« د دولت د مرکچي پلاوي ضعف به، د ښځو حقونه قرباني کړي»
ترکیب تیم مذاکرهکننده و توانایی و دانش اعضای آن در گفتوگو با طالبان، از موضوعاتی است که به باور بسیاری، بهویژه فعالان زن، از عوامل تاثیرگذار در موفقیت تیم دولت به شمار میرود. به باور آنان، ضعف تیم مذاکرهکنندهی دولت در گفتوگوها، بیش از هر گروه دیگری، به ضرر زنان خواهد بود.
حلیمه سلیمی، مسئول شبکهی زنان افغان در هرات، در گفتوگویی با شبکهی جامعهی مدنی و حقوق بشر (ازاین به بعد«شبکه») میگوید، اگر تیم دولت در جریان گفتوگوها، محدودیتی در مورد مسائل مربوط به زنان را بپذیرد، زنان قربانی خواهند داد «هیچ محدودیتی در مورد زنان قابل قبول نیست. چه زنانی که تجربهی تلخ دورهی طالبان را دارند و چه زنانی که در آن دوره زندگی نکرده و تنها در مورد آن، چیزهایی شنیدهاند، هیچیک، محدودیتی در مورد حقوقشان را نخواهند پذیرفت.»
بانو سلیمی میافزاید، یک قدرت قوی باید در مقابل طالب عمل کند تا از موقف خود کناره بگیرد.
شبکه: حضور زنان در گفتوگوهای صلح، چه تاثیری بر این روند دارد؟
سلیمی: در طول تاریخ افغانستان، به دلیل مردسالاری در جامعه،مردان هیچگاه نتوانستهاند از زنان نمایندگی کنند؛ بنابراین حضور گستردهی زنان در این روند، میتواند تضمینی برای محفوظ ماندن حقوقشان باشد. زنان افغانستان به این توانایی رسیدهاند که در تعیین سرنوشت خود نقش مستقیم داشته باشند.
بانو سلیمی میافزاید، زنان باید برای دفاع از حقوقی که مطابق قانون اساسی و میثاقهای بینالمللی برای آنان در نظر گرفته شده است، در تمام روندهای سیاسی، از جمله گفتوگوهای صلح، نقش داشته باشند که این، تاثیر مستقیمی بر حفظ آزادی و دستآوردهای آنان دارد.
شبکه: خواستههای مهم زنان، از گفتوگوهای صلح چیست؟
سلیمی: مهمترین خواستهی زنان این است که تمام دستآوردهایشان در بخشهای سیاسی، اجتماعی و اقتصادی حفظ شود؛ چون نمیخواهند به عقب برگردند. زنان میخواهند در تمام عرصههای اجتماعی نقش فعال داشته باشند و از لحاظ اقتصادی خودکفا شوند تا بتوانند در کنار مردان سهمی در تامین نیازهای خانواده داشته باشند.
شبکه: دیدگاه کلی شما در رابطه با گفتوگوهای صلح چیست؟
سلیمی: اگرچه زیاد به نتیجهی مذاکره با گروهی که همواره دست به کشتار زده است، امیدوار نیستم، اما به هرحال اگر تلاشی برای تحقق صلح نشود، جنگ ادامه خواهد یافت. حالا باید دید که مذاکرات صلح تا چه اندازه میتواند با حمایت دولت و جامعهی جهانی، از حقوق و آزادیهای مدنی مردم افغانستان دفاع کند و به خطوط سرخ زنان، ارزشهای مدنی مردم و آزادی بیان احترام بگذارد.
به گفتهی بانو سلیمی، باید دید گفتوگوهای صلح تا چه اندازه میتواند به عنوان یک قدرت، در مقابل طالبان عمل کند و دیدگاه آنان را نسبت به زنان تغییر بدهد تا زنان قربانی گفتوگوهای صلح نشوند.
شبکه: چه تضمینی از متعهد بودن طالبان وجود دارد؟
سلیمی: دولت به عنوان یک طرف گفتوگو باید قوی عمل کند و از زنان حمایت کند، حمایت جهانی نیز در این بخش مهم است. از سویی گذشته از متعهد بودن یا نبودن طالبان، یکی از نگرانیهای بزرگ زنان این است که در میان برخی شهروندان کشور نیز ذهنیت طالبانی وجود دارد.
شبکه: به نظر شما تیم مذاکرهکننده ظرفیت دفاع از حقوق زنان را دارد؟
سلیمی: متاسفانه طالبان یک ایدئولوژی رادیکالی دارند که روی آن بسیار کار کردهاند و شاید بتوانند با استفاده از آن، افرادی که در ساختار سیاسی دولت استند را تحت تاثیر قرار بدهند و من از این بابت نگرانم.
به گفتهی بانو سلیمی، آنان امیدوار استند که در کنار اعضای تیم مذاکرهکننده -که به باور وی به شکل سلیقهای انتخاب شدهاند- متخصصینی از کشورهای اسلامی نیز، به عنوان مشاور حضور داشته باشند، تا بتوانند گروه طالبان را متقاعد بسازند.