داد خواهی

 به باور شما آیا تبعیض (قومی، زبانی و مذهبی) در افغانستان وجود دارد؟ اگر بلی، این تبعیض بر مبنای چیست، قومیت، زبان، مذهب و یا هر سه؟ لطفاْ توضیح دهید و اگر ممکن است چند مثال هم ارايه کنید؟ در کل بحث مهم این است که اکثریت و اقلیت را در افغانستان چطور تعریف کنیم. از نظر علمی اقلیت ها و یا اکثریت های ذاتی وجود ندارد. اقلیت ها و اکثریت ها ساخته می شود در نتیجه پروسه های سیاسی و اقتصادی. در عصر مدرن، اقلیت ها و اکثریت ها توسط پروسه های دولت و ملت سازی شکل گرفته اند. اینگونه روابط ممکن است بر اساس زبان مذهب و و یا دیگر عناصر هویتی شکل بگیرند. در افغانستان  اگر گروهها را بر اساس قوم تعریف کنیم، قوم اکثریت وجود ندارد. اما از لحاظ مذهبی بسیار واضح است که اهل سنت در افغانستان اکثریت را تشکیل می دهد و اهل تشیع در اقلیت قرار می گیرد و اقلیت های کوچک تر دیگر هند و سیک های افغانستان می توانند باشند.در مورد اینکه این که افغانستان دچار تبعیض یا تفرقه قومی است یا نیست، فکر می کنم چند تا بحث عمده وجود دارد. قشر مسلط سیاسی افغانستان وجود تبعیض را در افغانستان یا نمی پذیرند و یا کم اهمیت جلوه می دهند. اما از نظر تاریخی و به خصوص از دید گروه‌های که دسترسی به قدرت نداشته اند افغانستان تجربه طولانی نسبت به تبعیض قومی و مذهبی دارد. این تبعیض ها را می شود به چند سطح دید یکی تبعیض های مستقیم و خشونت آمیز است که مثال واضح و روشن آن را در دوران طالبان می بینیم و نمونه های تاریخی آن در دوران عبدالرحمن خان است. بخش دیگر این تبعیض ها نهادی و ساختاری است که مربوط به پالیسی های دولت های افغانستان می شود که در گذشته، پیش…

پرسش: به باور شما آیا تبعیض (قومی، زبانی و مذهبی) در افغانستان وجود دارد؟ اگر بلی، این تبعیض بر مبنای چیست، قومیت، زبان، مذهب و یا هر سه؟ لطفاْ توضیح دهید و اگر ممکن است چند مثال هم ارايه کنید؟   پاسخ: با تشکر از شما در پاسخ سئوال تان باید اولا یک تعریفی از واژه تبعیض ارائه نمائیم. تبعیض در فرهنگ‌های مختلف فارسی به معانی ذیل امده است: 1 -  تقسیم و جدا کردن بعضی را از بعضی . 2 - بعضی را بر بعضی برتری دادن.  3 - برتر شمردن نژادی، قومی و ... نسبت به سایرنژادها و اقوام دیگر.  4 - بعضی را بر بعضی دیگر بدون دلیل موجّه و عادلانه ترجیح دادن. در اصطلاح تبعیض، به رفتارها و اقدامات غیرمنصفانه یا بدبینانه افراد و گروه‌ها بر اساس ویژگی هایی مانند نژاد، قوم، مذهب، جنسیت و .... اطلاق می‌گردد. باتوجه به این تعریف، تبیعض به دلایل متعدد از جمله فقر فرهنگی، دخالت‌های اشکار و پنهان خارجی، تمامیت خواهی برخی‌ها که بدون هیچگونه دلیل منطقی ادعای اکثریت در افغانستان را دارند، وجود دارد. در حالی که به نظر من هیچ اکثریت عددی بالاتر از 40 درصد در افغانستان وجود ندارد. افغانستان در یک کلمه سرزمین اقلیت هاست، به همین خاطر حاکمیت در طول چندین دهه اخیر هیچ گونه سرشماری جمعیتی انجام نداده است. در حالی که زیربنای عدالت در هرجا این است که ادعا‌ها باید مبتنی برسرشماری علمی جمعیتی باشد. لذا وزن اقوام در افغانستان کاملا من درآوردی بوده و مبنای واقعی و علمی ندارد.     یکی از تبعیض‌های اشکار موجود، تبعیض قومی است. به عنوان مثال: در هیچ جای قانون اساسی نیامده است که رئیس جمهور باید از یک قوم خاص باشد. اما عملا در طول 19 سال گذشته رئیس جمهور برمبنای این پندار که قوم خاص اکثریت بوده و باید رئیس جمهور از این…

پرسش: به باور شما آیا تبعیض (قومی، زبانی و مذهبی) در افغانستان وجود دارد؟ اگر بلی، این تبعیض بر مبنای چیست، قومیت، زبان، مذهب و یا هر سه؟ لطفاْ توضیح دهید و اگر ممکن است چند مثال هم ارايه کنید؟ پاسخ: افغانستان کشوری است که در حاشیه کشورها و امپراطوری های بزرگ پس از گزراندن صدها سال   تنش و درگیری، سکوت و طغیان باقی مانده است. کشوری کثیرالملیت با مردمان وابسته به تعلقات تاریخی با کشورها و حوزه های مدنی و سیاسی همسایه ها، که به دورادور سرحدات افغانستان قرار گرفتند، بدون شک با ترکیب از اقوام و فرهنگ های مختلف. ولی این کثرت قومی به این معنا نیست که همیشه از افغانستان به عنوان یک معبر استفاده کرده باشند، بلکه قرن ها در این کشور مانده اند و زندگی کرده اند. ساختار سنتی و قبیله ای افغانستان همیشه به گونه بی رحمانه طوری بوده که قبیله کلان بر قبایل کوچک حکمرانی کرده و قبیله های کوچک تحت تاثیر آن مجبور شدند، بخشی از ارزش ها و داشته های مدنی و کلتوری شان را در یک داد و ستد اجتماعی ارزان عرضه کنند. به این معنا که ساختار فرهنگی و عنعنوی قبایل بزرگ را بپذیرند. اما  چیزی که برای آن ها محفوظ مانده و از آن ها گرفته نشده هویت های قومی و تعلقات عشیره ای است که قبایل کلان نتوانستند از آن ها بگیرند. تعدادی از اقوام و قبایل کوچک وجود داشته که دوست داشتند قبایل کلان، آن ها را شامل قبیله خود بسازند، اما به دلیل مناقشه های ارزشی و فرهنگی، قبایل کلان حتا نخواستند و نتوانستند آن ها را هضم کنند. به این دلیل که تیره ها و قبایل کوچک، درجه دوم و محکوم هستند.  در دیگر نقاط دنیا ساختار طبقاتی مبنای اقتصادی و شغلی دارد، اما در افغانستان ساختارهای طبقات اجتماعی بالا و پایین مبنای…

در این کنفرانس که روز شنبه 3 عقرب برابر با 24 اکتوبر از سوی شبکه جامعه مدنی و حقوق بشر و موسسه حقوق بشر و محو خشونت برگزار شده بود، 70 تن به شمول نمایندگان اقلیت‌های قومی سادات، قزلباش و اقلیت مذهبی شیعه اسماعیلیه، والی بامیان، نماینده شواری ولایتی، نماینده قوماندانی امنیه، آمر امور سرحدات و قبایل، رییس کمیسیون حقوق بشر، آقای عبدالودود پدرام رییس اجرایی موسسه حقوق بشر و محو خشونت، فعالان جامعه مدنی، خبرنگاران، استادان، دانشجویان و فرهنگیان اساتید دانشگاه، محصلین  و فرهنگیان حضور داشتند. در آغاز برنامه آقای اسماعیل ذکی، به نمایندگی از شبکه جامعه مدنی و حقوق بشر و مؤسسه حقوق بشر و محو خشونت، پیرامون اهداف کنفرانس و تحقیقات انجام شده توسط این دو مؤسسه در 9 ولایت کشور صحبت کرد و یک گزارش تحقیقی را ارائه کرد. پس از آن محترم سید انور رحمتی، والی بامیان پیرامون موضوع کنفرانس صحبت کرد و ضمن قدر دانی از تدویر کنفرانس، گفت، صلح خواست تمام مردم افغانستان است و حکومت تلاش دارد تا با استفاده از هر فرصت ممکن برای ایجاد صلح، زمینه‌سازی کند. وی افزود، رهایی طالبانی که جانی‌ترین آدم‌ها بودند، خود حسن نیت دولت افغانستان را نشان می دهد و آنان با تمام توان از دست آوردهای نزدیک به دو دهه دفاع می‌کنند. در بخش بعدی کنفرانس محترم محمدسجاد محسنی، سخنگوی شورای علمانی بامیان در رابطه با مدارا و همدیگرپذیری از دیدگاه اسلام صحبت کردند. وی در بخشی از سخنانش گفت: "در تمام ادیان الهی و مذاهب اسلامی صلح جایگاه خاصی داشته و به عنوان یک اصل مطرح است. اسلام همواره به مدارا و همزیستی مسالمت آمیز تأکید دارد و پیروان خود را به روادای و گذشت توصیه می کند". بعد از آن محترم آقای حاجی اسدی، نماینده شورای ولایتی در سخنرانی که داشتند، بر حفظ وحدت و یکپارچگی بین تمام اقشار جامعه…

شبکه‌ی جامعه‌ی مدنی و حقوق و موسسه‌ی حقوق بشر و محو خشونت، کنفرانس یک روزه‌ای زیر عنوان «حضور معنا دار اقلیت‌های آسیب‌پذیر در روند صلح افغانستان» را به تاریخ 28 میزان 1399 برابر با 19 اکتوبر 2020 در شهر فیض‌آباد، مرکز ولایت بدخشان افغانستان برگزار کردند.در این کنفرانس ۸۰تن به شمول مقام‌های دولتی، وکلای شورای ولایتی، فعالان جامعه‌ی مدنی، موسفیدان و بزرگان اقوام قرغز، واخی، گجر، بلوچ، نورستانی و سادات اشتراک کرده بودند. شماری از استادان و دانشجویان دانشگاه‌های دولتی و غیردولتی نیز در این جلسه حضور داشتند.اخترمحمد خیرزاده معاون والی بدخشان، بانو عارفه نوید رییس کمیسیون مستقل حقوق بشر بدخشان، آقای محمد ذاکر آرین، وکیل شورای ولایتی، آقای آدینه‌محمد امینی، رییس دانشگاه برنا، آقای سایس نوری استاد دانشگاه بدخشان، آقای صفی الله ظریفی، استاد دانشگاه بدخشان و خانم برگ گل خلیلی استاد دانشگاه بدخشان از سخنرانان این نشست بودند.در آغاز برنامه آقای علی پیام نادری، پژوهش‌گر موسسه‌ی حقوق بشر و محو خشونت، یافته‌های تحقیق «صدای اقلیت‌های آسیب‌پذیر در روند صلح» را ارائه کرد.در بخش دیگر این برنامه که به کنفرانس خبری اختصاص یافته بود، خانم استوری یزدان‌پرست معاون جامعه‌ی مدنی بدخشان، آقای عبدالرحمن محمودی از متنفذان قوم بلوچ، آقای سلطان محمد رییس شورای قرغزهای واخان، آقای زاهد مدیر هماهنگی کوچی های بدخشان و آقای سیدجواد دروازیان هماهنگ‌کننده‌ی شبکه‌ی جامعه‌ی مدنی و حقوق بشر در بدخشان، در پنل این کنفرانس حضور داشتند.در آغاز، اعلامیه‌ی شبکه‌ی جامعه‌ی مدنی و حقوق بشر، توسط هماهنگ‌کننده‌ی این شبکه در بدخشان خوانده و به پرسش‌های اشتراک‌کنندگان پاسخ داده شد.قابل یادآوری است که این برنامه توسط اتحادیه‌ی اروپا (میکانیزم حمایت اتحادیه اروپا از پروسه صلح افغانستان) حمایت می‌شود طنین صدای صلح از بدخشان، در بحبوحه‌ی جنگ اکتبر 20, 2020 بدون دیدگاه شبکه‌ی جامعه‌ی مدنی و حقوق و موسسه‌ی حقوق بشر و محو خشونت، کنفرانس یک روزه‌ای زیر عنوان «حضور معنا دار اقلیت‌های آسیب‌پذیر در…

متأسفانه تا زمانی که انگیزه قومی در افغانستان برجسته باشد، جایگاه افغانستان در سطح بین‌المللی، توسعه اقتصادی، توسعه سیاسی و رابطه ما با جهان مریض و نارسا خواهد بود.تبعیض  مربوط به قوم خاصی نیست، تمام اقوام افغانستان، تبعیض پدیده منحصر به قوم پشتون، یا تاجیک، یا ازبک و یا هزاره نیست، همه علیه همدیگر این تبعیض را اعمال می‌کنند.گفتگوی شبکه جامعه مدنی و حقوق بشر با آقای شیر احمد سعیدی، دانشجوی دکترای روابط بین‌الملل . احمد سعیدی لیسانس اقتصاد، ماستری علوم سیاسی دارد و اکنون در رشته روابط بین‌الملل در مقطع دکتری مشغول به تحصیل است، او بیش از 25 سال می‏شود که در حوزه مسائل فرهنگی فعالیت می‏کند و با گرایش‌های مختلف فکری و فرهنگی در افغانستان ارتباط خوبی دارد.  به باور شما آیا تبعیض (قومی، زبانی و مذهبی) در افغانستان وجود دارد؟ اگر بلی، این تبعیض بر مبنای چیست، قومیت، زبان، مذهب و یا هر سه؟ لطفاً توضیح دهید و اگر ممکن است چند مثال هم ارائه کنید؟جواب: تبعیض زبانی، قومی و نژادی در افغانستان یک پیشینه تاریخی دارد و دارای لایه‌های مختلف است. نمونه‌های واضح تبعیض‌ قومی، زبانی و مذهبی هم خیلی زیاد است. هرچند که تبعیض مذهبی در شرایط حاضر تا حدودی کاهش‌یافته است؛ خوشبختانه تقابل جنگ‌افروز میان دو مذهب بزرگ در افغانستان (تشیع و تسنن) خیلی محدود شده اما یک تبعیض آشکار در داخل مذهب تسنن میان پیروان مذهب امام اعظم و گرایش‌های وهابی-سَلفی وجود دارد.وقتی بین پیروان اهل سنت این‌گونه باشد، برخورد با اقلیت مذهبی همچون اهل تشیع و پیروان ادیان دیگر مانند هندوها چگونه خواهد بود؟ همین چندی پیش شاهد بودیم که تعدادی از پیروان هندو و اهل هنود را کشتند. کارته پروان یکی از مناطق مرکزی آن‌ها بود امروز کمترین جمعیت آنجا هندوها و اهل هنود هستند. بر اثر فشارهای مذهبی خانه‌هایشان، جای‌دادها و زمین‌های‌شان غصب شده و همه در حال…

به نظر من راه حل پشتونیزم، تاجیکیزم نیست. راه حل پشتونیزم، اوزبکیزم یا هزاره ایزم نیست، این ایزم­ها فاجعه را بیشتر می کند. ما باید به طرف قانون محوری برویم، حالا نامش را دموکراسی می گذارید، عدالت اجتماعی می گذارید و... باید به طرف ساختن یک دولت فراگیرملی برویم. چیزی که ما نتوانستیم ایجاد کنیم دولت فراگیر ملی است. یک دولت ملی که نگاه و توجه و اساس کارش همه شمول باشد. همه در نگاه او یکی باشند. مطابق قانون باشد. نشود که نمایندگان مجلس قانون­گذاری افغانستان بی سواد باشند. کسانی باید بروند که بفهمند چطور قانون بسازند و چطور از قانون حراست کنند. به باور شما آیا تبعیض (قومی، زبانی و مذهبی) در افغانستان وجود دارد؟ اگر بلی، این تبعیض بر مبنای چیست، قومیت، زبان، مذهب و یا هر سه؟ لطفاْ توضیح دهید و اگر ممکن است چند مثال هم ارايه کنید؟ در افغانستان چهار نوع تبعیض نهادینه شده است که مهمترین آن قومی است، بعد زبانی و بعد مذهبی و یک بخش بسیار عظیم آن جنسیتی است. این تبعیض‌ها رمز تمام پس ماندگی ها، مشکلات، جنگ و فروپاشی های نظام های سیاسی، تلفات و هدر رفتن فرصت ها همین چهار تا است. در تبعیض قومی، ساختار سازمان سیاسی افغانستان طوری است که بر اساس محور برتری قومی بنا شده است و شروع آن از زمان عبدالرحمن خان است، ولی آغاز تئوریزه شدن آن در زمان حببیب الله و امان الله توسط محمود طرزی بر می گردد. بعدا در زمان خاندان آل یحی (هاشم خان، داوود خان و..)این موضوع به اوج خود رسید و درست مثل نازیسم در اروپا عرضه به اجرا گذاشته شد.. مفهوم تبعیض قومی این است که تمام سیاست، اقتصاد، فرهنگ، تاریخ، ارزش‌ها، مدنیت گذشته و آینده، همه بر محور ارزش های یک قوم بنا می شود.. و هر آنچه غیر از این باشد،…

نباید وقتی یک تاجیک بر سر قدرت  می‌آید، در همه بست‌ها تاجیک‌ها را تعیین کند، یا وقتی یک پشتون به قدرت می‌رسد همه سرمایه و قدرت را به پشتون‌ها بدهد. پادشاه‌هان هرطرف که می‌رفتند و می‌خواستند فتـح کنند یا کـدام مخالف شان را سرکوب کنند، اقوام نزدیک به خود را جمع می‌کردند و با استفاده از تعلقات زبانی، مذهبی و قومی مخالفان خود را سرکـوب می‌کـردند.می‌گفتـند که سرش از مــن، مـال و جایـداد‌شان از شـما. همه پادشـاهـان همین‌طور کردند. پرسش: به باور شما آیا تبعیض (قومی، زبانی و مذهبی) در افغانستان وجود دارد؟ اگر بلی، این تبعیض بر مبنای چیست، قومیت، زبان، مذهب و یا هر سه؟ لطفاْ توضیح دهید و اگر ممکن است چند مثال هم ارايه کنید؟ - هم دارد هم ندارد. تبعیض در بین مردم عوام تقریبا هیچ وجود ندارد اما، در بین  برخی کسانی که تحصیل یافته هستند و در مقام‌ها هستند، وجود دارد. به طور نمونه حذف نام‌های تاریخی برخی محلات نشان‌گر تبعیض زبانی است که شما به وفور آن را در سراسر کشور می‌بینید. پرسش: لطفا یک یا دو خاطره ای که خودتان یا یکی از دوستان تان مورد تبعیض قرار گرفته باشید را با ما شریک سازید؟ - چون در بغلان تولد شدم  و در همان جا کلان شدم، در بین خودمان به زبان پشه‌یی صحبت می‌کردیم. پدران ما را از لغمان به آن جا فرار داده بودند.در محل مان پدر کلان‌های ما انسان‌های مطرح بودند، زبان خود را نگاه داشتند، اما سایر اقوام مان که به جاهای دیگر رفتند زبان شان را فراموش کردند. باور کنید وقتی با قوم‌های خود مکتب یا شهر می‌رفتیم  و با زبان خود صحبت می‌کردیم، آن‌قدر تحت تاثیر قرار می‌گرفتیم که غرق عرق می‌شدم.  می‌گفتم کاش کسی از من نپرسد که قوم تو چیست؟ زبان تو چیست؟ زیرا شرایط ما را در تاریکی نگاه داشته بود…

آغاز گفت‌وگوهای مستقیم میان نمایندگان دولت و مردم افغانستان و گروه طالبان، پس از عملی‌شدن شروط طرفین، برای مردم افغانستان که نزدیک به نیم‌قرن در جنگ‌های خانمان‌سوز قربانی داده‌اند و صلح برای آنان، به رویایی دست‌نیافتنی تبدیل شده، نویدبخش است.بدیهی است که شهروندان افغانستان، چشم به راه صلحی فراگیر و همیشگی‌اند، که در آن، تمام طرف‌های درگیر و قربانیان جنگ نقش بازی کنند تا نسل امروز و فردای کشور در زیر سایه‌ی این صلح، به آرامشی واقعی دست یابند. با در نظرداشت این موضوع، شبکه‌ی جامعه‌ی مدنی و حقوق بشر، به عنوان یک نهاد چتر، متشکل از نهادهای مدنی، حقوق بشری، رسانه‌ای و زنان، مواردی در رابطه با مذاکرات صلح را به عنوان پیشنهاد مطرح می‌کند و به این باور است که اگر این نکات در گفت‌وگوهای صلح در نظر گرفته شود، روند صلح به نتیجه‌ی پذیرفتنی‌تری خواهد انجامید و در غیر این‌صورت، نه تنها این روند، به صلحی فراگیر و پایدار نخواهد انجامید، بلکه منجر به جنگ دیگری خواهد شد. موارد پیشنهادی شبکه، از این قرار است؛1. عدالت:• یکی از اساسی‌ترین معضل‌ها در افغانستان، نبود عدالت است. تمام مردم ما تشنه‌ی عدالت‌اند و آرزوی‌شان تحقق برابری در کشور است. عدالت (به‌ویژه عدالت اجتماعی) یکی از ارکان مهم پایداری یک روند صلح همه شمول و پایدار است. صلح بدون عدالت و عدالت بدون صلح هرگز پایدار نخواهد ماند. ما از مذاکره‌کنندگان می‌خواهیم اگر تغییری در نظام فعلی می‌آورند، اصل اساسی تغییرات برای تحقق عدالت، عدالت اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و سیاسی باشد.• در طول 40 سال جنگ، میلیون‌ها تن قربانی ظلم و بی‌عدالتی‌ها شده‌اند و دلیل افزایش این بی‌عدالتی، معافیت از مجازات بوده است. از سوی دیگر تجارب جهانی نشان می‌دهد که روندهای صلح، به هراندازه که عادلانه‌تر باشند، پایدار‌تر اند. ما از طرف‌های مذاکره‌کننده می‌خواهیم تا زمینه‌ی طرح و اجرای عدالت انتقالی را، نه تنها محدود نکنند، بلکه هموار‌تر…

اگر شما یک گروه آدم ها را به خاطر چهره، زبان، دین و مذهب شان با شما متفاوت است با وجود این که می دانید، آنها خودشان هیچ نقشی در این تفاوت ندارند، از حقوق شان محروم می‌کنید، خود را از موقعیت یک انسان منصف و مسؤل بیرون می کنید.  خلاصه در افغانستان هم تبعیض پنهان است و هم آشکار، هم تبعیض رسمی است و هم غیر رسمی، هم تبعیض تصویب شده در قانون است و هم تبعیضی که در هیچ جایی نوشته نشده است، اما رعایت می‌شود. پرسش: به باور شما آیا تبعیض (قومی، زبانی و مذهبی) در افغانستان وجود دارد؟ اگر بلی، این تبعیض بر مبنای چیست، قومیت، زبان، مذهب و یا هر سه؟ لطفاْ توضیح دهید و اگر ممکن است چند مثال هم ارايه کنید؟ اول باید ببینیم، تبعیض چیست؟ سپس دیده شود که آیا شواهدی برای تبعیض در  افغانستان وجود دارند یا خیر. تعریف شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد از تبعیض این است که هرگونه برخورد مبتنی بر پیش داوری با کسی، یا سلب بخشی از حقوق یک فرد به دلیل تعلق به قومی، گروهی، مذهبی، زبانی، جنسیتی، سنی و دیگر تعلقات- تبعیض نامیده می شود. حالا مطابق این تعریف دشوار است، بگوییم کدام یکی از کتگوری های ذکر شده بالا در افغانستان شواهد ندارد. تبعیض نظر به گرایش های جنسیتی، تبعیض نظر به سن، نظر به علایم ظاهری (چشم، موی دراز و پیچان، دین و مذهب خاص مثل سیک ها، هندوها و هزاره ها) خلاصه هر یک از موارد برشمرده شده در بالا، در افغانستان وجود دارد. نمونهٔ تبعیض قومی را در رفتار حکومت و دستگاه های عدلی و قضایی اش با مثلاً آقای وحیدی، وزیر سابق مخابرات می‌بینیم که با یک اتهام واهی حدود دو یا دو و نیم سال در زندان به سر می‌برد و از تمام محاکم برائت می…