشهای مدرن جا دارد. یعنی جامعۀ مدنی، ساختاریست که با ارزشهای مدرن همخوانی تام دارد. جامعۀ مدنی و ارزشهای مدرن مکمل همدیگر اند. در جامعه یی که ارزشهای مدرن راه نیافته اند، جامعۀ مدنی، توان شکل گرفتن ندارد؛ زیرا ساختار جامعۀ مدنی، نیازمند حضور ارزشهای مدرن است. ارزشهای مدرن، برای ساختار جامعۀ مدنی، حیثیت روح را دارد، که بدون آن، ساختار جامعۀ مدنی فرو می ریزد. جامعۀ مدنی، با ارزشهای سنتی نمی سازد؛ زیرا این دو، مربوط به دو دوران متفاوت از هم اند. در جامعه یی که ارزشهای سنتی حاکم باشد، شکلگیری جامعۀ مدنی محال است. در جامعه…

صلاح الدین جامی شاید امروز پرداختن به مفهومِ امنیت در کشورِ ما، نسبت به هر زمانِ دیگر، از موضوعیت برتری برخوردار باشد؛ زیرا جدی ترین دغدغۀ هر افغانستانی رسیدن به مصداقهای این مهم است. اگر واقعبینانه بنگریم، شاید کمتر ملتی را بتوان به کم توقعیِ این ملتِ ستم کشیده یافت. هرچند کم توقعی همیشه نمی تواند صفتِ مثبت تلقی شود. چه، خداوند(ج) همۀ نعمات را برای بهره ورشدنِ بندگانش آفریده و ازنظرگاهی، توقعِ بیشتر، همانا افقِ دیدِ عالی تر است، که لازمه اش تلاش و پویایی برای رسیدن به اهدافِ والا می باشد. ولی اینجا صحبت از کم توقعی، به تعبیری، چشمداشتِ اندکی است که ملتِ افغانستان همیشه از دولتهای شان داشته اند و آن عبارت از تأمینِ حدِاقلِ امنیت از سوی دولت می باشد. امروز در ادبیاتِ دموکراسی، واژۀ شهروند، امتیازاتِ فوق العاده یی را برای افرادِ یک کشور، که از حاکمیتِ نظامِ دموکراسی برخوردار اند، بار آورده است؛ ولی همچنان که تذکر یافت «ماهنوز اندر خمِ یک کوچه ایم». امّا در رابطه با چیستیِ مفهومِ امنیت باید گفت امنیت عبارت است از: مصْونیت از تعرض و نداشتنِ ترس و هراس از مداخله، تصرف و تعرضِ بی جا بر حقوق و آزادیهای اشخاص. حقوق و آزادیهایی که از سوی شرع و قانون به رسمیت شناخته شده اند و نباید موردِ تعدی و تجاوزِ دیگران واقع شوند. این حقوق و آزادیها مربوط به جسم، مال، آبرو، حیثیت و شرافتِ انسان است و در واقع، به صورتِ فطری، از نهاد و سرشتِ بشر سرچشمه می گیرند. حالا اگر به مفهومِ امنیت از نظرگاه مباحثِ حقوقِ بشری بنگریم، به این نتیجه خواهیم رسید، که جانمایه و فصلِ مقومِ این مباحث را همین مفهومِ ارزشیِ امنیت به خود اختصاص می دهد و حقوقِ بشر، همانا نگریستن از زوایای گوناگون بر مفهومِ امنیت است؛ ولی به گونۀ خاص، آنچه را که مفادِ…