مقالات

نویسنده: دکتور ادیپ یوکسل برگردان: محمد فهــیم نعیمی "با توجه به هر یکی از شاخصهای واقعی، مانند وضعیت و رفاه اجتماعی، مشارکت سیاسی، صلاحیت قانونی، دسترسی به منابع اقتصادی و کاریابی، تفاوت دستمزدها، سطح تعلیمات و دسترسی به خدمات صحی، زنان در حد قابل توجه و بعضی اوقات در حد بسیار پایین تر و بد نسبت به مردان قرار دارند." (مفهوم حقوق بشر بین المللی، هنری ستینر و فلیپ آلستون، مطبعه کلرندن، آکسفورد، ۱۹۹۶، صفحه ۸۹۴). کنوانسیون رفع تمام انواع تبعیض در برابر زنان ( CEDAW ) اعلامیۀ فیمینستی است که در سال ۱۹۸۱ مطرح شد و در سال ۱۹۹۵ توسط ۱۴۴ کشور تصویب گردید. نقل قول بالا، البته خبر خوشی نیست. اگر چه با نظریات و فرضیات آن در باره نابرابری در امر استخدام، موافق نیستم. پس از بیان آمار قابل تشویشی که تبعیض بر ضد زنان را در سطح جهان نشان میدهد، نویسنده ادامه میدهد: "هرچند کار در بیرون از خانه سبب افزایش درامد و بهبود وضعیت اجتماعی زنان میگردد، اما در عین زمان منبع عمدۀ تبعیض نیز میباشد. زیرا زنان در جوامع مختلف با بدست آوردن معاش و موقف پایین، در حالیکه بار مسؤولیت حفاظت از اطفال و خانه را نیز به عهده دارند، متحمل ضرر مضاعف هستند." (همان، صفحه ۸۹۵) فکر میکنم ریشۀ مشکل در اینجا بر میگردد به این فرضیۀ فیمنستی که زنان کاملاً برابر با مردان اند و تصور میشود که آنها باید با مردان در هر عرصه رقابت کرده و باید برابری خود را بصورت آماری در انجام فعالیتها و یا ناکامیها در همه عرصه های زنده گی نشان دهند. وادار کردن زنان برای انجام کارهایی که مردان از لحاظ بیولوژیکی برای انجام آن مناسب هستند و توقع اجرای برابر این کارها توسط زنان و مردان، بی عدالتی است. توقع حضور ۵۰ درصد زنان در کنار مردان در عرصۀ نظامی و…

برگرفته از روزنامه ی هشت صبح مورخ ۲۲ عقرب ۱۳۸۹ فشردهٔ متن سخنرانی آقای سلام از آدرس شبکه‌ ٔ جامعهٔ مدنی و حقوق بشر افغانستان و نهادهای مدنی در کنفرانس صلح و عدالت، چهارشنبه،‌ ۱۰نوامبر ۲۰۱۰، هوتل سرینا، کابل. صلح پروری در افغانستان بررسی پیش زمینه ها، ‌چالش ها، ‌و تلاش های جاری باری سلام صلح، نیاز همگانی برای هر شهروند داغدیدهٔ‌افغان شاید زیباتر از صلح، بدیل واژه یی؛ والاتر از صلح آرمانی؛ و باارزش تر از صلح، هدفی وجود نداشته باشد. هر فرد ستم کشیدهٔ کشورمان آرزو دارد تا سرانجام کودکان معصوم و‌نسل بالندۀ افغانستان هنگام رفتن به مکتب از جادهٔ مرگ و انتحار عبور نکنند. هر افغان می خواهد تا آبروی بربادرفتهٔ‌سرزمینش احیا‌گردد ودر کنار سایر ملل جهان از زندگی مرفه و شایسته‌شأن انسان برخوردار باشد. در این حال بدون تردید، همگان به صلح نیاز دارند و صلح را از جان و دل می طلبند. پیش زمینه ها و مولفه های صلح پروری صلح در هر کشور جنگ زده و یا در حال جنگ، از خود پیش زمینه ها و مولفه هایی دارد که بدون توجه به آن ها نمی توان به ساده گی از خارستان جنگ به گلستان صلح قدم گذاشت. اگر صلح را به معنای خشکانیدن ریشه های جنگ و از میان برداشتن همه عوامل منازعه معنا کنیم، تازه درخواهیم یافت که آوردن صلح در افغانستان با چه چالش بزرگی روبروست. زیرا، در طول سه دهه ما پیوسته شاهد شکل گیری جریان های سیاسی و فکریی بوده ایم که انگیزه و فلسفه‌ٔ ایجادشان مبارزه‌‌ٔ مسلحانه و رسیدن به قدرت سیاسی از راه خشونت و سرکوب گری بوده است. این جریان ها هرچند یکی پی دیگر به شکست مواجه گردیده اند و از هسته‌ٔ قدرت رانده شده اند اما هر کدام به گونه یی تا به امروز در وجود افراد و یا هم گروه ها…

دکتور محمد اسماعیل درمان درآمد: خانواده، یک گروه خویشاوند است که در اجتماعی کردن فرزندان و برآوردن برخی از نیازهای بنیادی دیگر جامعه، مسؤولیت اصلی را به عهده دارد. با آنکه با گسترش شهرنشینی و روند رو به رشد صنعتی شدن در بسیاری از کشورها، ساختار، کارکرد و اقتدار خانواده ها دگرگون و تا حدی کمرنگ شده است، ولی هنوز خانواده به عنوان یک نهاد اجتماعی، در تنظیم رفتار جنسی و زاد و ولد، رشد و تربیت فرزندان، اجتماعی کردن آنها، تثبیت جایگاه و منزلت اجتماعی، مراقبت و محافظت از کودکان، ناتوانان و سالمندان و فراهم آوردن امنیت اقتصادی و روانی اعضای خود نقش بارزی را ایفا میکند. ۱ درین میان، رفتارِ توام با خشونت، با ویژگیهای مختص به خود، میتواند بر این نقش صدمه وارد کند و در ساختار روابط میان اعضای خانواده و رسیدن به اهداف فوق گسست ایجاد کند. تعریف: زمانی که یکی از اعضای خانواده تلاش کند تا بر عضو یا اعضای دیگر خانواده به شکل جسمی یا روانی تسلط یابد، خشونت شکل میگیرد. ۲ به عبارت دیگر، پرخاشگری عبارت است از رساندن صدمه یا آسیب به فرد دیگر، به صورت تعمدی. ۳ و یا بصورت ساده، خشونت عبارت است از آسیب رساندن عمدی جسمی یا روانی به شخص دیگر. این رفتار تنها محدود میان زوجین نبوده و ممکن است متوجه اعضای دیگر خانواده نیز گردد. بطور مثال، گزارشها حاکی از آنست که کودکان در بسیاری از موارد، قربانیان مستقیم یا غیرمستقیم خشونت و نتایج آن، منجمله طلاق، محدودیتهای اقتصادی، اختلالات روانی و غیره میباشند. خشونت خانواده گی در تمام فرهنگها، جوامع، نژادها، طبقات، مذاهب و در میان مردان و زنان به مشاهده میرسد؛ ولی نوع رفتار خشونت آمیز و زمینۀ بروز این رفتار، در جوامع مختلف متفاوت است. بنابر آمار جهانی، حدود ۹۰ درصد از قربانیان خشونت خانه گی زنان و حدود ۱۰…

انجنیر عباس نویان موضوع سخن من، همانگونه که قبلاً مشخص شده است، در باره «نقش دسترسی به اطلاعات در ایجاد حکومت داری خوب» است. من برای رسیدن به نتیجه بحث، ابتدا تلاش می کنم در باره حق دسترسی به اطلاعات و نیز حکومت داری خوب، بسیار به اختصار، صحبت کنم. سپس برای روشن شدن بیشتر مسأله از جایگاه شهروندی و نقش شهروندی مردم سخن خواهم گفت. و در آخر از نقش محوری اطلاعات و وسایل اطلاع رسانی یاد خواهم کرد. در آخر به قدر مجال به دوستانی که سوال داشته باشند نیز نوبت داده خواهد شد. حق دسترسی به اطلاعات: حق دسترسی به اطلاعات یکی از مهم ترین حقوق بشری و حقوق شهروندی انسان ها است. این حق هم در اسناد حقوق بشری و هم در قانون اساسی افغانستان ضمانت شده است. دسترسی شهروندان به اطلاعات پایه‏ های یک دولت مسئول و دموکراتیک را تقویت می کند و حتا می توان ادعا کرد که دسترسی به اطلاعات یک عنصر تهدابی برای یک حکومت دموکراتیک است. حق دسترسی به اطلاعات بیش از همه به معنای انتخاب آگاهانه است. ما برای بررسی نقش دسترسی به اطلاعات در شکل گیری حکومت داری خوب باید اولاً از خصوصیات حکومت داری خوب سخن بگوییم. حکومت داری خوب: وقتی از حکومت داری خوب سخن می گوییم باید دقت کنیم که حکومت تا چه اندازه می تواند برای تحقق حقوق شهروندی مردم خود موثر واقع می شود و در تأمین عدالت نقش برجسته بازی کند. یعنی معیار اصلی ارزیابی حکومت‏داری خوب رعایت عدالت و تأمین حقوق شهروندی است. بنابراین حکومت داری خوب شیوه حکومت داری است که به تحقق عدالت متعهد باشد و رعایت و تأمین حقوق شهروندی شهروندان مبنا و هدف آن باشد. این سخن ریشه در این تفکر دارد که حاکمیت اساساً مال مردم است و باید مطابق خواست مردم و به نفع…

روح الامین امینی مشخصات کتاب نام کتاب: راهنمای قربانیان به دادگاه بین المللی جنایی مترجم: نیلوفر مهدیان تنظیم کننده و ویراستار: گیسو جهانگیری/بنیاد آرمان شهر حروف چینی و صفحه آرایی: کبیر احمد نشاط تهیه کننده: بنیاد آرمان شهر ناشر: کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان صفحه آرایی مجدد و طرح روی جلد: مرتضی علیزاده چاپ: مطبعۀ کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان چاپ اول: تابستان ۱۳۸۸ تیراژ: ۳۰۰۰ نسخه کتاب راهنمای قربانیان به دادگاه بین المللی جنایی، برای اولین بار به زبان فارسی دری در افغانستان، توسط بنیاد آرمان شهر، که یکی از نهادهای عضو در شبکۀ جامعۀ مدنی و حقوق بشر افغانستان است، به چاپ رسیده است. این کتاب، که در ۷ فصل (به علاوه فصل ضمایم) تنظیم شده است، از زبان فرانسوی به فارسی دری برگردان شده و به تشریح نحوۀ تشکیل این دادگاه و همچنین حوزه فعالیتها و اختیارات آن میپردازد. دادگاه بین المللی جنایی همانطور، که در این کتاب ذکر شده است: «فکر تشکیل یک دادگاه بین المللی حقوقی، ابتدا در سال ۱۸۷۴ میلادی توسط گوستاو مونیه، از بنیانگذاران صلیب سرخ مطرح گردید». این فکر آرمانی، بعد از گذشت بیش از یک قرن، به واقعیت نزدیک شد و در ۱۱ اپریل ۲۰۰۲ برابر با ۲۳ حمل ۱۳۸۲ ، بیش از ۶۰ کشور جهان، اساسنامۀ دادگاه بین المللی جنایی را امضا کردند. در مقدمۀ این کتاب آمده است: این معاهده از اول جولای ۲۰۰۲ اجرا گردید و این آغاز تأسیس یک نظام قضایی رسیدگی به جنایات در وسعتی بین المللی بود، که وظیفۀ آن مجازات عاملین فجیع ترین جنایات، یعنی جنایات جنگی، جنایات علیه بشریت و نسل کشی بود. فصل اول این کتاب، با عنوان «دادگاه چه می کند؟»، در مورد اختیارات قانونی این دادگاه و همچنان حوزۀ فعالیتهای آن بحث کرده است و از دادگاه بین المللی جنایات یوگسلاوی پیشین و رواندا، به عنوان دو آزمایشگاه…

تقی واحدی «در دنیای معاصر، آزادی اطلاعات لازمۀ دموکراسی مشارکتی شناخته شده و به دلیل کارکردهای مفیدش، اکسیژن مردم سالاری لقب گرفته است؛ زیرا اگر مردم ندانند که در جامعه چه میگذرد و اگر اعمال حاکمان و مدیران جامعه از آنان پنهان باشد، در این صورت چگونه قادر خواهند بود در ادارۀ امور جامعه نقش ایفا کنند و سهم مهمی داشته باشند.» ۱ یکی از ایرادهای بزرگی که بر مردم سالاری وارد میشود این است که اکثریت عددی نمیتواند ملاک یا دلیل حقیقت یا درستی چیزی باشد. آزادی اطلاعات تدبیری است برای پاسخگویی به این ایراد. دیگر، صرف اکثریت عددی نیست که تصمیمگیری میکند، بلکه اکثریت مطلع و آگاه به مسایل جامعه، مبنای تصمیمگیری مردم سالارانه قرار میگیرد. افزون بر این در یک مردم سالاری زنده و شاداب، مردم نه تنها باید حاکمان و مدیران خود را انتخاب کنند، بلکه پس از انتخاب نیز، هر زمان که بخواهند، باید حق داشته باشند به اطلاعات راجع به نحوۀ عملکرد مدیران جامعه دسترسی داشته باشند و از آنها درخواست اطلاع رسانی کنند. دستگاه های دولتی نیز باید مکلف شوند اطلاعات خود را با رعایت برخی استثناآت، در دسترس عموم قرار دهند و تدابیر لازم برای انجام دادن این تکلیف را اتخاذ کنند. ۲ مبنای دیگر برای دفاع از آزادی اطلاعات و دسترسی به اطلاعات دولتی آن است که در یک جامعۀ مردم سالار، کُل حکومت و اطلاعات آن به مردم تعلق دارد و حاکمان و مدیران جامعه، به طور مستقیم یا غیرِمستقیم، نماینده و وکیل مردم اند. بر این اساس، هر مالکی میتواند به دارایی خود دسترسی داشته باشد و از کم و کیف ادارۀ آن مطلع شود. چنین حقی به صراحت در قانون اساسی کشور ما بیان شده است. مادۀ چهارم (بندِ اول) این قانون بیان میدارد؛ «حاکمیت ملی در افغانستان به ملت تعلق دارد که به طور مستقیم…

مرکز منابع شبکۀ جامعۀ مدنی و حقوق بشر، جهت ترویج فرهنگ حقوق بشر و به منظور ایجاد سهولت برای نهادهای عضو شبکۀ جامعۀ مدنی و حقوق بشر و دانشجویان دانشگاهها، ایجاد گردیده است و در بخشهای ترویج فرهنگ کتاب خوانی، ترویج فرهنگ کار گروهی، ترویج فرهنگ مباحثه و گفتمان در موارد حقوق بشر، دموکراسی، حاکمیت قانون و جامعۀ مدنی و فراهم آوری زمینه های مساعد به خاطر دسترسی لازم نهادهای عضو به آثار مرتبط به حقوق بشر، فعالیت مینماید. بر بنیاد تحکیم روابط مؤثر میان نهادهای همکار و جهت غنی سازی کتابخانۀ شبکۀ جامعۀ مدنی و حقوق بشر، که یکی از بخشهای مرکز منابع شبکه است، نهاد همکار ما، ایشیافوندیشن، به ادامۀ همکاریهای همیشگی شان، با اهداء ۱۸ حلقه سی دی و ۶۹ نسخه کتاب، که دربرگیرندۀ ۳۲ عنوان کتاب، در عرصه های سیاست، معلومات اجتماعی، مدیریت و زبان، است، به غنای بیشتر کتابخانۀ شبکۀ جامعۀ مدنی و حقوق بشر افزوده است. ایشا فوندیشن یک نهاد غیرانتفاعی، غیردولتی و متعهد به توسعۀ ساحۀ صلح آمیز در آسیا میباشد. ایشافوندیشن، با داشتن تجربۀ پنجاه ساله، حامی برنامه های تقویت دولت، قوانین، اصلاحات و انکشافات اقتصادی، توان بخشی زنان و روابط بین المللی است. این نهاد، در سراسر آسیا ۱۸ دفتر دارد، یک دفتر آن در واشنگتن دی سی و دفتر مرکزی آن در سانفرانسیسکو است. برنامۀ « کتاب برای آسیا» مربوط ایشیا فوندیشن، از سال ۱۹۵۴ میلادی به اینسو، ۴۱ میلیون کتاب جدید درسی و آموزشی را به بیش از ۵۰۰۰۰ مؤسسه، در ۴۰ کشور، اهداء کرده است. ایشافوندیشن، از سال ۱۹۵۴ میلادی، بدینسو در افغانستان، نیز فعالیت داشته است و تا سالهای ۱۹۷۰ میلادی، با اهدای کتاب، به مؤسسات تحصیلی و ادارات دولتی و غیردولتی، مساعدت نموده است و این فعالیتها را در سال ۲۰۰۲ میلادی، بازگشایی کرده است. دانشگاهها، مراکز آموزشی و تحصیلی، مکاتب، سازمانهای دولتی و…

ادارۀ فصلنامۀ بانو دوازدهمین شمارۀ مجلۀ فرهنگی و اجتماعی زنان افغانستان در اروپا، با قطع و صحافت مرغوب و محتوای غنی، از چاپ برآمد. این مجله، که ربعوار انتشار می یابد، اینک با نشر شمارۀ دوازدهم خویش، که در حقیقت آخرین شمارۀ سال ۲۰۰۹ میباشد، وارد پنجمین سال نشراتی خویش گردید. فصلنامۀ بانو، ارگان نشراتی انجمن همبستگی با مهاجران افغانستان در اروپا میباشد، که از کشور اتریش انتشار می یابد. در شمارۀ دوازدهم این فصلنامه، که ویژۀ «شب شعر بانوان افغانستان» میباشد، نوشته هایی را پیرامون شب شعر بانوان در اتریش، بررسیهای تحلیلی و کارشناسانه پیرامون وضعیت جاری کشور و مطالبات زن افغان، قوانین و مقررّات سختگیرانه در مورد زن افغان، راهها و دستاوردها در مقابله با خشونت علیه زنان و نظرپرسی پیرامون آن، معرفی و شناسایی بانوان شاعر و برجستگان با نمونه های شعری آنان، تعمیم تجارب زنان، معرفی نخبه های زن افغان، پروسۀ شهروندی در محیط بیگانه، کارکردهای بانوان و نخبگان و بسا داشته های دیگر به نشر رسیده است. فصلنامۀ بانو، که صاحب امتیاز آن آقای غوث الدین میر، مسوؤل انجمن همبستگی با مهاجران افغانستان در اروپا، میباشد، به مدیریت بانوی مجرب، نجیبه هوتکی، اهتمام بانوی خوش قریحه و پُراستعداد، صالحه وهاب واصل و همکاری سایر همدلان و هیئت تحریر، که در آن بهترین استعدادهای بانوان گردهم آمده اند، انتشار می یابد. به همگان مبرهن است، که کار نشراتی در محیط بیگانه، آنهم که بانوان همکار و همدل مجله، نه در یک محل و شهر، بل در کشورهای گوناگون و فواصل دور ازهم زندگی کنند، دشوار و پُرمحنت است. با چنین دشواری عینی، بازهم دست اندکاران مجله توانسته اند، شمارۀ دوازدهم این مجله را در ۶۴ صفحه، با بیشتر از ۵۸ قطعه فوتوی مرغوب و قطع و صحافت زیبا، پیشکش عزیزان و فرهنگ دوستان ارجمند نمایند. با آن که سعی به عمل آمده است که…