نویسنده: Sayed Hussain Hussainy

پرسش: به باور شما آیا تبعیض (قومی، زبانی و مذهبی) در افغانستان وجود دارد؟ اگر بلی، این تبعیض بر مبنای چیست، قومیت، زبان، مذهب و یا هر سه؟ لطفاْ توضیح دهید و اگر ممکن است چند مثال هم ارايه کنید؟   پاسخ: با تشکر از شما در پاسخ سئوال تان باید اولا یک تعریفی از واژه تبعیض ارائه نمائیم. تبعیض در فرهنگ‌های مختلف فارسی به معانی ذیل امده است: 1 -  تقسیم و جدا کردن بعضی را از بعضی . 2 - بعضی را بر بعضی برتری دادن.  3 - برتر شمردن نژادی، قومی و ... نسبت به سایرنژادها و اقوام دیگر.  4 - بعضی را بر بعضی دیگر بدون دلیل موجّه و عادلانه ترجیح دادن. در اصطلاح تبعیض، به رفتارها و اقدامات غیرمنصفانه یا بدبینانه افراد و گروه‌ها بر اساس ویژگی هایی مانند نژاد، قوم، مذهب، جنسیت و .... اطلاق می‌گردد. باتوجه به این تعریف، تبیعض به دلایل متعدد از جمله فقر فرهنگی، دخالت‌های اشکار و پنهان خارجی، تمامیت خواهی برخی‌ها که بدون هیچگونه دلیل منطقی ادعای اکثریت در افغانستان را دارند، وجود دارد. در حالی که به نظر من هیچ اکثریت عددی بالاتر از 40 درصد در افغانستان وجود ندارد. افغانستان در یک کلمه سرزمین اقلیت هاست، به همین خاطر حاکمیت در طول چندین دهه اخیر هیچ گونه سرشماری جمعیتی انجام نداده است. در حالی که زیربنای عدالت در هرجا این است که ادعا‌ها باید مبتنی برسرشماری علمی جمعیتی باشد. لذا وزن اقوام در افغانستان کاملا من درآوردی بوده و مبنای واقعی و علمی ندارد.     یکی از تبعیض‌های اشکار موجود، تبعیض قومی است. به عنوان مثال: در هیچ جای قانون اساسی نیامده است که رئیس جمهور باید از یک قوم خاص باشد. اما عملا در طول 19 سال گذشته رئیس جمهور برمبنای این پندار که قوم خاص اکثریت بوده و باید رئیس جمهور از این…

پرسش: به باور شما آیا تبعیض (قومی، زبانی و مذهبی) در افغانستان وجود دارد؟ اگر بلی، این تبعیض بر مبنای چیست، قومیت، زبان، مذهب و یا هر سه؟ لطفاْ توضیح دهید و اگر ممکن است چند مثال هم ارايه کنید؟ پاسخ: افغانستان کشوری است که در حاشیه کشورها و امپراطوری های بزرگ پس از گزراندن صدها سال   تنش و درگیری، سکوت و طغیان باقی مانده است. کشوری کثیرالملیت با مردمان وابسته به تعلقات تاریخی با کشورها و حوزه های مدنی و سیاسی همسایه ها، که به دورادور سرحدات افغانستان قرار گرفتند، بدون شک با ترکیب از اقوام و فرهنگ های مختلف. ولی این کثرت قومی به این معنا نیست که همیشه از افغانستان به عنوان یک معبر استفاده کرده باشند، بلکه قرن ها در این کشور مانده اند و زندگی کرده اند. ساختار سنتی و قبیله ای افغانستان همیشه به گونه بی رحمانه طوری بوده که قبیله کلان بر قبایل کوچک حکمرانی کرده و قبیله های کوچک تحت تاثیر آن مجبور شدند، بخشی از ارزش ها و داشته های مدنی و کلتوری شان را در یک داد و ستد اجتماعی ارزان عرضه کنند. به این معنا که ساختار فرهنگی و عنعنوی قبایل بزرگ را بپذیرند. اما  چیزی که برای آن ها محفوظ مانده و از آن ها گرفته نشده هویت های قومی و تعلقات عشیره ای است که قبایل کلان نتوانستند از آن ها بگیرند. تعدادی از اقوام و قبایل کوچک وجود داشته که دوست داشتند قبایل کلان، آن ها را شامل قبیله خود بسازند، اما به دلیل مناقشه های ارزشی و فرهنگی، قبایل کلان حتا نخواستند و نتوانستند آن ها را هضم کنند. به این دلیل که تیره ها و قبایل کوچک، درجه دوم و محکوم هستند.  در دیگر نقاط دنیا ساختار طبقاتی مبنای اقتصادی و شغلی دارد، اما در افغانستان ساختارهای طبقات اجتماعی بالا و پایین مبنای…

حفظ قانون اساسی کشور، به‌ویژه فصل دوم آن از موضوعاتی است که همواره شهروندان، به‌ویژه فعالان حقوق بشر، حقوق زن و جامعه‌ی مدنی به عنوان خواست‌شان از مذاکرات صلح به آن تاکید کرده‌اند. محمدجواد دادگر، مسئول دفتر ساحوی کمیسیون مستقل حقوق بشر در بامیان، در گفت‌وگویی با شبکه‌ی جامعه‌ی مدنی و حقوق بشر (شبکه) می‌گوید، ارزش‌های تضمین‌شده در قانون اساسی و هنجارهای بین‌المللی نباید در نتیجه‌ی امضای توافق‌نامه‌ی صلح با طالبان نادیده گرفته شود؛ زیرا در این‌صورت به صلح پایدار دست نخواهیم یافت. «امیدواریم حقوق و آزادی‌های شهروندان کشور وجه‌المصالحه‌ی گفت‌وگو با گروه طالبان قرار نگیرد و قانون اساسی به عنوان یک دست‌آورد ملی و بسیار بزرگ حفظ شود؛ زیرا به باور من صلحی که نتواند زمینه‌ی تحقق این ارزش‌ها را فراهم کند، پایدار نیست، به عبارتی دیگر رعایت حقوق بشر می‌تواند متضمن ماندگاری و پایداری صلح در کشور باشد.» شبکه: ارزیابی‌تان از آن‌چه تا کنون در مذاکرات گذشته است، چیست؟ دادگر: استمرار منازعات مسلحانه حداقل در چهار دهه‌ی گذشته از مردم افغانستان به صورت گسترده قربانی گرفته است. امیدواریم گفت‌وگو با طالبان به تامین صلح پایدار و همیشگی در کشور منجر شود. اگرچه نگرانی‌هایی در رابطه با نتایج مذاکرات وجود دارد، اما انتظار داریم که هردو طرف مذاکره برای دست‌آوردهای سال‌های اخیر ارزش قائل شوند و به ارزش‌های حقوق بشری پابند باشند. آن‌چه تا کنون در مذاکرات گذشته، زیاد قابل توجه نبوده است، به نظر من مباحث و موارد اختلافی که در مورد مبنای طرزالعمل مذاکرات به میان آمده، از جمله عوامل نگرانی شهروندان کشور است، اما در کل ضمن استقبال و حمایت از روند گفت‌وگوهای صلح، توقع داریم که این مذاکرات منجر به پایان منازعات مسلحانه و نقض حقوق بشر در کشور شود. شبکه: آغاز گفت‌وگوهای صلح چه امیدها و فرصت‌هایی را به وجود آورده است؟ دادگر: ما امیدواریم که این گفت‌وگوها منجر به صلح همیشگی و پایدار…

بهزاد: پیشرفت مذاکرات صلح افغانستان، کمی زمان‌گیر شده است که دلیل آن می‌تواند تفاوت‌های نظری بین دو طرف گفت‌وگو باشد؛ اما با توجه به ارزشی که صلح برای مردم افغانستان دارد، به درازا کشیده‌شدن این روند قابل درک و تحمل است. گفت‌وگو بین افغان‌ها می‌تواند منجر به نتایج واقع‌بینانه‌تری نسبت به تصامیم مذاکرات بین امریکا و طالبان شود. در کل می‌توان گفت که مذاکرات تا اکنون خوب پیش رفته و نفس نشستن نمایندگان نظام کنونی افغانستان با طالبان دور میز مذاکره، اقدام خوبی است.احتمال نادیده گرفته‌شدن حقوق زنان پس از توافق صلح، به یکی از نگرانی‌های بزرگ برای زنان تبدیل شده است؛ اما برخی از فعالان مدنی به این باورند که بالا رفتن ظرفیت‌های زنان و تقویت توانایی‌های آنان در نزدیک به دو دهه‌ی پس از سقوط طالبان، هویتی به آنان بخشیده است که طالبان قادر به سلب آن نخواهند بود. معصومه بهزاد، فعال مدنی در گفت‌وگویی با شبکه‌ی جامعه‌ی مدنی و حقوق بشر (شبکه) می‌گوید، زنان برای طالبان به عنوان دشمنی بالقوه مطرح ‌اند و این چهره‌ی بانوان، در ۱۹ سال اخیر قوی‌تر شده است. «در حکومت طالبان زنان هم‌واره نفی می‌شدند و این گروه با آنان سر دشمنی داشت؛ اما در ۱۹ سال اخیر بانوان رشد زیادی داشته و هویتی ساخته ‌اند که طالبان به راحتی قادر به سلب آن نیستند.» شبکه: به نظر شما، حضور زنان در روند صلح چه تاثیری بر موقف طالبان در مورد آنان دارد؟ بهزاد: اگرچه طالب با خشم و خشونت ادعای حکومت اسلامی را دارد؛ اما اندیشه‌ی زنان امروز افغانستان، حتا با زور و ترور قابل سلب نیست. در مورد حضور زنان در روند صلح باید بگویم: با این‌که در گفت‌وگوهای صلح کرسی‌های کمی به زنان اختصاص داده شده است؛ اما امروز هر زن افغانستان، نمایندگی از یک هویت پر رنگ می‌کند و نقش تعیین‌کننده‌ای در حکومت بازی می‌کند. شبکه: ارزیابی شما از…

انسجام زنان به شکل یک صدای واحد با هدفی مشترک، از جمله موضوعاتی است که بارها از سوی زنان فعال به عنوان یک عامل تاثیرگذار برای دست‌یابی زنان به حقوق‌شان مورد بحث قرار گرفته است.زینب موحد، عضو شورای رهبری حزب جمعیت اسلامی افغانستان، در گفت‌وگویی با شبکه‌ی جامعه‌ی مدنی و حقوق بشر (شبکه) می‌گوید، موفقیت زنان به خودشان وابسته است و کسی به آنان لطف نمی‌کند، زنان باید برای رسیدن به حقوق‌شان منسجم شوند. «حضور سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی زنان، به‌ویژه در یک و نیم دهه‌ی پسین به نحوی بیشتر لطف و سهمیه بوده است و ما زنان زحمت زیادی برای آن نکشیده‌ایم، هرچند منکر زحمات زنان افغانستان نیستم؛ بسیاری از آنان تلاش کرده و درس خوانده‌اند، اما در برخی موارد زمینه‌ی پیشرفت در نتیجه‌ی لطف دیگران برای ما مساعد شده است. ما باید به انسجام برسیم و یک جنبش سرتاسری ایجاد کنیم که نماینده‌ی یک صدا و خواسته‌ی واحد باشد. وقتی بین زنان اتحاد وجود نداشته باشد چالش بزرگی به وجود خواهد آمد که تهدیدی برای صلح به شمار می‌رود.»شبکه: به نظر شما ظرفیت ایجاد جنبش‌های بزرگ و فراگیر در بین زنان افغانستان وجود دارد؟موحد: من فکر می‌کنم دلیل این‌که ما از ظرفیت زنان افغانستان برای ایجاد جنبش اطمینان نداریم، این است که حقوق زنان در بند پروژه‌های مافیایی مانده است و زنان رهبری که به ما تحمیل شده‌اند، رهبران حقیقی نبوده و نتوانسته‌اند یک انسجام حقیقی به وجود بیاورند؛ زیرا کمتر کسی به این زنان اعتماد داشته و دلیل این بی‌اعتمادی این بوده است که آنان بیشتر نحوه‌ی رسیدن به حقوق زنان را طوری مطرح کرده‌اند که بر خلاف باورهای بومی و‌سنتی جامعه‌ی ما بوده است و این موضوع به حساسیت‌ها در جامعه دامن می‌زند. از سویی می‌توان گفت دلیل عدم موفقیت زنان این است که مدل‌هایی که در افغانستان اعمال می‌شود مدل‌های بیگانه است…

شماری از فعالان مدنی به این باورند که برخی مسائل اجتماعی در کشور که مخالف آموزه‌های دینی است، زیر عنوان ارزش در جامعه جواز دارد و چنین مسائلی در این شرایط که گفت‌وگوهای صلح در جریان است، ممکن است حساسیت‌هایی را برای تیم طالبان در مذاکرات ایجاد کند.سید عمر باهر، از فعالان مدنی در بدخشان، در گفت‌وگویی با شبکه‌ی جامعه‌ی مدنی و حقوق بشر (شبکه) می‌گوید، موضوعاتی چون مشارکت سیاسی و اشتغال زنان از ارزش‌هایی است که در دین جواز دارد، اما بعضی فعالیت‌های دیگر که با استفاده از نام ارزش صورت می‌گیرد، ممکن است برای طالبان حساسیت‌برانگیز باشد. «محتوای بعضی برنامه‌های تلویزیونی، از جمله به نمایش‌گذاشتن تصاویر برهنه و کارهای دیگری که از نظر دینی ممنوع است و زیر پوشش ارزش‌ها و به نام جمهوری اسلامی انجام می‌شود برای طالبان حساسیت برانگیز است و بدون شک آنان این خلاف‌ورزی‌ها و کج‌روی‌ها را معیار قرار می‌دهند و با ذهنیت اشتباهی که از دعوای حقوق زنان افغانستان پیدا می‌کنند، به مخالفت با آن می‌پردازند.»شبکه: به نظر شما تغییری در دیدگاه طالبان نسبت به زنان آمده است؟باهر: این‌که طالبان آماده شدند در مذاکرات روبه‌روی زنان بنشینند و با آنان بحث کنند و این‌که با زنان خبرنگار مصاحبه کردند و با پوشش‌هایی که انتظارش را نداشتند روبه‌رو شدند، می‌تواند باعث تغییر دیدگاه آنان شود. وقتی گروهی که بیرون‌رفتن زنان از خانه در تفکر آنان جواز ندارد حاضر شده است با زنان دور یک میز بنشیند، به این معنی است که تغییرات اندکی در دیدگاه آنان آمده است.شبکه: ارزیابی شما از آن‌چه تا کنون در گفت‌وگوهای صلح گذشته است، چیست؟باهر: من فکر می‌کنم اگر پای یک میانجی در میان نباشد، بحث خواسته‌ها، پیشنهادات و پیش‌شرط ها در گفت‌وگوها به درازا می‌کشد که منجر به زمان‌گیر شدن و بی‌نتیجه‌ماندن این روند خواهد شد. میانجی‌ها نقش عمده‌ای در حل منازعات دارند؛ بنابراین نیاز است…

شماری از فعالان مدنی می‌گویند عدم پیشرفت در مذاکرات صلح و شدت‌یافتن جنگ و خشونت هم‌زمان با آغاز آن امیدواری‌ها نسبت به این گفت‌وگوها را کاهش داده است.سیف‌الدین سائس، رییس مجتمع جامعه‌ی مدنی بدخشان، در گفت‌وگویی با شبکه‌ی جامعه‌ی مدنی و حقوق بشر (شبکه) می‌گوید، عدم پیشرفت در مذاکرات صلح و افزایش کشتار و خشونت، امید و انتظاری که از این گفت‌وگوها داشته‌اند را به ناامیدی تبدیل کرده است. «به نظر من لازم است که کشورهای حامی دولت افغانستان، به‌ویژه ملل متحد و همچنان کشورهای حامی طالبان به عنوان یک اهرم فشار طرف‌های مذاکره را ناگزیر به توافق بر سر آتش‌بس کنند، از آغاز گفت‌وگوهای صلح تا کنون خشونت و کشتار به اوج رسیده است که باعث افزایش دشمنی می‌شود، بحث بر سر صلح است و ایجاب می‌کرد که اول در مورد آتش‌بس توافق صورت بگیرد و پس از آن به طرف بحث‌هایی از جمله موضوعات مربوط به نظام بروند.»شبکه: آیا صلح تنها با مفهوم قطع جنگ پذیرفتنی است؟سائس: صلح نبود جنگ نیست، ما صلح و امنیتی را می‌خواهیم که در آن طیف‌های مختلف جامعه با هم‌دیگرپذیری حضور داشته باشند و تفاوت‌های آنان به عنوان یک واقعیت قطعی پذیرفته شود که در این صورت ما چالشی نخواهیم داشت. ما امنیتی را می‌خواهیم که مصونیت اجتماعی و شغلی و آزادی بیان در آن وجود داشته باشد.شبکه: به نظر شما گفت‌وگو با گروهی که پیشینه‌ی خوبی، به‌ویژه در رابطه با زنان ندارد به جایی خواهد رسید؟سائس: طالبان آزموده استند؛ آنان در نظام‌سازی ناکام بوده‌اند و در زمان حاکمیت‌شان حرمتی برای ارزش‌های انسانی قائل نبودند، به زنان که نیمی از پیکر جامعه را تشکیل می‌دهند در دوران حاکمیت آنان هیچ سهمی در حکومت داده نشده بود، اجازه‌ی کار و تحصیل و حتی حق انتخاب همسر را نداشتند. اگر دیدگاه طالبان هنوز مثل گذشته باشد، واضح است که یک گروه دهشت‌افگن و…

شماری از فعالان در بخش حقوق زن به این باورند که حضور نمایندگان زن در مذاکرات صلح می‌تواند این پیام را به طالبان برساند که زنان به عنوان نیمی از شهروندان کشور می‌توانند در تمام عرصه‌ها سهمی برابر با مردان داشته باشند و از لحاظ دسترسی به حقوق هیچ تفاوتی با دیگر شهروندان ندارند.نگینه خلیلی غوری، فعال حقوق زن و رییس سارنوالی استیناف رسیدگی به تخلفات اطفال، در گفت‌و‌گویی با شبکه‌ی جامعه‌ی مدنی و حقوق بشر(شبکه) می‌گوید، از آن‌جایی که یکی از مشکلات عمده‌ی طالبان بحث حقوقی زنان است، حضور نمایندگان زن در مذاکرات صلح و گفت‌وگوی مستقیم آنان با تیم طالبان، گام بزرگ و موثری برای تفهیم خواسته‌های بانوان و رساندن پیام آنان به طالبان است. «طالبان در گفت‌وگوها گفتند که برای زنان حقوق اسلامی قائل می‌شوند، وقتی تمام قوانین نافذه و قانون اساسی کشور برگرفته از اسلام است، منظور آنان از حقوق اسلامی چیست؟ این نشان می‌دهد که طالبان هنوز حضور زنان را به‌عنوان یک واقعیت اجتماعی نپذیرفته‌اند و آنان را جنس دوم می‌پندارند. حضور نمایندگان زن در مذاکرات صلح خط و نشانی برای طالبان است تا بدانند ما جنس دوم نیستیم، ما هم شهروندان افغانستان استیم، درس خوانده‌ایم و کار می‌کنیم و در گفت‌وگوها هم از مدعیان دفاع از حقوق زنان استیم.»شبکه: دیدگاه کلی شما در رابطه با مذاکرات صلح چیست؟ آیا گفت‌وگو با گروهی که پیشینه‌ی خوبی ندارد و زنان در دوره‌ی حاکمیت آن آسیب دیده‌اند به جایی خواهد رسید؟غوری: به نظر من مذاکرات تا کنون مورد قبول مردم نبوده است و ظاهرا دولت در برابر طالبان انعطاف‌پذیری زیادی دارد، اما به عنوان یک شهروند قربانی جنگ که مادرم به دست طالبان کشته شده است، خوشحالم که حداقل صدای محرومیت مردم و زنان افغانستان به گوش مخالفان رسانده می‌شود. زنان امروز افغانستان، زنان بیست‌سال پیش نیستند؛ آنان درس می‌خوانند و کار می‌کنند و در…

آغاز گفت‌وگوهای صلح دولت افغانستان با گروه طالبان، با نگرانی‌هایی در میان شهروندان، به‌ویژه زنان همراه شده است. در این میان زنان فعال در حوزه‌های گوناگون از جمله بانوان ورزش‌کار با ابراز نگرانی از چگونگی وضعیت حقوقی زنان پس از توافق صلح می‌گویند، اگر قرار باشد حقوق و آزادی‌های زنان ورزش‌کار در حکومت آینده نادیده گرفته شود، آنان در برابر گروه‌های مخالف این آزادی‌ها ایستادگی خواهند کرد.مروه احمدزی، خبرنگار و عضو تیم ملی بایسکل‌سواری در گفت‌وگویی با شبکه‌ی جامعه‌ی مدنی و حقوق بشر (شبکه) می‌گوید، طالبان ممکن است پس از مشارکت در قدرت مانع فعالیت زنان، از جمله بانوان ورزش‌کار شوند، اما این زنان اجازه نخواهند داد که تلاش‌ها و دست‌آوردهای چندین‌ساله‌ی آنان در عرصه‌ی ورزش نادیده گرفته شود. «ما مجبور نیستیم دست‌خوش خیالات مبهم و گیج‌کننده‌ی یک گروه ضد تمدن شویم، بهتر است آنان خود را اصلاح کنند و بگذارند تمام شهروندان به حقوق مدنی خود دست بیابند، اگر این چنین نشود ما در خط مقدم مبارزه و با هدف شکست‌ناپذیری که داریم برای آزادی جمعی وفردی‌مان ایستادگی خواهیم کرد.»شبکه: به عنوان یک خبرنگار و در کل یک شهروند، وضعیت زنان کشور را چگونه ارزیابی می‌کنید؟احمدزی: اگر بخواهیم وضعیت زنان در سال‌های پس از طالبان را ارزیابی کنیم، به نظر من امیدها و رویاهای بسیاری از زنان این سرزمین که در جریان دوره‌ی سیاه طالبان در دل‌‌های‌شان دفن کرده بودند، به حقیقت پیوسته است. اکنون زنان در بیشتر نقاط کشور به حق آموزش دسترسی دارند، شمار زیادی از آنان در راس ادارات دولتی و خصوصی کار می‌کنند، تعدادی در حال فعالیت در عرصه‌های مختلف هنری استند، به ورزش‌های دل‎خواه‌شان می‌پردازند و آن را در میان دیگر زنان رایج می‌کنند و در رسانه‌ها و حتی در صفوف نیروهای امنیتی و دفاعی کشور نیز حضور دارند. زنان افغانستان حالا از حقوق خود آگاهند و می‌توانند به خوبی از آن…

به باور شماری از فعالان مدنی، حضور کم‌رنگ زنان در تیم مذاکره‌کننده‌ی دولت در گفت‌وگوهای صلح یکی از چند نشانه‌ی عدم باورمندی حکومت به مشارکت سیاسی زنان است و دولت بر خلاف آن‌چه ادعا می‌کند، به مشارکت برابرانه‌ی زنان باور ندارد.خلیل رؤفی، فعال مدنی و مدافع حقوق بشر، در گفت‌وگویی با شبکه‌ی جامعه‌ی مدنی و حقوق بشر (شبکه) می‌گوید، دولت افغانستان با وجود داشتن نظام جمهوری، آن‌چنان که جمهوریت باورمند به ارزش‌های دموکراتیک، از جمله مشارکت سیاسی زنان است، به این ارزش‌ها باور ندارد. «نظام جمهوریت و قانون اساسی افغانستان به مشارکت برابرانه باور دارد و آن را تسهیل می‌کند، اما رهبران ارشد حکومت به این‌ها باور ندارند. چند زن در کابینه حضور دارد؟ چند والی و ولسوال زن یا بانوانی که در رده‌های تصمیم‌گیری باشند در حکومت حضور دارند؟ این یعنی حکومت آن‌طور که ادعا می‌کند به مشارکت سیاسی زنان باور ندارد. اگر باورمندی وجود می‌داشت، حداقل 9 یا 10 تن از اعضای هیئت مذاکره‌کننده باید زنان می‌بودند.»شبکه: شما از تعداد اعضای زن در هیئت دولت انتقاد کردید، اما به باور بسیاری، نفس حضور نمایندگان زن در مذاکرات ممکن است تاثیراتی بر موقف طالبان نسبت به زنان داشته باشد، نظر شما در این مورد چیست؟رؤفی: به نظر من زنان باید مشارکت معنادار می‌داشتند؛ یعنی باید زنانی که در مذاکره، علوم اسلامی یا فلسفه تخصص دارند برای مذاکرات انتخاب می‌شدند تا طالبان می‌فهمیدند که زنان فهیمی در تیم دولت افغانستان حضور دارند، در نزدیک به دو دهه‌ی گذشته نظام دموکراتیک در افغانستان فرصت‌های برابر برای زنان و جوانان فراهم کرده است و این زنان توانایی این را دارند که با دانش و استدلال خود تیم طالبان را به چالش بکشند، اگرچه زنانی که فعلا در تیم استند هم شخصیت‌های ساده‌ای نیستند؛ تمام آنان پیشینه‌ی مبارزات سیاسی و کار در موقف‌های بلند حکومتی دارند، مثلا بانو کوفی از جمله…