گفت وشنودها

گفت و شنود مختصری با خانم فاطمه کاظمییان، رییس امور زنان ولایت بامیان، در پیوند با خشونتهای خانواده گی گفتگوگردان: اسماعیل ذکی با سپاس از شما، که به این گفت و شنود، حاضر شدید! شما به حیث مسؤول ارگانی که در زمینۀ امور زنان و موضوعات خانواده گی کار میکنید، چه فعالیتهایی را تاکنون، در رابطه با کاهش خشونت خانواده گی انجام داده اید؟ ریاست امور زنان ولایت بامیان، به حیث یک ادارۀ هماهنگ کننده، نظارت کننده و حمایت کنندۀ حقوق زنان، فعالیتهای زیادی را در این ولایت انجام داده است. از جمله: ـ جمع آوری اسناد خشونتهای خانواده گی از تمامی ارگانهایی که در بخش زنان فعالیت دارند و ثبت و راجستر تمامی موارد مذکور در ریاست امور زنان ولایت بامیان و گزارشدهی به وزارت امور زنان، جهت تحلیل و بررسی و ارایۀ راه حلها و بازتاب آن از طریق رسانه ها؛ ـ ایجاد مرکز ارجاع، برای زنانی که مورد خشونت قرار میگیرند؛ ـ تعقیب دوسیه های حقوقی زنان، با همکاری کمیسیون متشکل از ارگانهای حقوقی، عدلی و قضایی دولتی و غیردولتی؛ ـ کمپاین آگاهیدهی در رابطه با حقوق زن از دیدگاه اسلام و جنسیت اجتماعی، در سطح بامیان، از طریق ملا امامان؛ ـ تجلیل روزهای ملی و بین المللی، که به نحوی ارتباط با وضعیت بشری زنان دارند؛ ـ تحلیل وضعیت حقوقی زنان در ولایت بامیان (برگزاری سیمینار دو روزۀ بررسی وضعیت حقوقی زنان بامیان، با همکاری کمیسیون مستقل حقوق بشر و شبکۀ جامعۀ مدنی و حقوق بشر)؛ ـ رسیدگی به ۲۳ قضیه از موارد خشونت و مسایل حقوقی زنان، با همکاری کمیسیون متشکل از ارگانهای عدلی و قضایی دولتی و غیردولتی؛ حل و فصل ۴۷ مورد از قضایای خانواده گی، با همکاری شورای ولایتی و رؤسای شوراهای محلی و شورای علما؛ و ... . خشونت خانواده گی در ولایت بامیان را در حال حاضر چگونه…

گفت و شنود مختصر با آقای سرور جوادی، نمایندۀ منتخب مردم در شورای ملی، در زمینۀ دسترسی به اطلاعات گفتگوگردان: اسماعیل ذکی آقای جوادی، سپاس از این که در این مصاحبه حاضر شدید، به نظر شما حق دسترسی شهروندان به اطلاعات از چی اهمیتی برخوردار است؟ تشکر از شما. حق دسترسی به اطلاعات، یکی از حقوق پذیرفته شدۀ بشری است. در قانون اساسی افغانستان هم، دسترسی به معلومات، حق هر شهروند افغانستان شناخته شده است. اهمیت قضیه در این است، که وقتی مردم از تصمیمها و برنامه هایی که در مدیریت کلانِ ملی مطرح است، معلومات و آگاهی نداشته باشند، تطبیق پلانها و پالیسیهای مذکور بالای مردم، خود یک نوع ظلم است. در خلای اطلاعات نگهداشتن مردم، در حقیقت، سلب آزادی مردم است و بی اعتمادیهای بزرگی را به بار می آورد. به باور من، این شک و تردید و بی اعتمادی، باعث فاصله میان دولت و مردم میشود و سرانجام فاصله میان مردم و دولت، باعث شکلگیری بی ثباتی خواهد بود و تبعات منفی آن در عرصه های مختلف سیاسی، فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی، قابل بحث است. به نظر شما، دسترسی به اطلاعات، چه نقش و تأثیری میتواند در سیاستگزاریهای حکومت داشته باشد؟ ببینید، وقتی اطلاعات به دسترس مردم قرار گیرد و همه چیز، به گونۀ شفاف، به مردم ارایه شود، دیدگاههای نهادهای مدنی، رسانه ها، کارشناسان، حقوقدانان، صاحبنظران و توده های مردم، به اشکال مختلف، ضعفها و قوتها را برجسته میسازند؛ یعنی، از یکسو اعتماد به وجود می آید و از سوی دیگر، مردم، دیدگاهها و نظریات خویش را شریک ساخته و به حیث پشتیبان برنامه ها و پالیسیها عمل میکنند، گذشته از همۀ اینها، حقی که مردم دارد، ادا میشود. ادا کردن این حق، مسؤولیت بزرگ دولت است. قسمی که قبلاً گفتید، دسترسی به اطلاعات، یکی از حقوق اساسی شهروندان است و در قانون اساسی…

گفتگویی با فیاض مهرآیین، آگــاه در مسایل اجتمـاعی و سیاسی گزارنده: فرخنده آرزو آبی پرسش: آقای فیاض مهرآیین! از دید شما دسترسی به اطلاعات چیست و مستلزم چه شرایطی میباشد؟ پاسخ: از دید من، دسترسی به اطلاعات یعنی بیان آزادانه، شفاف، روشن و صریح جریانات، روند و فرایندهایی است که در ادارات و نهادهای مختلف وجود دارد و بر مردم است تا از این جریانات ورخداد ها به دقت آگاهی داشته باشند و بتوانند در تصمیم گیری ها و اقداماتی که از سوی نهادها و ادارت، مخصوصا نهادهای دولتی صورت میگیرد، آگاهانه نقش خود را ایفا نمایند. پرسش : راهکارهای اساسی برای نهادینه ساختن دسترسی به اطلاعات چیست؟ پاسخ : مردم وقتی میتوانند به اطلاعات دسترسی داشته باشند که گزارشگران و ژورنالیستان نهادهای رسانه یی و نهادهای مطبوعاتی حق دسترسی به اطلاعات را داشته باشند؛ چرا که اینها هستند که اطلاعات را به دسترس مردم قرار میدهند. برای اینکه این حق نهادینه شود، اولاً باید در سطح کشور یک قانون وجود داشته باشد، قانونی که این حق در آن تسجیل شده باشد و دولت و تمام شهروندان و کسانی که در مقامات کار میکنند و در رآس نهادها هستند و یا در هر سطح که کار میکنند، این مسؤولیت را بپذیرند و احساس کنند که قانوناّ نباید هیچگونه اطلاعات را از نظر مردم و از نظر رسانه ها پنهان کنند که این، قدم اول در راستای نهادینه شدن این حق است. درقدم دوم، آگاهی دادن مردم، مربوط به کار منسجم، فعال و هماهنگ جامعۀ مدنی و در مجموع رسانه ها و گزارشگران است که بتوانند مردم را از حق شان آگاه ساخته و آنان را بسیج کنند، تا از حق دسترسی به اطلاعات و شفافیت در اجراات، دفاع و حمایت نموده، نگذارند کسانی که همیشه میخواهند در فضای تیره و تار و در ورای اراده، خواست و آگاهی…

نیلا اکبری خبرنگاردرهرات با پرسشهای خالده خرسند □ بانو نیلا اکبری شما به عنوان یک زن، خشونت را چگونه حس کرده اید؟ ■ من به عنوان یک انسان، خشونت را پدیده یی میدانم که ریشه های آرامش یک جامعه را از هم پاشیده و باعث مشکلات مداوم میشود. و اما در این فضایی که مردم در برخورد های سادۀ روز مرۀ خود با نوعی پرخاشگری و نا متعادل رفتار میکنند ،حس کردن خشونت تجربۀ ساده است که روزانه چندین بار با اشکال مختلف درک میگردد؛ چه در محیط کوچک خانه که به نوعی با آن دچار هستیم و یا وقتی بیرون از خانه مبرویم . در محیط خانه مثلا باید از زنهای فامیل بشنویم که میگویند بالاخره شما زن هستید و کارهایی که میکنید بی فایده است ؛چون روزی عروسی کرده و قرار است خانه نشین شوید؛ که توان فهماندن آنها هم صبر ایوب میخواهد و عمر نوح ... داد و صد بیداد از جامعۀ سنتی و بسته یی که نفس کشیدن را برای زنان تنگ کرده و اما مردان را اجازۀ بی بند و باری داده است و اینجا ست که تجربۀ درد آوری را دچار میشویم. از نگاه طعنه آمیز مردم گرفته تا برخورد های دو گانۀ مسؤولین نهادهای دولتی و غیر دولتی، انسان را گاهی از زن بودن پشیمان میسازد و آرزو میکند که به گوشۀ تنهایی برود تا آفت نرسد. اینجاست که حقیقت زندگی دچار نوعی پاشیده گی و پراگنده گی میشود؛ طوری که در روح انسان رخنه کرده و مایۀ درد ورنج انسان میگردد. □ برخی معتقدند که خشونت ورزی ریشۀ عمیق در تاریخ زنده گی بشر دارد، آیا ممکن نیست که خشونت بطور کلی از عملکرد بشر زدوده شود؟ ■ این که خشونت ریشه در تاریخ زنده گی انسانها دارد شکی نیست؛ ولی این را هم باید به یاد سپرد که انسانیت…

در گفتگویی با استاد عبدالحمید صفوت، استاد دانشکدۀ ‍‍‍ژورنالیسم دانشگاه بلخ منوچهر ابراهیمی جنابِ آقای صفوت، با عرضِ سپاس از این که در گفتگو با ما شرکت کردید، پرسشِ نخست را این گونه مطرح مینمایم، که دسترسی به اطلاعات در افغانستانِ امروز از چه اهمیتی برخوردار است؟ با سپاس از شما. به نظر من میزانِ دسترسی به اطلاعات، حیثیتِ حیاتی دارد؛ زیرا سهمگیری مردم در تصامیمِ ملی، در نبودِ اطلاعات، شکل گرفته نمیتواند. باید اطلاعاتِ لازم، در تمام زمینه ها، در اختیارِ مردم قرار داده شود و راههای دسترسی آسان برای اقداماتِ آینده فراهم گردد؛ در غیرِ آن، انحصارِ اطلاعات، موجبِ تمرکزِ قدرت گردیده و اِعمالِ قدرت به گونه یی خواهد شد که ریشۀ عدالت را نابود کند و فساد را به هرنحوی گسترش دهد. آیا در تصورِ شما، دسترسی به اطلاعات، از اصول اساسی دموکراسی است؟ و آیا در نبودِ قانونِ دسترسی به اطلاعات، دموکراسی آسیب خواهد دید؟ دسترسی به اطلاعات، یکی از ارکانِ دموکراسی است. در حالِ حاضر، داشتنِ اطلاعات، خود قدرت است و اگر موانعی فراروی دسترسی به اطلاعات ایجاد شود، افراد در جامعه سلبِ قدرت میشوند و این خود به ساختارِ دمکراسی زیان میرساند؛ امّا به دلایلِ بی شمارِ ملی و فراملی، باید دسترسی و میزانِ دسترسی به اطلاعات، برای حفظِ ثبات و جلوگیری از بهره برداریهای خلاف، قانونمند شود. چرا آزادی اطلاعات و حقِ دسترسی به اطلاعات را «اکسیژن مردم سالاری یا دموکراسی» خوانده اند؟ به خاطری که در حقِ دسترسی به اطلاعات، حقِ مشارکت در قدرت و تصمیمگیریهای بالفعل و بالقوه وجود دارد. اگر مانع یا موانعی بر سرِ راه دستیابی به اطلاعات به وجود بیاید، دموکراسی مفهومِ خود را از دست میدهد و نوعِ مشارکت در سطوحِ کلانِ ملی، یکسویه و ظالمانه خواهد شد. به همین اساس، این گفتۀ زیبا که «دسترسی به اطلاعات، اکسیژنِ دموکراسی است»، مصداق می یابد. چه…

ولیشاه بهره، رییس اطلاعات و فرهنگ ولایت هرات گفتگو گردان: خالده خرسند پرسش: جناب آقای بهره، با عرض سپاس از این که در گفتگو با ما شرکت کردید ،پرسش اول را اینگونه مطرح مینماییم که دسترسی به اطلاعات در افغانستان امروز از چه اهمیتی برخوردار است؟ پاسخ: افغانستان کشوری است که دارای اهمیت استراتیژیکی خاصی در منطقه بوده و یقینا درین منطقه، هر لحظه شاهد تحولات مختلفی هستیم که مستقیماً بیانگر جایگاه ویژه آن در قاره آسیا است. تحولات و بحران های ناگوار سه دهۀ اخیر، روح و روان مردم ما را می آزارد و مردم، ضمن این که نیاز به آگاهی سیاسی دارند، علاقمند اند تا عوامل اصلی و دلایل موجۀ بحران کنونی کشور شان را بدانند. اطلاعات، یگانه وسیله ایست که در حال حاضر بمثابۀ نیاز مبرم مردم تلقی گردیده و بایست در تقویت و ترویج آن سعی بلیغ بخرج دهیم، تا در تنویر افکار عامه گامی برداشته باشیم. باید بخاطر داشت که یکی از دلایل خوب اهمیت اطلاعات در حال حاضر، تقاضا و علاقمندی مردم افغانستان به آن است. پرسش: به تصور شما، آیا حق دسترسی به اطلاعات، از اصول اساسی دموکراسی است؟ و آیا در نبود این قانون دموکراسی آسیب خواهد دید؟ پاسخ: آزادی بیان، یکی از اصول دموکراسی است که باید به آن عطف توجه مبذول گردد، اطلاعات، وسیلۀ تبیین وقایع اجتماعی وسیاسی است، لذا بدون وسایل و ابزار اطلاعات، نمی توان به موجودیت وتداوم دموکراسی باور داشت. پرسش: آزادی اطلاعات و حق دسترسی به اطلاعات را اکسیژن مردم سالاری یا دموکراسی خوانده اند؛ شما چه فکر میکنید؟ پاسخ: هر کسی در اجتماع علاقمند است تا آزاد زندگی نموده و از محیط زندگی اش آگاهی کامل داشته باشد. دانش و بینش انسان موجب آرامش آن بوده که بوسیلۀ اطلاعات در چوکات آزادی بیان کمایی می گردد. پس می توان حکم نمود که اطلاعات…

پرسش و پاسخی با بانو سارنوال ماه گل یمام، مسؤول انجمن حقوقی آریانا در ولایت بلخ گفتگو گردان: نبیلا واعظی □ خشونت های خانواده گی در عرف افغانستان چگونه است؟ ■ خشونت درعرف افغانستان، یک امر پذیرفته شده ودر ذهنیت جامعه، یک اصل قبول شده است. اکثر مردم وخصوصآ زنان فکر می کنند، مردان جنس بر تر بوده و اگر این جنس برتر گاهی اوقات قهر آمیز بر خورد میکند، یک عمل عادی است. حتی بعضآ دیده شده که زنان در رابطه با بر خورد های خشن مردان به یکدیگر   تسلی داده میگویند : ( تشویش نکن بالاخره هر چه نباشد مرد است وخصلت مردی دارد) □ خشونت های خانواده گی چگونه رخ میدهد و عوامل آن در چیست؟ ■ در رابطه به این سوال شما باید گفت که خشونت های خانواده گی عوامل متعدد دارد؛ از جمله میتوان موارد ذیل را نام برد :  ازدواجهای اجباری وعدم رضایت طرفین در ازدواج ، ازدواجهای دوران طفولیت، ازدواجهای بد دادن، ازدواجهای بدل که به کثرت دیده شده برای انتقام از دختر خود که مورد خشونت خانوادۀ داماد قرار گرفته است، عروس خود را مورد خشونت قرار میدهند. فقر نیز عامل خشونت های زیاد شده  میتواند، زیرا مردی که برای فراهم کردن لقمۀ نان از صبح تا شام در بازار کار سرگردان است، ازاونباید توقع جبین گشاده را داشت. بیسوادی هم در مواردی باعث بروز خشونت میشود. رسوم حاکم در جامعه که برمبنای آن مردان خودرا در سر نوشت زنان ذیحق میدانند؛ ولو اینکه ولی آنها نیستند؛ مثلا درصورتیکه دختران، پدر نداشته باشند، پسر کاکا و پسرماما، صلاحیت تصمیم گیری را از زنان سلب نموده وهمیشه آنها رامنحیث کنیز استفاده مینمایند. خود خواهی وعدم گذشت در محیط خانواده نیز باعث بروز خشونت شده میتواند. درصورتیکه مرد ها از موضع خود پایین نیایند  وهمیشه خودرا به حق بدانند،آنگاه در صورت بروز جزئی ترین عکس العمل خلاف نظر شان، دست به خشونت میزنند. □ میزان خشونت های خانواده گی در شهر…

گفتگو با ثریا پرلیکا، رییس اتحادیۀ سراسری زنان و عضو بورد شبکۀ جامعۀ مدنی و حقوق بشر فروزان درویش سایت شبکۀ جامعۀ مدنی و حقوق بشر، گفت و شنودی را با خانم ثریا پرلیکا، از فعالان حقوق زنان، پیرامون دسترسی به اطلاعات و نقش آن در تعمیم دموکراسی انجام داده است، که اینک تقدیم میگردد. پرسش: با تشکر از این که حاضر به مصاحبه شدید. نخستین پرسش را پیرامون دسترسی به اطلاعات و اهمیت آن مطرح مینمایم. به نظر شما، چرا دسترسی اطلاعات از اهمیت زیادی در دنیای امروز بهره مند گردیده است؟ پاسخ: دنیای امروز، دنیای معلومات است. دسترسی به اطلاعات، زمینه های گستردۀ توسعه و انکشاف اجتماعی، اقتصادی و سیاسی را فراهم می آورد. دسترسی به اطلاعات، زمینه های انتخاب دقیق و سازنده را برای شهروندان یک اجتماع مساعد میسازد. به باور من، دسترسی به اطلاعات، دموکراسی را به واقعیت مبدل میگرداند و شهروندان را برای انتخاب آگاهانه، در عرصه های مختلف، کمک مینماید. پرسش: به باور شما، آیا دسترسی به اطلاعات، یک نیازمندی اجتماعی در افغانستان به شمار میرود یا خیر؟ پاسخ: من فکر میکنم، دسترسی به اطلاعات، نه تنها یک نیازمندیست، بلکه یک اصلِ غیرِقابل انکار برای هر جامعۀ دموکراتیک است. یکی از دشواریهای مهمی را که در جریان انتخابات ریاست جمهوری و شورای ملی در افغانستان تجربه کردیم، کمبود دسترسی شهروندان به اطلاعات بود. نبود اطلاعات باعث گردید، تا شهروندان نتوانند، دسترسی کامل به برنامه ها داشته باشند. شهروندان نمیتوانستند اطلاعات کافی را پیرامون نقش رهبری و ظرفیتهای آن در جامعه به دست آورند. بدین ترتیب، شهروندان افغانستان، بدون آگاهی لازم، به پای صندوقهای رأیدهی رفتند و قربانی رأی خویش گردیدند. جدا ازین، مثالهای زیاد دیگری نیز وجود دارد، که شهروندان افغان، بدون دسترسی به معلومات کافی، دست به اقداماتی میزنند، که عواقب ناگواری را به بار می آورد. پس، به باور من،…

در گفتگویی با اسماعیل ذکی هماهنگ کنندۀ شبکۀ جامعه مدنی و حقوق بشر در زون مرکزی حسین سرامد لطفاً در مورد وضعیت حقوق بشر در بامیان، توضیح دهید؟ تا آنجا که مربوط به مردم بامیان است، مردم تا حدود زیادی ارزشهای حقوق بشری را در روابط شان با همدیگر، احترام و رعایت میکنند و به نظر میرسد که فرهنگ حقوق بشر در این شهر، کم ـ کم جا باز میکند و مردم تاحدودی نشان داده اند، که پذیرای ارزشهای حقوق بشری استند. از این رو، وضعیت حقوق بشر در بامیان، در مقایسه با بعضی از ولایات دیگر کشور، به طور نسبی خوبتر شده است؛ امّا دولت، در رابطه با بهبود وضعیت زندگی مردم و در زمینۀ تأمین حقوق اقتصادی و اجتماعی آنها، توجهی نداشته و کاری را انجام نداده است. شاید در جریان باشید، که تعدادی از مردم بامیان، هنوز در مغاره های کوهپایه ها زندگی میکنند و زندگی شباروزی شان را با وضعیت رقتباری، بدون سرپناه سپری مینمایند و به حدِاقل امکانات آسایشی دسترسی ندارند؛ این خود نقض بسیار آشکار و صریح حقوق شهروندان میباشد. وضعیت عمومی بامیان نشان میدهد، که در آنجا مخالفت ورزی با حقوق بشر، نسبت به مناطق دیگر کمتر است. به نظر شما چه نکاتی باعث شده، که مردم بامیان، برای پذیرش حقوق بشر و نورمهای مدنی آمادگی بیشتر داشته باشند؟ بامیان، در درازای تأریخ کشور، یکی از مناطق محروم بوده و در سالهای متمادی، مورد بی مهری حاکمان کشور قرار گرفته و قربانی تبعیضات گوناگون بوده است. علاوه بر آن، سالهای دشوار جنگ نیز مردم بامیان را بسیار رنج داده است. حتا در همین دوره های اخیر، مردم بامیان، توسط رژیم ضد بشری طالبان، قتل عام گردیدند و خانه های شان به آتش کشیده شد و تعداد زیادی از مردم، مجبور به ترک سرزمینهای شان شدند. بناءً هر حرکتی که مبنی بر…

در گفتگو با مهناز صادقی، رییس انجمن زن و آزادی حسین سرامد در ابتدا، میخواهیم خوانندگان ما با انجمن زن و آزادی، آشنایی پیدا کنند. انجمن زن و آزادی( WFA )، یک انجمن غیرِسیاسی و غیرِدولتی است، که در سال ۱۳۸۳ خورشیدی، تأسیس شد و بیشتر، کارهای حقوقی انجام میدهد. ما هفتۀ دو روز، نشستهای منظم در مورد مسایل مدنی، حقوق زن، حقوق طفل، حقوق بشر و به ویژه در زمینۀ حق سیاسی، داریم. در قسمت حقوق زن، تمرکز بیشتر ما، روی موقف زنان در جامعه و مناسبات و روابط اجتماعی آنان و محدودیتهایی که بر آنان حاکم است، میباشد. هدف ما، در مجموع، ارتقای سطح ظرفیت زنان است. میخواهیم زنان را از حقوق بشری شان آگاه بسازیم و آنها را کمک کنیم تا در برابر مشکلات اجتماعی یی، که بر سر راه شان قرار دارد، موفق تر و پرتوان تر شوند و برای آنها راه حل پیدا کنند. آن گونه که از نام نهاد شما بر می آید، عمده ترین بخش فعالیتهای شما، بر بهبود شرایط زنان و به ویژه آزادیهای آنان متمرکز است. میخواهم ارزیابی کُلی شما را از وضعیت فعلی زنان، به ویژه در عرصۀ حقوق و آزادیهای اساسی آنان، در مقایسه با چند سال پیش بدانیم. به نظر شما روند رشد آزادیهای مدنی و حقوق زنان، در طول چند سال گذشته، چگونه بوده است؟ با یک نگاه خوش بینانه، یک سلسله تغییرات در وضعیت زنان به وجود آمده است، مثلاً زنان زیادی به مکتب و تعلیم دست یافته اند و به دانشگاهها راه پیدا کرده اند. تعدادی از آنها به فعالیتهای اجتماعی راه یافته اند و توانسته اند موقفهای خوبی را به دست بیاورند؛ ولی با وجود این تغییرات و با فرض تمام تلاشهایی که در عرصۀ احقاق حقوق زنان و بهبود شرایط زندگی آنان صورت گرفته است، زن در جامعۀ امروزی، همچنان زیر…