نویسنده: Sayed Hussain Hussainy

نوشتۀ ملک ستیز، کارمند ارشد در مرکز مطالعات جهانی و حقوق بشر mms@humanrights.dk این تصور همگانی گشته است که اگر جورج بوش نزدیک به هشت سال پیش به قدرت نمی رسید، امروز جهان امن تری را در اختیار داشتیم. منتقدین رییس جمهور به این باورند که دوکتورین بوش درد بزرگی به جهانیان به جا گذاشت؛ نخست این که ایالات متحدۀ امریکا، با استفاده از نیروی بزرگ نظامی خویش، بر تمامی گوشه های ستراتیژیک جهان حمله ور گردیده است، دوم این که ایالات متحده، با حملۀ نظامی، به نام تغییر رژیمهای دیکتاتوری به رژیمهای «دموکراتیک»، از همان نیروی خویش استفاده می نماید و سوم این که واشنگتن، این همه کارها را با دست تنهای خویش، بدون نقش نهادهای بین المللی و دولتها، انجام می دهد. منتقدین این نظریه فکر می کنند که دکتورین بوش، شهرت، محبوبیت و ارزشهای جمهوری امریکا را به صورت جدی صدمه زده و باعث بدنامی امریکا در سطح جهان گردیده است. منتقدین بوش می گویند که دکتورین او بر روابط شرق با غرب و بر تمدنهای انسانی نیز تأثیر بدی گذاشته است. آنها، ازدیاد فاصله ها میان جهان بینیهای دینی را از همین دکتورین می دانند. به باور آنها تغییر در هبری قصر سفید و یا جاگزینی رهبر دموکراتها در ادارۀ قصر سفید، جهان جدیدی را با طرحهای جدید امریکایی به ارمغان خواهد آورد؟ با مروری برین انتقادها، پرسشهایی مطرح می گیرند: آیا دکتورین بوش، دکتورین«"تنهابوش» می تواند باشد ؟ چنین تصوری می تواند، اسرارآمیز و در عین حال غیرواقعی به نظر برسد. این دکتورین در تأریخ و تجربۀ ایالات متحده، به خصوص پس از جنگ دوم جهانی، قرار داشته است. رابرت کیگن، یکی از پیشتازترین تحلیلگران سیاست خارجی امریکا، می گوید: «امریکا، در هر دوره از گذار زمامداران خویش، قدرتش را توسعه بخشیده است. سیاست توسعه بخشی قدرت در امریکا، جزئی از وجایب رهبران…

مکثی بر فرهنگِ شهروندی ما نوشتۀ ملک ستیز سالیان متمادیست که بارِ غربت برشانه هایم سنگینی می کند. مثل هرخارجی الاصل دیگر، زندگی را دراروپا، دشوارتر از آنچه که در نخستین سالهای اقامتم تصور می شد، درمی یابم. به نظرم اینجا چند عنصرتأثیرگذار عوض شده اند؛ یکی قوانین و هنجارهای اجتماعی، که دیگر آنچنانی «پذیرنده» نیستند؛ دیگر این که «من» آنچنانی که «خوش تصور" بود، عوض شده است. این دو عنصر، دو ذهنیت تازه یی زاییده اند؛ یکی در فرهنگ اجتماعی، که از هنجارهای تازه تأثیر پذیرفته و تغییرات جدی در آن رونما گردیده و دیگر «من» که از فرهنگ اجتماعی متأثر از هنجارهای تازه است، تغییر کرده است و دیگر آن «من» دیروز نیست. حال، هم «هنجار»ها و هم «من» ها باید کاری بکنند تا با «او» ها، کسانی که باشندگان اصلی اینجا هستند، هماهنگ شوند؛ ورنه این بار، سنگینتر خواهد شد. دیشب این بحث را پسرم کاوه، که سال آینده به دانشگاه خواهد رفت، با من مطرح نمود. در گفت و شنودی که با کاوه داشتم، دریافتم که این مرض به نسل دوم هم سرایت کرده است. برداشت من ازین بحث، از آماج هردوی ما، از درهم آمیخت گ ی هویت فرهنگی (Cultural Identity) (و حالت شهروندی) (Civil Status) ما، در جامعه نشأت می کرد. من پس از بحث دراز با کاوه، دریافتم که ما هردو، دو قاعدۀ مهم را باهم خلط کرده ایم: حالت مدنی و شهروندی خود را با هویت فرهنگی ما. به باور هردوی ما، که از دو نسل نمایندگی می کردیم، درهم آمیختگی این دو عنصر باعث در آمیختگی، درهمزیستی وهم آهنگی اجتماعی ما در جامعه می گردد؛ چیزی که مردم شناسان آن را درین ملکها به نام Integration می شناسند. کاوه می گفت: هویت فرهنگی، برای ما جوانان، شخصیت ما را می سازد. هویت فرهنگی، هسته یی ترین کلمه برای جوانیست…

(به مناسبت شصتمین سالگرد استقلال هندوستان) ملک ستیز، کارشناس مرکز مطالعات جهانی و حقوق بشر فیلهای هندی، که شانه های سنگین شانرا درجاده های پرخم و پیچ اقتصاد هندوستان هموار کرده اند، به شیرهای اقتصادی مبدل می گردند. امروز بزرگترین دموکراسی جهان، با وجود مقاومتهای دهشت افگنان و ریزش خون بیگناهان درین سرزمین پهناور، به سوی پیروزیهای جدید گام می گذارد. واقعیتهای امروز هندوستان، شباهتهای زیادی با فلمهای بالیوود دارند. حوادث امروز این کشور با احساسات، عواطف، اشک، خون، غربت، رقص و شادی و تحولات و مناقشات همراه است. زندگی روزانۀ این سرزمین زیبا، از تراژیدی و کمیدی و تغییرات جالب و دیدنی در صحنه های اجتماعی، اقتصادی و سیاسی، پُر است. بالیوود به پهنای جهان گسترده است، جالبتر شده است و پُربیننده تر. هندوستان نیز چنین شده است. جالب، پُربیننده و پُر از حوادث. ملت هندوستان هیچگاهی، مانند امروز، مورد توجه جهانیان قرار نداشته است. اقتصاد رو به شگوفایی است، وجدان ملی شکل گرفته است و استقلالیت اقتصادی و سیاسی در ذهن هر هندوستانی جا گرفته است. هندوستان سرزمین ادیان، احزاب، جهانبینی ها، تفکرات، فرهنگها، رنگها و پوستها است. ادارۀ این سرزمین را سه میلیون انسان می چرخاند، که توسط هفتصد میلیون انسان انتخاب می گردند. در میدان سیاست هندوستان هیچگاهی خاموشی به ملاحظه نمی رسد. رسانه های این سرزمین پهناور را هرروز ماجراهای سیاسی دربر می گیرد. مقاله ها و گزینشهای ادبی، تحلیلی و خبری دست به دست می شوند و ذهن و فکر هر هندوستانی را به شور می آورد. هندوستان از لحاظ تعدد گروههای اتنیکی- قومی، در جهان بی نظیر است. نمایندگان این گروهها در هر جایی دیده می شوند؛ بدون آن که چه کمیتی را نمایندگی می کنند، جایگاهی برای خود درمی یابند و ملت را نمایندگی می نمایند. هرچند فقط دو فیصد مردم را سکهـ ها می سازند، ولی رهبری حکومت این…

نویسنده: ملک ستیز پس از مأموریت نوبتی ام، از کابل به سوی اروپا روانه ام. خانه می روم. باخودم می اندیشم: چه عجب زمانه یی شد، از خانه ام سوی خانه ام می روم. اینبار، یکروز زودتر به دوبی آمدم. برف باریهای زیاد زمستان ِ امسال در کابل، برنامه های پروازهای «آریانا» و «کام ایر» را برهم زده بودند و من هم از تشویش آن که پروازم از دوبی به مونشن به هم نخورد، یکروز زودتر به دوبی آمدم. پس منظر عینک من از دوبی دوبی شهر جدید و پیشرفته یی است. شاید دنیا، همچو شهری را که به این سرعت بزرگ می شود، کم می شناسد. هرباری که به دوبی می آیم می بینم ساختمانها قد می کشند، فرودگاه دوبی طلایی تر می گردد، مراکز بازرگانی بیشتر و پرتر می شوند و مردمان زیادتری را به روی جاده ها می بینم. اما این شهر، با این همه غنامندیش، شاید از فقیرترین شهرهای فرهنگی دنیاست. درینجا به مشکل می توان موزیمی و یا محله یی را، که تأریخ در آن متصور شود، دید. روزی از یکی از شیخهای این شهر پرسیده بودم چرا سیمای تأریخی امارات قابل دید نیست. با تبسم معنی داری گفته بود" آن را هم جدید خواهیم ساخت". آری اینها می خواهند تأریخ را با پول بسازند و آنهم عربی یا اماراتی. اینها سومین و آخرین دولتی بودند که طالبان را به رسمیت شناختند و حمایت کردند. آری برای ما طالبان فرستادند وخود بلندترین ساختمان جهان را، که نزدیک به یک کیلومتر می رسد، اعمار می کنند. اینجا وقتی صدای اذان را می شنوی احساس می کنی که در کشور اسلامی هستی؛ در غیر آن هیچ شباهتی به جامعۀ اسلامی ندارد. در برخ حالات آزادتر و فراتر از اروپا و امریکاست. اینجا سرزمین تفاوتها و طبقه هاست؛ بر روی جاده ها، کارگران، با دستها و…