ریپوټونه

افغانستان د نړیوالې ټولنې د غړی په توګه، د بشری حقونو په اړه ژمنې او مسولیتونه لری. د ملګرو ملتونو سازمان منشور، د دغه سازمان غړی دولتونه، د بشری حقونو د نړیوالو کنوانسیونونو له لارې د بشری حقونو د ارزښتونو عملی کولو ته رابولی. نړیوال حقونه او د دولتونو ترمنځ اړیکې د دغه ارزښت پر بنسټ پراختیا مومی. مدرن، دولتونه د بشری حقونو ارزښتونه په خپل کاری لومړی توبونو کې راولی او هغه د خپل بهرنی سیاست یوه برخه بولی. د افغانستان دولت د بشری حقونو له اووه نړیوالو کنوانسیونونو سره یوځای شوی دی. دا کنوانسیونونه عبارت دی : د مدنی او سیاسی حقونو نړیوال کنوانسیون، د اقتصادی، ټولنیزو او فرهنګی حقونو نړیوال کنوانسیون، د ځورونې د منع نړیوال کنوانسیون، دښځو په وړاندې د تبعیض د منع نړیوال کنوانسیون، د ماشومانو له حقونو د ملاتړ نړیوال کنوانسیون، د توکمیز تبعیض د منع نړیوال کنوانسیون او له معلولانو او معیوبانو د ملاتړ نړیوال کنوانسیون. د دغو کنوانسیونونو پر بنسټ د نړیوالو کنوانسیونونو د تطبیق کمیټې رامنځته شوی دی چې غړی هیوادونه په دې اړه منظم ریپوټ ورکولو ته را بولی. د افغانستان دولت په تیرو څلورو لسیزو کې، بیلابیل رژیمونه تجربه کړی دی. دغو رژیمونو له بشری حقونو د سیاسی ابزار په توګه ناوړه کار اخیستی او د نړیوالې ټولنې په وړاندې په روښانه توګه حساب ندی ورکړی. د طالبانو د رژیم له پرځیدو وروسته، د افغانستان دولت ته د بشری حقونو په برخه کې د فعالیت ښه لاره اواره شوه. د افغانستان اساسی قانون، بشری حقونه د ملی ارزښتونو په توګه په رسمیت وپیژندل. دافغانستان په اساسی قانون کې، بشری حقونه او له هغې رامنځته شوی نړیوال کنوانسیونونه د دغه قانون په حقوقی سرچینې بدل شوی دی او د افغانستان دولت، د بشری حقونو د ریپوټ ورکولو اجرایی مکلفیت ترلاسه کړی دی. پر بشری حقونو څارنه، د بشری…

د بشری حقونو د ارزښتونو په اړه عامه پوهاوی ، د افغانستان د مدنی ټولنې او بشری حقونو موسسې له مهمو کاری برخو څخه شمیرل کیږی. افغانستان داسې یو هیواد دی چې په تیرو دیرشو وروستیو کلونو کې د بشری حقونو د سرغړونکو له پراخې سرغړونې چې ټول افغانان ورسره لاس او ګریوان وو رنځیدلی دی. د دغو سرغړونو تر ټولو مهمې برخې د پخوانیو رژیمونو لخوا د بشری حقونو د ارزښتونو تر پښولاندې کول دی. په دغو تیرو دیرشو کلونو کې د سیاسی رژیمونو ترڅنګ، سیاسی ډلو او تنظیمونو د قدرت ترلاسه کولو په موخه سلاح راپورته کړه، او په پراخو جګړو او تاوتریخوالو ېې لاس پورې کړ. دا سیاسی – نظامی تاوتریخوالی په هیواد کې د بشری حقونو له ارزښتونو په پراخه کچه د سرغړونې لامل شول. د بشری حقونو نړیوالو ادارو د ریپوټونو پر بنسټ افغانستان د هغو هیوادونو له ډلې څخه دی چې په هغې کې په پراخه کچه بشری حقونه تر پښو لاندې شوی دی. د افغانستان د مدنی ټولنې او بشری حقونو موسسې، دهغو څیړنو له مخې چې په تیرو اتو کلونو کې ترسره کړی دی، په افغانستان کې له بشری حقونو د سرغړونې اصلی لامل د بشری حقونو د ارزښتونو په اړه د عامه پوهاوی کموالی دی. د دغو سرغړونو مهمه برخه، د وګړو سیاسی او مدنی حقونو ته د رژیمونو بې پامی ده. زورول، فکری څارنه، د بیان پر آزادۍ محدودید لګول، د ټولنو او سیاسی ګوندونو د آزادیو نشتوالی، د ښځو له حقونو په پراخه کچه سرغړونه، جنسیتی تبعیض او د ماشومانو دحقونو ارزښتونو ته بې پامی، د دغو سرغړونو له اصلی بیلګو څخه شمیرل کیږی. همدازار د یادولو وړ ده چې په تیرو دیرشو کلونو کې د اقتصادی، ټولنیزو او فرهنګی حقونو د تامین په برخه کې هم چندان کار ندی شوی. تر ټولو مهمه پوښتنه چې د…

د افغانستان دولت د ملګروملتونو سازمان د غړی په توګه، د دغې نړیوالې ټولنې د منشور، ارزښتونو ته ژمن هیواد دی او د بشری حقونو په اړه د ملګروملتونو سازمان میثاقونو سره یوځای شوی دی؛ خو په خواشینۍ سره چې د ملګروملتونو سازمان د بشری حقونو جوړښتونو د دغو ارزښتونو په اړه ریپوت ورکول له زیاتو ستونزو سره مخ وو. همداراز افغانستان یو داسې هیواد دی چې له بشری حقونو زیاتې سرغړونې په ځانګړې توکه په تیرو دیرشو کلونو کې شوی دی. د نړیوالو بشری حقونو د جوړښتونو او میکانیسمونو په اړه د لازمو معلوماتو نشتوالی د دې لامل شوی، چې د بشری حقونو د سرغړونو قربانیان ونشی کولای خپل پیغامونه او ستونزې له افغانستانه بهر حقوقی مراجعو ته ورسوی او نړیوالو ادارو ته مراجعه وکړی. د افغانستان د مدنی ټولنې او بشری حقونو موسسه باور لری چې د « د بشری حقونو د نړیوالو میکانیسمونو روزنیزه »، طرحه د نړیوالو بشری حقونو د کاری جوړښتونو د نظام د بڼو د پیژندو لاره اواروی. د دغه لاسوند د رامنځته کیدو لپاره د بشری حقونو او مدنی ټولنې موسسه، د خپلو غړو ټولنو مشرورتی غونډه جوړوی. په دې غونډه کې، د نړیوالو بشری حقونو رژیم د شاخصونو پیژندو په موخه، غړو ټولنو ته روزنیز پروګرام وړاندې کیږی. له هغه وروسته د افغانستان دمدنی ټولنې او بشری حقونو موسسه، د لاسوند د مسودې د جوړیدو پر څرنګوالی بحث کوی او هغه مهمې ښکارندې چې دا لاسوند پرې جوړ شی څرګندوی. په دې غونډه کې د لاسوند د مسودې د جوړیدو کاری ډله هم معرفی کیږی. کاری ډله د لاسوند لومړۍ مسوده، د بشری حقونو او مدنی ټولنې د موسسې له دارالانشا او د دنمارک د بشری حقونو د انستیتیوت له متخصصینو سره په نیږدې همکارۍ کې جوړوی او هغه د شبکې له غړو ټولنو سره شریکوی. د افغانستان دمدنی ټولنې…

د افغانستان د مدنی ټولنې او بشری حقونو شبکې د پروګرامونو دریم پړاو د ۲۰۱۱ میلادی کال د جنورۍ په میاشت کې پای ته ورسید او دا اداره د خپلو فعالیتونو څلورم پړاو ته ورسیده. له نن څخه اته کاله وړاندې د افغانستان د مدنی ټولنې او بشری حقونو شبکه، د هغو افغانی مدنی ټولنو چې د بشری حقونو په برخه کې فعالیت د همغږۍ د مرکز په توګه تاسیس شوه. د طالبانو د رژیم له ماتې او له ۲۰۰۲ تر ۲۰۰۴ میلادی کاله پورې د بشری حقونو مدافعانو او فعالانو ترمنځ د کارنده بحثونو ترسره کیدو د افغانستان د بشری حقونو او مدنی ټولنې د شبکې په نوم د ټولنې د رامنځته کیدو لاره اواره کړه. شبکې د ۲۰۰۴ میلادی کال په اګست میاشت کې د دنمارک د بشری حقونو د انستیتیوت، په تخصصی همکارۍ خپل پروګرامونه پیل کړل. د دنمارک د بشری حقونو انستیتیوت، د بشری حقونو په برخه کې یو له تر ټولو مطرحو تخصصی ادارو څخه شمیرل کیږی، چې دې ادارې له شبکې سره د تشکیلاتو او جوړښتونو، ظرفیت روزنې، د بشری حقونو د ارزښتونو په پیاوړتیا، مدیریت او پلانونه کې هر اړخیزه ملاتړ کړی دی. شبکې، د ۲۵ افغانی مدنی ټولنو په حضورکې، د خپلې ټولنې عمومی مجموعه د کابل په ښار کې ترسره کړه. په دوه لومړیو کلونو کې د شبکې ټول پروګرامونه، کابل ته ځانګړی شوی وو چې په دې موده کې، د مدنی او بشری ټولنو ترمنځ لازمه همغږی رامنځته کړه. د شبکې لومړی ملاتړی د دنمارک شاهی دولت وو. په ۲۰۰۵ میلادی کال کې د « تر ګواښ لاندې خلکو څخه د سویس ملاتړې موسسې » هم له شبکې سره خپلې همکارۍ پیل کړې. دې موسسې، د پروګرام جوړونې او روزنې په برخه کې له شبکې څخه ملاتړ کاوه. د دې ادارې په همکارۍ او دسویس دولت په ملاتړ،…

دافغانستان د مدنی ټولنې او بشری حقونو شبکې لومړۍ کاری ډلې، چې په مزارشریف ښار کې اطلاعاتو ته د لاس رسی سمپوزیم په پایله کې رامنځته شوې وه، د خپلو پروګرامونو لړۍ بشپړ کړه او اطلاعاتو ته د لاس رسی قانون مصوده ېې د افغانستان د بشری حقونو او مدنی ټولنې شبکې، دارالانشا ته وسپارله. اطلاعاتو ته د لاس رسی قانون لومړۍ مصوده، چې د یوه کال په موده کې جوړه شوې ده، په اړه ېې د کاری ډلې لخوا د مدنی ټولنې له استازو، روڼ آندو، اکاډمیکو شخصیتونو او په بلخ، هرات، بامیانو، ننګرهار او کابل ولایتونو کې د دولتی ادارو له استازو سره بحث او خبرې شوی دی. د دغو، غونډو د ګډونوالو لیدلوری ېې راغونډ کړی، او د هغې مهم ټکی ېې ، اطلاعاتو ته د لاس رسی قانون په مصوده کې راوستی دی. دافغانستان دمدنی ټولنې او بشری حقونو شبکې دارالانشا، د ۱۳۸۹ کال د چنګاښ په اوومه، اطلاعاتو ته د لاس رسی قانون په اړه دوهم تحلیلی سمپوزیم جوړ کړ، چې په هغې کې د پارلمان څلورو تنو غړو، با ارزښته مقالې ولوستلې. په دې غونډه کې اطلاعاتو ته د لاس رسی قانون کاری ډلې، د پارلمان د غړو لیدلوری، اطلاعاتو ته د لاس رسی قانون په مصوده کې ورزیات کړل. لکه څنګه چې د افغانستان د حکومت په چوکاټ کې د عامه اطلاعاتو د تامین مسولیت، دافغانستان د اسلامی جمهوریت د اطلاعاتو او فرهنګ وزارت له دندو څخه دی، دافغانستان د مدنی ټولنې او بشری حقونو د شبکې دارالانشا، دافغانستان د اسلامی جمهوریت د اطلاعاتو اوفرهنګ وزارت له چارواکو سره په دې اړه غونډې جوړې کړې او هغوۍ ته ېې، اطلاعاتو ته د لاس رسی قانون مبحث مطرح کړ، چې دا موضوع د هغوۍ د زیاتې لیوالتیا لامل شوه. ددغو کارنده خبرو او بحثونو په پایله کې د ۱۳۹۰ هجری لمریز، کال…

د ۲۰۱۱ میلادی کال د اکتوبر په شپاړسمه د آلمان دفدرالی جمهوریت ولسمشر، جلالتمآب کرستیان وولف، د افغانستان د مدنی ټولنې د چترو ټولنو له استازو او د افغانستان د بشری حقونو خپلواک کمیسیون له ریسې، سره په کابل کې د فدرالی آلمان د جمهوریت، د سفارت په مقر کې لیدنه وکړه. په دې غونډه کې چې د افغانستان او پاکستان په چارو کې د آلمان ځانګړی استازی میخاییل شتاینر، په کابل کې د آلمان دفدرالی جمهوریت سفیر، او په کابل کې د آلمان د سفارت سلاکار، ښاغلی شعیب اعظم هم حاضرو وو، د افغانستان د بشری حقونو او مدنی ټولنې په استازی توب، د افغانستان د بشری حقونو خپلواک کمیسیون ریسه سیما ثمر، د افغانستان دمدنی ټولنې او بشری حقونو شبکې اجرایی همغږی کونکې، محمد نعیم نظری، د افغان ښځو د شبکې ریسې، سمیرا حمیدی، د مدنی ټولنې دمجتمع ریس، عزیز رفیعی او د ANCB ، ټولنې ریس، سید رحیم ستار برخه اخیستې وه. په دې غونډه کې د افغانستان دمدنی ټولنې استازو، دافغانستان د مدنی ټولنې د پرمختګونو او ستونزو، د مشروع او دیموکراتیک نظام په رامنځته کیدوکې دمدنی ټولنې د ونډې، د بشری حقونو دارزښتونو په ترویج او تعمیم کې د مدنی ټولنې اهمیت اوهمداراز په افغانستان کې د ښځو د بشری حقونو وضعیت په اړه ښاغلی وولف او له هغه سره مل پلاوی ته ېې معلومات ورکړل. په دې کتنه کې د مدنی ټولنو استازو، له مدنی ټولنو او نورو دیموکراتیکو جوړښتونو څخه د آلمان دولت له ملاتړ او د بشری حقونو له ارزښتونو څخه د دې هیواد له ملاتړه ستاینه وکړه او د دغو ملاتړونو پر دوام ېې له ولسمشر کریستیان وولف، سره خبرې وکړې. په مقابل کې ، ښاغلی وولف، دافغانستان له خکو او مدنی ټولنې څخه د آلمان د دولت د ملاتړ اراده څرګنده کړه، او ژمنه ېې وکړه چې د…