«د ښځو قانوني حقونه هیڅ کله د انکار وړ نه دي»
یکی از نگرانیهای بزرگ مربوط به نتایج گفتوگوهای صلح، ایجاد محدودیتهایی در بخش حقوق زنان است. شماری به این باورند که اگر طالبان منع حضور زنان در جامعه و تحصیل آنان را به آموزههای دینی ربط بدهند، به هیچصورت درست نیست؛ زیرا چنین حقوقی در دین برای زنان در نظر گرفته شده است و سلب آن از سوی این گروه، برای هیچکس قابل قبول نیست.
عبیدالله فیضی، رییس انجمن جوانان در ولسوالی سرخرود ولایت ننگرهار، در گفتوگویی با شبکهی جامعهی مدنی و حقوق بشر (از این به بعد «شبکه») میگوید، آنان طرفدار آزادی زنان طبق قانون و شریعت استند و حقوقی که اسلام برای زنان در نظر گرفته است، قابل انکار نیست «از آنجا که میدانیم آموزش و پرورش در اسلام، بر مرد و زن فرض است، اینکه طالبان بگویند زنان حق تعلیم و تحصیل ندارند، برای هیچکس قابل قبول نیست. همچنان بر اساس قوانین افغانستان، زنان و مردان حق رای یکسان دارند و در کل از حقوق برابر برخوردارند.»
شبکه: آیا با شریکشدن طالبان در قدرت، فعالان حقوق زن میتوانند آزادانه فعالیت کنند؟
فیضی: با گذشت زمان مشخص خواهد شد که طالبان تا چه اندازه با این موضوع موافقت میکنند. با این حال امیدواریم که طالبان مشکلی با فعالیت زنان نداشته باشند.
شبکه: به نظر شما نقش زنان در مذاکرات صلح چهقدر رضایتبخش است؟
فیضی: زنان در فرهنگ ما از جایگاه بالایی برخوردار استند، در برخی مناطق کشور، زنان به عنوان میانجی برای حل مشکلاتی که بین مردم پیش میآید وارد عمل میشوند. نقش صلحآفرینی زنان در مذاکرات هم به همین اندازه غیر قابل انکار است. ما از زنان تیم مذاکرهکننده حمایت میکنیم و میدانیم که آنان میتوانند از حقوق خود دفاع کنند.
شبکه: آمادگی و توانایی گروه مذاکرهکنندهی صلح را چگونه ارزیابی میکنید؟
فیضی: متاسفانه شماری از اعضای تیم مذاکرهکنندهی دولت در نشست افتتاحیه، توانایی کافی برای افهام و تفهیم مسائل از خود نشان ندادند، اما شماری از آنان توانایی صحبت و استدلال منطقی را دارند. به نظر من باید پیش از سفر به دوحه بر ترکیب تیم بازنگری صورت میگرفت و افراد توانمندتری برای حضور در مذاکرات انتخاب میشدند.
شبکه: حضور طالبان در قدرت پس از گفتوگوهای صلح، چه تاثیری بر فعالیتهای مدنی خواهد گذاشت؟
فیضی: فعالان جامعهی مدنی پلی بین دولت و مردم استند. آنان همیشه در جهت صلاح مردم گام برداشته و برای حل مشکلات آنان تلاش کردهاند. امیدواریم شراکت طالبان در قدرت، تاثیر منفی بر فعالیتهای فعالان مدنی نگذارد؛ زیرا این گروه بیطرف استند و همیشه به نفع شهروندان کار کردهاند.
به باور آقای فیضی برای اطمینان از نقضنشدن تعهدات طالبان، جامعهی جهانی باید اجرای تعهدات این گروه را تضمین کند.
شبکه: نگرانیهای عمدهی شما در رابطه با مذاکرت صلح چیست؟
فیضی: اولین نگرانی من این است که مبادا دولت موقت اعلام شود؛ زیرا حکومت کنونی حاصل دو دهه تجربه است و دستآوردهای بسیاری دارد. نگرانی دیگر این است که حکومتی به میان نیاید که به بینظمی در جامعه، از دسترفتن دستآوردها و در نهایت آغاز جنگ بیانجامد.
شبکه: پیشبینی شما از نتیجهی مذاکرات صلح چیست؟
فیضی: من از شنیدن مسائلی چون تشکیل دولت موقت بسیار ناراحت میشوم. صحبتهای وزیر خارجهی ایالات متحده که گفت: «برای نسلهای آینده باروت نپاشید و افغانستان را به دست خود بسازید» تاثیر زیادی بر من گذاشت. امیدوارم این حرف بر دولت و طالبان تاثیر بگذارد و منجر به صلح شود.
آقای فیضی میگوید، امیدوار است زنان تیم مذاکرهکنندهی دولت با صدای بلند حقوق خود را مطالبه کنند و خواستههای خود را با طالبان در میان بگذارند. به باور وی، حفظ حقوق و دستآوردهای اخیر شهروندان و تامین عدالت باید از اولویتها باشد، در غیر این صورت نتیجهی مذاکرات برای مردم پذیرفتنی نیست و صلحی که به میان میآید پایدار نخواهد بود.